Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z szeregiem obowiązków, które należy wypełniać. Jednym z nich jest przygotowanie prawidłowego rocznego rozliczenia podatkowego. O ile przedsiębiorca prowadzi swoją działalność na terytorium Polski, takie rozliczenie nie powinno być skomplikowane. Problemy pojawiają się w momencie, gdy działalność gospodarcza wykonywana jest również poza terytorium Polski.

Przychody z działalności gospodarczej na gruncie umów międzynarodowych

W przypadku gdy działalność była wykonywana przez polskiego rezydenta podatkowego nie tylko na terytorium Polski, konieczne jest przeanalizowanie również zapisów konkretnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przeważnie prawo do opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej uregulowane jest w art. 7 „zyski przedsiębiorców”. Za ,,przedsiębiorstwo umawiającego się państwa” uznaje się przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym państwie.

W związku z powyższym, zyski przedsiębiorstwa prowadzonego w danym państwie są opodatkowane w tym państwie.

Prowadzenie zakładu, a opodatkowanie przychodów

Odmiennie kształtują się zasady opodatkowania, w przypadku, gdy przedsiębiorca posiada w innym państwie tzw. zakład. W takiej sytuacji, należy mieć na uwagę, że zyski mogą zostać opodatkowane w miejscu prowadzenia zakładu w zakresie, w jakim można je przypisać temu zakładowi. Kluczowe jest zatem ustalenie, tego co może stanowić zakład.

Definicję zakładu znajdujemy zazwyczaj w art. 5 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przywołany przepis nadaje zakładowi następującej definicji „oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa”. Natomiast określenie „zakład” obejmuje w szczególności:

  1. miejsce zarządu,
  2. filię,
  3. biuro,
  4. fabrykę,
  5. warsztat i
  6. kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu ziemnego, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.

W artykule 5 wskazano również czynności, w przypadku których, nie mamy do czynienia z zakładem, np. użytkowania placówek, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub dostarczania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa; utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub dostarczania czy też utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo zbierania informacji dla przedsiębiorstwa. Warto pamiętać jednak, że katalog działalności wyłączonych z pojęcia zakładu wskazany w umowach międzynarodowych jest szerszy, co wiąże się z koniecznością dokładnej analizy charakteru i celu prowadzonych czynności poza granicami Polski.

Dodatkowo, do prawidłowego rozliczenia przychodów związanych z zakładem, konieczne jest również prawidłowe ustalenia wysokości zysków, które mogą być do nich przypisane. W tym celu, należy się kierować zasadą rynkowości – zakładowi należy przypisać zyski, jakie możliwe byłyby do osiągnięcia, gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność w takich samych albo podobnych warunkach jako samodzielne przedsiębiorstwo. Przy określeniu zysków konieczne jest zatem założenie, że zakład jest całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem.

Unikanie podwójnego opodatkowania

W przypadku, gdy przedsiębiorca jest polskim rezydentem, przychody z działalności zakładu są również opodatkowane w Polsce.

W związku z tym, konieczne jest zweryfikowanie treści umów w zakresie ustanowienia właściwej metody unikania podwójnego opodatkowania. W większości umów, przewidziano możliwość zastosowania metody kredytu w odniesieniu do dochodów z działalności gospodarczej wykonywanej poza terytorium Polski. Metoda ta pozwala na odliczenie od podatku polskiego podatku zapłaconego w drugim kraju.

Ponadto, przedsiębiorcy powinni pamiętać o możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej – dzięki tej uldze możliwe jest obniżenie podatku do takiego, który byłby należny w przypadku zastosowania metody wyłączenia z progresją.

Rozliczenie przychodów z działalności gospodarczej jest wyzwaniem dla wielu przedsiębiorców, w szczególności, gdy prowadzą oni działalność również poza granicami Polski. Kwestią najbardziej wątpliwą jest bowiem ustalenie miejsca jej prowadzenia, lecz także – ustalenie, czy w drugim kraju powstał tzw. zakład. W związku z tym, warto określać swoją pozycję podatkową i obowiązki jako przedsiębiorcy w obydwu krajach jeszcze w trakcie trwania danego roku podatkowego.

Pozostałe artykuły z cyklu:

-PIT WEEK: Przychód z najmu nieruchomości położonej za granicą
-PIT Week #2: Międzynarodowe inwestycje – jak rozliczyć przychody otrzymane w roku 2019?

>>PIT dla cudzoziemców w pytaniach i odpowiedziach