21 marca 2019 r. została przyjęta przez Senat bez poprawek i przekazana do podpisu Prezydenta RP ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (dalej jako: „ustawa”), której konsekwencją będzie wprowadzenie kas fiskalnych online[1]. Tym samym, wyjątkowo długi okres prac legislacyjnych dobiega końca.

Przypominamy, iż ustawa wprowadza obowiązek posiadania kas fiskalnych online, które będą rejestrowały i przesyłały dane do centralnego systemu teleinformatycznego czyli do Centralnego Repozytorium Kas (dalej jako: „CRK” lub „Repozytorium”) prowadzonego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (dalej jako: „Szef KAS”). Dane otrzymywane z tych kas mają stanowić niezmiernie ważny mechanizm dla fiskusa do przeciwdziałania zjawisku szarej strefy. Gromadzenie danych napływających w czasie rzeczywistym umożliwi dokonywanie szczegółowych analiz zmierzających do ustalenia prawdopodobieństwa, że dany podatnik nie ewidencjonuje swojej sprzedaży na kasie rejestrującej lub ewidencjonuje tylko część sprzedaży.

Założeniem Ministerstwa Finansów (dalej jako: „MF”) jest, aby komunikacja pomiędzy kasą, a Repozytorium następowała średnio co dwie godziny, jednak częstotliwość ta, może być zmieniana przez CRK bez wiedzy użytkownika. Warto pamiętać, iż to sam podatnik będzie musiał zapewnić kasie dostęp do internetu, tak aby mogła łączyć się z CRK.

Ustawodawca zakłada, że nowo wprowadzane rozwiązania przyczynią się nie tylko do wzmocnienia kontroli prawidłowości rozliczania podatku VAT, ale także uproszczenia procesu kontroli rozliczeń u przedsiębiorców z uwagi na możliwość zdalnego monitorowania przez organy podatkowe ewidencjonowanej na kasach online sprzedaży jak i uszczelnienia systemu podatkowego poprzez likwidację, a co najmniej zmniejszenie szarej strefy w obszarze handlu detalicznego.

Jak będą działać kasy online?

Kasy online umożliwią zautomatyzowany i bezpośredni przesył danych z kasy rejestrującej do CRK. Przesyłane będą informacje o każdej transakcji zaewidencjonowanej na kasie online, ze szczegółami pozwalającymi na ustalenie wysokości sprzedaży i kwot podatku należnego, stawki VAT, rodzaju towaru/usługi, a także czasu i miejsca instalacji kasy. Przesyłane informacje będą zanonimizowane, jeżeli chodzi o dane nabywcy. Dane z kas online będą stanowiły w praktyce elektroniczny obraz paragonów, na których nie podaje się żadnych informacji dotyczących konsumenta, oprócz numeru identyfikacji podatkowej nabywcy (jeśli nabywca poda ten numer w trakcie dokonywania transakcji).

W zakresie podawania numeru identyfikacji podatkowej nabywcy na paragonie, warto w tym miejscu przypomnieć, iż trwają obecnie prace nad projektem nowelizacji ustawy o VAT, która m.in. ma wprowadzić zasadę, że w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP (lub numerem za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej) wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer[2].

Szef KAS będzie zatem gromadził dane o sprzedaży dokonywanej przy użyciu kas online przez danego podatnika, natomiast co do zasady nie będzie miał żadnych informacji na temat konsumentów, nabywających dane towary lub usługi.

Niewątpliwym udogodnieniem dla podatnika będzie to, że po fiskalizacji kasy lub drukarki online nie będzie musiał już zgłaszać tego faktu do skarbówki. CRK sam pobierze wymagane informacje oraz nada kasie numer ewidencyjny.

Do kiedy należy wymienić kasy?

Warto zauważyć, iż proces wymiany kas nie będzie miał charakteru rewolucji, lecz ewolucji. Co do zasady, z posiadanej kasy z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii (dalej jako: „kasy starego typu”) będzie można korzystać do momentu zapełnienia pamięci kasy.

Jednocześnie, zgodnie z nowelizacją zakup kas starego typu nie będzie możliwy po określonych terminach:

  • dla kas z papierową kopią paragonu – po 31 sierpnia 2019 r.
  • dla kas fiskalnych z elektroniczną kopią paragonu – po 31 grudnia 2022

W ustawie w tzw. przepisach epizodycznych wskazane zostały ponadto tzw. branże podwyższonego ryzyka występowania nieprawidłowości w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży, które zostaną zobligowane do wcześniejszej wymiany kas na kasy online. Zgodnie z harmonogramem, kasy starego typu będą musieli wymienić wcześniej:

  • podatnicy świadczący usługi naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania, regenerowania, oraz w zakresie wymiany opon i kół dla pojazdów silnikowych i motorowerów, a także zajmujący się sprzedażą benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu do napędów silników spalinowych – do dnia 31 grudnia 2019 r.
  • podatnicy świadczący usługi związane z wyżywieniem wyłącznie świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo oraz w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania, a także zajmujący się sprzedażą węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych – do dnia 30 czerwca 2020 r.
  • podatnicy świadczący usługi fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne, budowlane, w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i dentystów, prawnicze, związane z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej, jednak wyłącznie w zakresie wstępu – do dni 31 grudnia 2020 r.

Warto także nadmienić, że nie będzie konieczne nabycie kasy online na własność. Ustawodawca wprowadził wprost do przepisów ustawy nowe rozwiązanie, pozwalające podatnikom na używanie kas online do prowadzenia ewidencji sprzedaży na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze gdy zostaną nabyte odpowiednio przez wynajmującego, wydzierżawiającego, leasingodawcę lub drugą stronę innej umowy o podobnym charakterze, jeśli kasy te będą posiadać potwierdzenie, że spełniają funkcje i wymagania techniczne dla kas rejestrujących.

Ponadto, w MF trwają także prace nad rozporządzeniem, które zdefiniuje inny rodzaj urządzeń fiskalnych, tj. kasy wirtualne, jednak szczegóły oraz data wejścia w życie rozporządzenia nie są jeszcze znane.

Komu przysługuje ulga na kasę?

Po wejściu w życie ustawy (1 maja 2019 r.) prawo do uzyskania ulgi na zakup kasy rejestrującej w wysokości 90% ceny zakupu (bez podatku) nie więcej niż 700 zł, będzie przysługiwało podatnikom, u których powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy w obowiązujących terminach rozpoczęli prowadzenie ewidencji  sprzedaży przy zastosowaniu kas online.

Ponadto przyjęto założenie, że kasa online została zakupiona w związku z powstaniem obowiązku i rozpoczęciem prowadzenia ewidencji, jeżeli zakup nastąpił nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia ewidencji. Zatem podatnicy, aby skorzystać z ulgi na zakup kas online, będą mieć pół roku od dnia rozpoczęcia prowadzenia ewidencji na zakup pozostałych kas rejestrujących, które są im potrzebne do prowadzenia ewidencji.

Ulga będzie przysługiwać również dla podatników, u których nie powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży, a którzy dobrowolnie rozpoczną prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas online i dotychczas nie stosowali kas rejestrujących (również kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii) do prowadzenia ewidencji.

Takie rozwiązanie rodzi pewne komplikacje dla podatników, decydujących się na zakup kasy od 1 maja 2019 r. Finalnie może bowiem dojść do sytuacji, że kas online na rynku jeszcze nie będzie – z uwagi na brak właściwego rozporządzenia określającego warunki techniczne jakie będą musiały spełniać nowe kasy – a przy zakupie kas starego typu z ulgi na starych zasadach nie będzie można już skorzystać.

W związku z powyższym, niezależnie od obowiązującego Państwa terminu wdrożenia kas online, służymy pomocą zarówno w razie pojawiających się pytań i wątpliwości w przedmiotowym zakresie.

[1] Link do ustawy przekazanej Prezydentowi do podpisu: http://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/2503_u/$file/2503_u.pdf

[2] Status prac w Rządowym Centrum Legislacji można śledzić pod tym adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12308701/katalog/12493602#12493602