Krajowy podatek minimalny to forma opodatkowania, która została wprowadzona w ramach „Polskiego Ładu” w 2022 r. Obowiązywanie przepisów dotyczących podatku minimalnego zostało zawieszone na okres dwóch lat z uwagi na sytuację gospodarczą w kraju (skutki epidemii COVID, wojna w Ukrainie). Wszystko wskazuje jednak na to, że kolejnego przedłużenia nie będzie i w roku 2025 podatnicy dokonają pierwszego rozliczenia podatku minimalnego za rok 2024.

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat nowego obciążenia.

(Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)

Zobacz film: JPK_CIT od kiedy i jak się przygotować

W nagraniu eksperci CRIDO, Michał Szwed i Tomasz Groszyk, omawiają finalny kształt rozporządzenia o JPK CIT i związane z tym wyzwania. Dzielą się również doświadczeniami z prowadzonych przez siebie projektów. Warto posłuchać!

Przyczyny wprowadzenia

Obecnie polski rynek stanowi atrakcyjne miejsce do prowadzenia działalności gospodarczej przez zagraniczne podmioty. Polska oferuje szeroki rynek zbytu oraz duży rynek pracy, który charakteryzuje się relatywnie niskimi kosztami pracowniczymi. Zagraniczni inwestorzy chętnie korzystają z tych korzyści, jednocześnie – w ocenie polskich władz skarbowych – nierzadko unikając odprowadzania CIT. Przejawem unikania opodatkowania CIT jest np. zjawisko transferu zysków, polegające na przenoszeniu zysków  z krajów o wysokim opodatkowaniu do krajów o opodatkowaniu niskim, w celu zmniejszenia globalnych obciążeń podatkowych przez zagraniczne korporacje. Zjawisko to przyczynia się do tworzenia luki CIT.

Jako główną przesłankę potrzeby wprowadzenia minimalnego podatku dochodowego administracja publiczna wskazała właśnie konieczność przeciwdziałania luce budżetowej w CIT oraz zwiększania dochodów budżetowych. Ponadto, nowa danina miała stanowić odzwierciedlenie kierunku działania OECD dla zapewnienia ponadnarodowego minimalnego opodatkowania podatkiem dochodowym.

Kto zapłaci podatek minimalny?

Podatek minimalny nie obejmie wszystkich podatników CIT. Zasadniczo można wyodrębnić dwie grupy podmiotów podlegających nowym przepisom:

  • spółki, będące podatnikami CIT, opodatkowane w Polsce od całości swoich dochodów (polscy rezydenci podatkowi) oraz
  • podatkowe grupy kapitałowe.

Ponadto, przepisy znajdą również zastosowanie do nierezydentów prowadzących w Polsce działalność poprzez zakład – w zakresie w jakim osiągane przychody i ponoszone straty związane są z działalnością tego zakładu.

Nie oznacza to jednakże, iż każdy podmiot należący do powyżej wymienionych kategorii, będzie zobowiązany do zapłaty podatku minimalnego. Istotą daniny jest objęcie nią podmiotów, które nie przekroczyły określonego progu zyskowności w roku podatkowym. Ustawodawca nakłada obowiązek zapłaty podatku na podatników, którzy w danym roku podatkowym:

  • ponieśli stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, albo
  • wykazali niski wskaźnik rentowności, tj. nieprzekraczający 2%. Wskaźnik rentowności liczony jest jako proporcja dochodów do przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych.

Jak policzyć stratę i wskaźnik rentowności na potrzeby podatku minimalnego?

Kalkulacja straty i wskaźnika rentowności nie będzie jednak prostym powieleniem danych z deklaracji CIT. Może bowiem dojść do sytuacji, w której wynik podatkowy obliczony na podstawie przepisów dotyczących podatku minimalnego będzie znacznie odbiegał od wyniku ustalonego na zasadach „klasycznego” podatku CIT. Aby ustalić, czy doszło do powstania obowiązków w zakresie podatku minimalnego, podatnicy będą musieli dokonać określonych korekt, które obejmą:

  • wyłączenie z kalkulacji kosztów (w tym amortyzacji) nabycia/wytworzenia/ulepszenia środków trwałych, jak również opłat leasingowych stanowiących koszty podatkowe (w tym odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonywanych przez korzystającego),
  • wyłączenie wzrostu kosztów zakupu energii rok do roku,
  • wyłączenie 20% kosztów pracowniczych oraz składek ZUS,
  • wyłączenie przychodów/kosztów z tyt. podatku akcyzowego zawartego w cenie sprzedanych wyrobów akcyzowych (obrót wyrobami akcyzowymi), wartości niektórych zapłaconych podatków (akcyzowego, od sprzedaży detalicznej, od gier) i opłat (paliwowej, emisyjnej),
  • wyłączenie przychodów i kosztów związanych ze sprzedażą wierzytelności (faktoringiem) na rzecz instytucji finansowych,
  • wyłączenie przychodów i kosztów związanych z transakcjami, których cena lub sposób określenia ceny wynika z przepisów ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów normatywnych (jeśli na tych transakcjach wygenerowano stratę lub niską rentowność).

Szczególnie ciekawe jest to ostatnie wyłączenie. Mimo, że podatek minimalny formalnie ciągle nie obowiązuje, to wzbudził on zainteresowanie podmiotów z różnych branż, które próbowały ustalić czy nowe regulacje znajdą do nich zastosowanie. O sposób rozumienia sformułowania „transakcje, których cena lub sposób określenia ceny wynika z przepisów ustawy” pytały m.in. firmy z branży tytoniowej oraz farmaceutycznej (apteki), w których ceny są regulowane w pewnym stopniu przez państwo. W przypadku branży tytoniowej, organy podatkowe przyjmowały mieszane podejście – raz uznawały, że ceny maksymalne wyrobów tytoniowych, do których stosowania są zobowiązane podmioty z tej branży nie łapią się pod to wyłączenie, a raz przyjmowały korzystną interpretację uznając, że takie wyłączenie powinno przysługiwać (np. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.226.2024.1.AS). W przypadku branży aptecznej, w której obowiązuje tzw. urzędowa marża detaliczna na lekach refundowanych, organy potwierdziły w ostatnich interpretacjach indywidualnych, że przychody i koszty związane z takimi transakcjami powinny podlegać wyłączeniu (np. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.698.2023.3.SG).

W kolejnych wpisach z serii o krajowym podatku minimalnym przybliżymy kwestie związane ze sposobem liczenia podstawy opodatkowania, wyłączeniami oraz innymi elementami tego podatku.

Zapraszamy do śledzenia naszego bloga!

Zapoznaj się z pełną ofertą: Doradztwo CIT