Wczoraj wieczorem Komisja Europejska opublikowała nowe, tymczasowe zasady pomocy publicznej mającej na celu wsparcie gospodarki unijnej w czasie epidemii. KE dokumentem tym, daje Państwom Członkowskim dużo szersze możliwości, niż te wynikające z do tej pory obowiązujących reguł pomocy publicznej. Celem jest dostarczenie gospodarce unijnej niezbędnej płynności tak, aby skądinąd zdrowe firmy nie upadły przez koronawirusa.

Nowe zasady przewidują możliwość udzielania pomocy w następujących formach:

  • Dotacje bezpośrednie i ulgi podatkowe – Państwa Członkowskie będą miały możliwość stworzenia programów dofinansowania w kwocie nawet do 800 000 EUR dla pojedynczej firmy
  • Gwarancje państwowe dla kredytów bankowych zaciąganych przez firmy
  • Dopłaty do oprocentowania kredytów
  • Schematy wsparcia firm (pożyczki, gwarancje) za pośrednictwem banków
  • Krótkoterminowe ubezpieczenia kredytów eksportowych

Wsparcie może być kierowane do firm, które na dzień 31 XII 2019 r. nie znajdowały się w trudnej sytuacji ekonomicznej (a wiec nie kwalifikowały się do „standardowej” pomocy na ratowanie i restrukturyzację), a obecnie:

  • albo popadały w trudną sytuację ekonomiczną na skutek epidemii COVID-19
  • albo nadal nie znajdują się w trudnej sytuacji ekonomicznej, ale cierpią na niedobór płynności

Nowe zasady (przynajmniej na razie) mają obowiązywać do końca br. Co więcej, działają one obok już istniejących zasad – takich jak np. tzw. GBER – nie zastępując ich, a jedynie uzupełniając.

Co to oznacza dla firm?

Państwa Członkowskie dostają do ręki narzędzie, dzięki któremu są wstanie szybciej i łatwiej wspierać swe gospodarki w tych trudnych czasach. Tym niemniej, żeby wsparcie rzeczywiście trafiło do firm potrzebujących pomocy, niezbędne jest jeszcze kilka kroków:

Po pierwsze, Państwo Członkowskie musi opracować tzw. „program pomocowy”, a więc ustalić zasady, na jakich to wsparcie ma być przyznawane (dla kogo, na co, w jakiej kwocie, pod jakimi warunkami).

Następnie, program taki musi być przedstawiony Komisji Europejskiej do akceptacji (tzw. notyfikacja). Tutaj warto zauważyć, że KE deklaruje stosowanie ekspresowego trybu akceptacji. I rzeczywiście nawet nowe zasady zostały w takim trybie przyjęte – projekt przekazano do konsultacji Państwom Członkowskim w poniedziałek 16 III wieczorem, a już 19 III dokument został przyjęty.

Wreszcie, kwestia najważniejsza – skąd wziąć środki na wsparcie – tutaj niestety Komisja nie pozostawia wątpliwości – głównym źródłem finansowania tego typu programów powinny być budżety krajowe.

Stworzenie nowych form i programów pomocy wiąże się z powstaniem szeregu pytań i wątpliwości ze strony przedsiębiorców. Wielu z nich będzie korzystało z pomocy po raz pierwszy.

Procedury i sposób postępowania, jakie zostaną zaproponowane, muszą być przejrzyste i zrozumiałe. Firmy, które już dobrze odnajdują się w świecie dotacji, będą musiały przygotować się na bieżące reagowanie na zmiany w projektach. Jeżeli będą również korzystać z nowych form i programów pomocy, niezbędne będzie wnikliwe rozpoznanie wymogów z tym związanych.