Przedsiębiorcy podejmujący temat rozliczenia pomocy na podstawie otrzymanej decyzji o wsparciu (lub zezwolenia strefowego) szybko przekonują się, że regulacji dotyczących tego zagadnienia jest jak na lekarstwo, a kluczowe znaczenie odgrywa praktyka organów podatkowych. Istotne jest więc bieżące monitorowanie tej praktyki, m. in. ze względu na zdarzające się nieraz na przestrzeni ostatnich lat sytuacje, gdzie w pewnym punkcie czasu następowała diametralna zmiana podejścia organów podatkowych co do danego zagadnienia (której jednocześnie nie towarzyszyły żadne zmiany przepisów).

„Z tyłu głowy” warto mieć także, że w określonych przypadkach możliwe jest niejako przedłużenie terminu przedawnienia - roszczenia związane ze zwrotem pomocy publicznej przedawniają się bowiem dopiero z upływem 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym przedsiębiorca skorzystał z tej pomocy.

W pierwszym wpisie w ramach naszego cyklu zajmiemy się dwoma warunkami wprowadzonymi przez przepisy podatkowe, które uprawniają przedsiębiorcę do skorzystania ze zwolnienia. Sprawa wydaje się być prosta – działalność ma być określona rodzajowo i terytorialnie w posiadanym zezwoleniu strefowym/decyzji o wsparciu. Czy rzeczywiście jest prosto?

Działalność określona w zezwoleniu sse/decyzji o wsparciu

W zależności od tego, czy inwestor posiada decyzję o wsparciu czy też zezwolenie strefowe, różnie może się kształtować zakres dochodów podlegających zwolnieniu. Trudności nastręcza w szczególności sytuacja posiadania decyzji o wsparciu, zwłaszcza wydanej w związku z rozbudową już istniejącego uprzednio zakładu (czyli de facto – zdecydowana większość wydawanych decyzji o wsparciu). W ostatnich miesiącach narosło mnóstwo wątpliwości w odniesieniu do tej kwestii.

Temat ten wprowadza wyjątkową niepewność, ponieważ

  • Organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych mówią swoje – od maja 2019 r. organy twierdzą, iż zwolnieniu podlegać powinien wyłącznie dochód z nowej inwestycji, będącej podstawą do wydania decyzji o wsparciu, niejako „z wyłączeniem” dochodu z uprzednio prowadzonej działalności (warto dodać, że w okresie grudzień 2018 – maj 2019 stanowisko prezentowane w interpretacjach indywidualnych było o 180 stopni inne).
  • Ministerstwo Finansów swoje – zwolnieniu podlegać może dochód, zarówno ze starej, jak i nowej inwestycji przy zachowaniu między nimi „ścisłych i nierozerwalnych związków” (tak interpretacja ogólna wydana przez MF);
  • A sądy administracyjne swoje – zwolnieniu podlegać może dochód, zarówno z nowej inwestycji (podstawa do wydania decyzji o wsparciu), jak i z dotychczasowej działalności. W podobnych sprawach wydano już około 10 wyroków – znaczna część z nich bezwarunkowo (naszym zdaniem – słusznie!) dopuszcza możliwość zwolnienia także dochodu ze „starej” działalności (o ile rodzajowo i terytorialnie jest ona określona w decyzji o wsparciu), bez konieczności wykonywania wspomnianych „ścisłych związków”.

MF w październiku 2019 roku wydało wspomnianą interpretację ogólną, która miała ostatecznie rozwiązać podnoszone wątpliwości.  Jak się okazało interpretacja ta, na tyle wytłumaczyła niejasne zagadnienie (posługując się pojęciami nieostrymi jak wskazane „powyżej ścisłe i nierozerwalne związki” bez ich wytłumaczenia), iż sami urzędnicy po niedługim czasie doszli do wniosku, że konieczne będzie wydanie do niej objaśnień, na które skądinąd dalej czekamy (ich publikacja zapowiadana była do 16 grudnia 2019 r.).

Co do pierwszego warunku zwolnienia – czyli zakresu rzeczowego działalności – wątpliwości może być znacznie więcej. Przedsiębiorca powinien bardzo dokładnie zweryfikować prowadzoną produkcję oraz zakres świadczonych usług w kontekście zamieszczonych w decyzji o wsparciu (zezwoleniu strefowym) kodów PKWiU. Niestety niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, gdy kody zamieszczone kilka/kilkanaście lat temu mogą nie odpowiadać już w pełni obecnej działalności przedsiębiorcy - co skutkuje jednocześnie zawężeniem możliwego do zastosowania zwolnienia.  Znaczenie mogą mieć przy tym, nie tylko rozwój portfolio oferowanych wyrobów, ale także np. modyfikacje w składzie produktu, zmiany technologicznie/procesowe w toku jego wytworzenia, zmiany jego przeznaczenia czy nawet sposoby rozliczeń z klientami zewnętrznymi (kwestia usług produkcyjnych).

Pomocne dla prawidłowej oceny tych elementów mogą być stosowane przy sprzedaży wyrobów przedsiębiorcy kody CN (Nomenklatura Scalona 2020), jak również w przypadku podobnych produktów opinie statystyczne Urzędu Statystycznego w Łodzi. W skrajnym przypadku, nieuchronna może okazać się procedura zmiany uzyskanej już decyzji o wsparciu (zezwolenia strefowego) poprzez dopisanie nowych kodów PKWiU (zmiana dokonywana bezpośrednia przez Ministra właściwego ds. gospodarki).

Omawiana kwestia zakresu rodzajowego działalności korzystającej ze zwolnienia dotyczy także niekiedy cienkiej granicy pomiędzy działalnością „jeszcze” handlową (co do zasady – opodatkowana), a „już” działalnością produkcyjną (podlegająca zwolnieniu) – tej kwestii poświęcimy więcej uwagi w kolejnych wpisach.

Dochód z terenu sse/terenu określonego w DoW

Drugim elementem (poza omawianymi powyżej kodami PKWiU) stanowiącym podstawę do zwolnienia jest prowadzenie działalności na terenie wskazanym w decyzji o wsparciu lub na terenie sse (w przypadku zezwoleń strefowych).

Jeśli nie cała działalność przedsiębiorcy jest zlokalizowana w ww. granicach, pod kątem podatkowym konieczne może okazać się tzw. „wydzielenie organizacyjne” obu „typów” działalności. Pojawienie się tej konieczności skutkuje również obowiązkiem zastosowania reguł właściwych dla cen transferowych dla przepływów materiałowych lub usługowych pomiędzy wskazanymi powyżej obszarami. Powyższe prowadzi do przypisania odpowiedniej części zysków do działalności zwolnionej i opodatkowanej. Do indywidualnej analizy pozostaje metoda najbardziej właściwa dla danego przedsiębiorcy – zarówno pod kątem efektywności rozliczeń, jak i niezbędnych nakładów pracy do jej wdrożenia i późniejszego stosowania.

Jednocześnie, wskazane powyżej obowiązki mogą nie zmaterializować się, jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność poza obszarem sse/poza obszarem wskazanym w decyzji o wsparciu, o ile możliwe jest przy tym wykazanie, że spełnione są przesłanki dla istnienia tzw. „działalności pomocniczej”. W uproszczeniu – niniejsze prowadzi do przyjęcia niejako fikcji, iż dany wycinek działalności - pomimo iż fizycznie realizowany poza strefą/terenem z decyzji o wsparciu - podatkowo rozliczany jest, jak gdyby znajdował się na tym obszarze (co oczywiście ma korzystny wpływ zarówno na komplikację rozliczenia jak i jego efektywność).

Kwestią pośrednio związaną z tym zagadnieniem jest potencjalne zaangażowanie w fazy cyklu produkcyjnego kooperantów (poddostawców, usługodawców). Co wydawałoby się oczywiste, prowadzenie działalności bez jakiegokolwiek wsparcia podmiotów zewnętrznych jest w obecnych czasach praktycznie niewykonalne. Jednakże organy podatkowe nie zawsze podzielają ten pogląd różnicując w zależności od przypadku (skali zaangażowania kooperanta) zakres możliwego do wykorzystania zwolnienia „strefowego”. Ten temat na przestrzeni ostatnich lat doczekał się licznych rozstrzygnięć, zarówno w formie interpretacji indywidualnych, jak i w formie orzeczeń sądów administracyjnych (przyjmujących co do zasady podejście bardziej „zdroworozsądkowe” niż znaczna część organów podatkowych).