NSA stwierdził, że dostawa nieruchomości zabudowanej fragmentem budynku znajdującego się na sąsiedniej nieruchomości, dokonywana w myśl przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami w trybie bezprzetargowym, korzysta ze zwolnienia podmiotowego w VAT jako dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane[1].

Sprawa, w której orzekł NSA dotyczyła sprzedaży działki zgodnie z art. 37 ust. 2 pkt 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami[2], tj. sprzedaży w trybie bezprzetargowym na poprawę warunków zagospodarowania nieruchomości przyległej. Przedmiotowa działka, którą gmina nabyła w drodze komunalizacji została częściowo zajęta przez fragmenty budynku jednorodzinnego (ściana wschodnia) oraz budynku gospodarczego (ściana wschodnia) znajdujących się na działce obok i należących do innego właściciela. W związku z powyższym gmina powzięła wątpliwości, czy dostawa nieruchomości będzie mogła korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

W ocenie gminy, transakcja ta powinna zostać objęta zwolnieniem wynikającym z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT tj. jako dostawa terenu niezabudowanego, innego niż budowlany. Wnioskodawca argumentując swoje stanowisko zwrócił uwagę na fakt, iż mimo że nieruchomość zawiera fragmenty zabudowy, nie sposób uznać, że przedmiotem sprzedaży jest grunt zabudowany. Byłoby to niezgodne z rzeczywistym przebiegiem transakcji gospodarczej. Dodatkowo, co wynika z opisu sprawy działka nie jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego, a tym samym nie spełnia definicji terenu budowlanego.

Organ interpretacyjny nie zgodził się ze stanowiskiem gminy. Jego zdaniem, skoro na działce znajdują się budynki, to nie ma podstaw do przyjęcia, że dokonując sprzedaży takiego gruntu dokonuje się dostawy gruntu niezabudowanego. Tym samym w analizowanej sprawie nie może mieć zastosowania zwolnienie VAT dla dostawy terenów niezabudowanych.

Ostatecznie sprawa zawisła przed NSA, który podzielił stanowisko WSA i nie zgadzając się z argumentacją organu interpretacyjnego oddalił jego skargę kasacyjną. Podkreślił, że część budynku (ściana wschodnia) nie pełni samodzielniej funkcji budowlanej, ponieważ jest to element konstrukcyjny budynku / obiektu budowlanego – stanowiący element składowy umożliwiający normalne funkcjonowanie czy użytkowanie tych obiektów, które są w tym stanie faktycznym w zdecydowanej większości posadowione na działkach sąsiednich. W konsekwencji należy uznać, że mamy do czynienia z dostawą terenu niezabudowanego, korzystającego jednocześnie ze zwolnienia z VAT. Wskazał również, iż przedmiotowa nieruchomość nie spełnia definicji terenu budowlanego bowiem nie jest ona objęta zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i nie została też wydana decyzja o warunkach jej zabudowy i zagospodarowania terenu. Tym samym taka sprzedaż nieruchomości korzysta ze zwolnienia z VAT.

Dana sprawa zwraca uwagę na wciąż błędny pogląd organów podatkowych, dla których naniesienia w jakiejkolwiek formie stanowią o zabudowanym charakterze gruntu. Słusznej oceny dokonała w danym przypadku zarówno WSA jak i NSA. Nie można bowiem uznać, że części budynków / budowli nie pełniących samodzielnej funkcji budowlanej przesądzają o braku możliwości skorzystania ze zwolnienia z VAT dla dostawy terenów niezbudowanych. Takie podejście ma również uzasadnienie w ekonomicznym celu transakcji.

[1] Wyrok NSA z dnia 8 października 2020 r., sygn. I FSK 1735/17

[2] Dz.U.2020.65 t.j. z dnia 2020.01.15