Od czasu zmiany przepisów dotyczących podatku u źródła („WHT”) w 2019 r., temat ten przyprawiał wielu podatników jedynie o ból głowy. W związku z tym, postanowiliśmy podsumować kilka pozytywnych wydarzeń związanych z WHT, które miały miejsce w ostatnim czasie.

Odroczenie zaostrzonych przepisów

Po raz kolejny odroczone zostało wejście w życie przepisów nakładających obowiązek poboru WHT od płatności przekraczających 2 mln PLN w ciągu roku podatkowego na rzecz jednego podatnika. Aktualnie odroczenie obowiązuje do 31 grudnia 2020 r., co oznacza, że podatnicy dokonujący płatności podlegających WHT, do końca tego roku nie będą musieli m.in. składać oświadczeń w celu zastosowania zwolnienia lub niepobrania WHT od płatności przekraczających powyższy limit. Więcej na ten temat pisaliśmy już w jednym z wpisów na naszym blogu.

Kolejne odroczenie przepisów dotyczących obowiązkowego poboru podatku może być związane z zapowiadaną od pewnego czasu przez MF nowelizacją przepisów dotyczących WHT, niestety w dalszym ciągu brak jest konkretnych informacji w tym zakresie (zwłaszcza projektu ustawy nowelizującej).

Ułatwienia w czasie pandemii

Na podstawie tzw. Tarczy antykryzysowej 4.0[1] wprowadzone zostały pewne ułatwienia w pozyskiwaniu i posługiwaniu się certyfikatami rezydencji zagranicznych kontrahentów. Na czas obowiązywania w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19 (a także w ciągu 2 miesięcy po ich odwołaniu):

  1. Podatnicy mogą dalej posługiwać się certyfikatami rezydencji nie zawierającymi daty ważności, jeżeli okres 12 miesięcy od daty ich wydania upłynął w czasie trwania stanu epidemii (jeżeli rezydencja nie uległa zmianie oraz brak jest przesłanek, że do takiej zmiany doszło).
  2. Podatnicy mogą posługiwać się kopią certyfikatu rezydencji otrzymaną od kontrahenta, niezależnie od rodzaju czy kwoty płatności (pod warunkiem, że informacje na kopii nie budzą wątpliwości).
  3. Podatnicy mogą posługiwać się certyfikatami rezydencji obejmującymi 2019 r., pod warunkiem, że otrzymają od kontrahenta oświadczenie o braku zmian danych zawartych w certyfikacie (jeżeli rezydencja nie uległa zmianie oraz brak jest przesłanek, że do takiej zmiany doszło).

Łagodniejsza „należyta staranność” dla płatności poniżej 2 mln PLN?

W serii wyroków wydanych przez Wojewódzkie Sądy Administracyjne[2], pojawiło się stanowisko, że w przypadku płatności nieprzekraczających 2 mln PLN, nie ma obowiązku weryfikacji spełnienia przez płatnika przesłanek określonych w przepisach o zwrocie tego podatku.

Przedmiotowe wyroki dotyczyły wypłat z tytułu świadczenia usług niematerialnych, które pod warunkiem, że zostaną zakwalifikowane do zysków przedsiębiorstwa na podstawie odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie będą podlegały opodatkowaniu WHT w Polsce. Sądy zgodziły się ze stanowiskiem polskich płatników wskazujących, że jeżeli wypłaty nie przekroczą 2 mln PLN, to płatnik nie ma obowiązku przeprowadzania pełnej weryfikacji z zastosowaniem warunków z art. 28b ust. 4 pkt 4-6 ustawy o CIT (w szczególności weryfikacji statusu odbiorcy jako rzeczywistego właściciela i prowadzenia przez niego rzeczywistej działalności gospodarczej), podkreślając, że nie miałoby sensu wprowadzanie rozgraniczenia wypłat do 2 mln PLN i powyżej tej kwoty, jeżeli warunki weryfikacji miałyby być tożsame dla obu sytuacji.

Sądy zgodziły się również z podejściem, że w przypadku braku przekroczenia limitu płatnik uprawniony jest do niepobrania WHT jedynie na podstawie posiadanego certyfikatu rezydencji (bez konieczności szczegółowego badania powyższych przesłanek).

Pomimo, że wyroki zapadły w indywidualnych sprawach i nie stanowią wiążącej wykładni dla podmiotów niebędących stroną postępowania, dają one sporą nadzieję na złagodzenie stanowiska organów w zakresie koniecznych do spełnienia wymogów w zakresie „należytej staranności” przy płatnościach nieprzekraczających 2 mln PLN.

O tym również pisaliśmy w jednym z wpisów na naszym blogu.

Warto również wspomnieć o wyrokach dotyczących dywidend[3], zgodnie z którymi uprawnienia do zastosowania zwolnienia z WHT do wypłacanych dywidend wynikają jedynie z art. 22 ust. 4 ustawy o CIT i nie mogą być uzależnione od warunków określonych w innych przepisach. Okoliczności z art. 28b ust. 4 pkt 5-6 ustawy o CIT nie warunkują prawa do zwolnienia podatkowego, a wpływają jedynie na możliwość bezpośredniego zastosowania przez płatnika wspomnianego zwolnienia podatkowego.

Sądy wskazują jakie kategorie świadczeń nie podlegają WHT

W ostatnim czasie pojawiło się również kilka wyroków sądów administracyjnych, potwierdzających – wbrew opinii organów podatkowych – że niektóre usługi nie powinny podlegać opodatkowaniu WHT, gdyż nie mieszczą się w ustawowym katalogu:

  1. Ubezpieczenia[4] – kolejne dwa wyroki, w których sąd potwierdza, że ubezpieczenie nie jest świadczeniem podobnym do gwarancji.
  2. Usługi agencyjne[5] – w przypadku, gdy na podstawie umowy, agenci świadczą usługi polegające na wsparciu sprzedaży oraz celem gospodarczym tej usługi jest poszukiwanie klientów oraz kojarzenie ich ze spółką w celu zawarcia umowy sprzedaży produktów spółki, nie można uznać ich za usługi podobne do usług reklamowych.
  3. Hosting[6] – korzystanie z serwerów w celu przechowywania danych – organ co prawda stwierdził, że usługi takie nie mieszczą się w katalogu świadczeń niematerialnych, jednakże uznał, że udostępnienie infrastruktury technicznej serwerowni należy zakwalifikować do przychodu z tytułu należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego. Sąd nie zgodził się z takim podejściem wskazując na znaczne różnice między wykorzystywaniem serwera do produkcji, a udostępnieniem jedynie części przestrzeni serwera przez jego właściciela do przechowywania danych (usługodawca jest tu tak naprawdę właścicielem i użytkownikiem serwera).

Rzeczywisty odbiorca odsetek

Trzy wyroki sądu w Gliwicach, tzw. wyroki koreańskie[7], potwierdziły możliwość stosowania preferencji w WHT w odniesieniu do ostatecznego odbiorcy należności (beneficial owner), nawet jeśli nie jest on bezpośrednim odbiorcą tych należności. W przedmiotowej sprawie polski podmiot dokonywał wypłat odsetek na rzecz inwestorów z Korei, jednakże środki te przechodziły przez pośredników będących bankami oraz fundusz koreański (niebędący podatnikiem CIT). Organ odmówił możliwości zastosowania zwolnienia / obniżonych stawek WHT powołując się na zapisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zgodnie z którymi powyższe preferencje stosuje się, gdy „odbiorca odsetek jest ich właścicielem”, tj. występuje tożsamość podmiotu bezpośrednio otrzymującego odsetki i będącego ich właścicielem (tu stwierdził natomiast, że odbiorcą jest bank, a właścicielem inwestor).

Z powyższą oceną organu nie zgodził się sąd administracyjny uznając, że bank występuje tu jedynie w roli pośrednika (a Fundusz jest transparentny podatkowo), w związku z czym nie może być traktowany jako odbiorca odsetek. Zdaniem Sądu pojęcie "odbiorca odsetek jest ich właścicielem" należy rozumieć w ten sposób, że podmiot ostatecznie otrzymujący odsetki jest równocześnie ich właścicielem (nie może mieć miejsca sytuacja, w której odbiorca odsetek otrzymuje je nie dla własnej korzyści, a jako podmiot zobowiązany do przekazania ich innemu podmiotowi). Nie chodzi więc o to, aby "odbiorca odsetek" był odbiorcą bezpośrednim, ale o to, by jako odbiorca faktyczny (a nie pośrednik) był ich właścicielem, a zatem "osobą uprawnioną" do odsetek.

Mimo trwającej epidemii (a częściowo również w celu łatwiejszego funkcjonowania podczas jej trwania) podatnicy otrzymali kilka pozytywnych rozwiązań i rozstrzygnięć. Aktualnie pozostaje tylko cieszyć się odroczeniem zaostrzonych przepisów (do czasu kolejnego odroczenia, a może tym razem jednak wejścia znowelizowanych przepisów w życie?) i tymczasową możliwością łatwiejszego pozyskiwania certyfikatów rezydencji od zagranicznych kontrahentów. Ponadto, można mieć nadzieje, że organy przyjmą zaprezentowane przez sądy, mniej profiskalne podejście dotyczące stosowania przepisów WHT, umożliwiając łatwiejsze funkcjonowanie polskim płatnikom.

WARTO DOCZYTAĆ:

[1] Art. 31ya ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych

[2] Wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 czerwca 2020 r., sygn. III SA/Wa 2400/19; z dnia 09 lipca 2020 r., sygn. III SA/Wa 2264/19, sygn. III SA/Wa 2265/19; z dnia 16 lipca 2020 r., sygn. III SA/Wa 2265/19 oraz wyrok WSA w Krakowie z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. I SA/Kr 1268/19.

[3] Wyrok WSA W Gliwicach z dnia 08 stycznia 2020 r., sygn. I SA/Gl 1083/19; wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 11 marca 2020 r. sygn. I SA/Wr 977/19.

[4] Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 22 stycznia 2020 r., sygn. I SA/Bd 655/19 oraz Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 stycznia 2020 r., sygn.  III SA/Wa 2621/19.

[5] Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 17 czerwca 2020 r., sygn. I SA/Gd 2106/19 oraz Wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 lipca 2020 r., sygn. III SA/Wa 2603/19.

[6] Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 stycznia 2020 r., sygn. III SA/Wa 1299/19 oraz 22 czerwca 2020 r., sygn. III SA/Wa 1456/19.

[7] Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 30 stycznia 2020 r., sygn. I SA/Gl 1490/19; I SA/Gl 1491/19 oraz 4 lutego 2020 r., sygn. I SA/Gl 1488/19.