Dnia 4 maja 2021 r. odbyło się doroczne Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w celu rozpatrzenia informacji o działalności sądów administracyjnych w 2020 r. Zgromadzenie podjęło uchwałę w sprawie „Informacji o działalności sądów administracyjnych w 2020 roku”, z której pełną treścią mogą się Państwo zapoznać tutaj.

Zaprezentowana informacja jest szczegółowym przedstawieniem zagadnień wynikających z orzecznictwa sądów administracyjnych, a także przedstawieniem danych statystycznych.

NSA w przyjętym sprawozdaniu zwrócił także uwagę na trudności w funkcjonowaniu sądów administracyjnych, które związane były z ogłoszonym w Polsce stanem epidemii. NSA z jednej strony musiał przeciwdziałać zagrożeniu zakażeniem, a z drugiej strony – dążył do utrzymania normalnej pracy sądów administracyjnych. Przypominamy, że w maju 2020 r. ustawodawca wprowadził art. 15zzs4 Tarczy antykryzysowej[1] dopuszczający przeprowadzenie rozprawy na odległość lub skierowanie sprawy na posiedzenie niejawne – o czym informowaliśmy Państwa na blogu. Niestety większość sądów administracyjnych nie była przygotowana na przeprowadzanie zdalnych rozpraw, dlatego w październiku 2020 r. zostało przez Prezesa NSA wydane zarządzenie w sprawie odwołania rozpraw oraz wdrożenia w NSA działań profilaktycznych – więcej informacji na ten temat znajdą Państwo we wpisie na naszym blogu. W zakresie zaś rozwiązań wewnętrznych wdrożone zostały różne dodatkowe działania m.in. dopuszczające pracę zdalną oraz rozbudowujące o nowe funkcjonalności oprogramowanie wykorzystywane przez sądy administracyjne. Co więcej, wprowadzono także elektroniczny dostęp do dokumentacji procesowej oraz wyposażono sędziów NSA w podpisy kwalifikowane. NSA zapowiedział, że niedługo strony postępowania będą mogły uzyskać dostęp do elektronicznych akt administracyjnych przekazywanych do wojewódzkich sądów administracyjnych wraz z odpowiedzią na skargę (obecnie dostępne są jedynie akta sądowoadministracyjne), co w naszej ocenie jest bardzo potrzebnym działaniem.

Warto również wskazać, że w 2020 r. powstała w NSA III Izba Finansowa, która z dniem 31 grudnia 2020 r. przejęła do prowadzenia ponad 3 tysiące spraw, które wcześniej miała rozpatrzyć II Izba Finansowa NSA.

Analizując statystyki w zakresie spraw podatkowych można wskazać, że wdrożone działania przyczyniły się do zmienienia w NSA liczby zaległych spraw o około 2,5 tysiąca[2]. Warto jednak zaznaczyć, że w 2020 r. do NSA wpłynęło ponad 800 skarg kasacyjnych mniej niż w roku poprzednim. Pomimo pandemii w 2020 r. rozpoznano ponad 4,2 tysiąca skarg kasacyjnych w sprawach podatkowych. Podkreślenia wymaga, że 1896 spraw rozpoznano na rozprawie, co stanowi blisko 45% ogółu załatwionych skarg kasacyjnych.

Wskazać również należy, że wciąż co piąta skarga kasacyjna dotyczy indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego. Niemniej jednak  widać, że trend w spadku w tym zakresie jest zauważalny. W 2020 r. skargi kasacyjne na interpretacje stanowiły 21 % wszystkich podatkowych skarg kasacyjnych, natomiast w 2019 r. stanowiły 24,3 %, a w 2018 r. stanowiły ponad 27% wszystkich skarg kasacyjnych.

Analizując informacje Zgromadzenia Ogólnego można dojść do wniosku, że pandemia COVID-19 nie sparaliżowała funkcjonowania Izby Finansowej NSA. Dzięki zmniejszonej liczbie skarg kasacyjnych udało się nieznacznie nadrobić zaległości w rozpatrywanych sprawach. Należy jednak wskazać, że przyczyniło się niewątpliwe do tego również rozpoznawanie spraw na posiedzeniach niejawnych.

Na marginesie warto zwrócić uwagę, że w przedstawionym sprawozdaniu nie ma żadnych informacji, kiedy NSA i podległe mu WSA będą dysponować infrastrukturą umożliwiającą przeprowadzanie rozpraw na odległość. Jest to o tyle istotne, że rozprawy na odległość funkcjonują z powodzeniem w sądownictwie powszechnym, więc niezrozumiała jest niemożliwość ich przeprowadzania przez sądy administracyjne.

Najbliższe wydarzenia:

Webinar: Raportowanie cen transferowych w kolejnej odsłonie - nowy formularz TPR i wyzwania w prezentacji danych | 18 maja
Szkolenie: Strefowo kompleksowo, czyli wszystko o działalności na terenie SSE i PSI | 18 maja
Szkolenie: Ceny transferowe – rozjaśniamy mroki regulacji dotyczących TP | 19 maja
Szkolenie: Zmiany związane ze Slim VAT - faktury korygujące | 27 maja
Szkolenie: Home office, telepraca i inne dopuszczalne formy wykonywania pracy poza biurem | 27 maja
Szkolenie: Slim VAT - zmiany inne niż dotyczące faktur. Zmiany w JPK_VAT. Slim VAT 2 | 31 maja

WARTO DOCZYTAĆ:

[1] Ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U z 2020 r. poz. 1842)

[2] Na koniec roku 2019 pozostało do załatwienia 10 462 spraw, a na koniec 2020 r. już tylko 7 923 spraw