30 czerwca 2018 r. weszła w życie Ustawa o wspieraniu nowych inwestycji. Z kolei 7 sierpnia wprowadzono ostatnie zmiany do Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji, które jest podstawowym aktem wykonawczym do wspomnianej ustawy. Co w praktyce oznaczają zapisy w projekcie Rozporządzenia oraz jak przełożą się na decyzje inwestycyjne przedsiębiorstw? O tym w dalszej części wpisu.

Dla kogo pomoc? – czyli „kryteria wejścia”

Otrzymanie decyzji o wsparciu uzależnione będzie w szczególności od spełnienia dwóch podstawowych grup warunków: tzw. kryteriów ilościowych oraz kryteriów jakościowych.

Kryteria ilościowe określają minimalne koszty kwalifikowane inwestycji, które zależeć będą na ogół od występującej w danym powiecie stopy bezrobocia - im wyższa stopa, tym niższa wymagana kwota inwestycji. W praktyce, „wyjściowa”, minimalna kwota kosztów kwalifikowanych w ramach inwestycji dla dużych przedsiębiorców, zawierać będzie się w przedziale pomiędzy 10 a 100 mln PLN.

Na ostatnich etapach prac legislacyjnych, zaproponowano kilka zmian w zakresie kryteriów ilościowych mających na celu udostępnienie omawianego instrumentu wsparcia szerszej grupie inwestorów.
W szczególności przychylić należy się do zmian obniżających kryterium ilościowe dla tzw. sektora nowoczesnych usług dla biznesu. Mianowicie, wprowadzono redukcję wymagań „wyjściowych” na poziomie zapisanym już wcześniej również dla działalności badawczo rozwojowej – obniżenie na poziomie 95%.

Kolejną pozytywną zmianą jest propozycja obniżenia wymogów dla inwestycji lokalizowanych w miastach tracących funkcje społeczno-gospodarcze oraz w gminach graniczących z takimi miastami. Lista takich miast stanowi załącznik do projektu Rozporządzenia i obejmuje łącznie 122 ośrodków tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Znalazły się na niej zarówno liczne ośrodki z tzw. „ściany wschodniej” jak i duże ośrodki z Polski Centralnej i Zachodniej – przykładowo: Wałbrzych, Radom, Bytom, Zabrze czy też Konin. Na wskazanym obszarze, minimalna kwota, jaką musiałby zainwestować tzw. duży przedsiębiorca to tylko 10 mln zł (niezależnie już od poziomu bezrobocia; zastosowanie mogą mieć dalsze zniżki z uwagi na charakter projektu: inwestycja B+R lub z w ramach nowoczesnych usług dla biznesu).

Pamiętać należy także o wprowadzonym już uprzednio zapisie przewidującym preferencje dla podmiotów z sektora MŚP (obniżenie warunków co do wymaganej, minimalnej wartości inwestycji o 80%, a nawet do 98% - w stosunku do wymagań stawianych dużym firmom).

Nie tylko ilość, ale i jakość

Istotną nowością w ramach nowego programu wsparcia jest wprowadzenie listy kryteriów jakościowych właściwych inwestycji przedstawianych jako podstawa do uzyskania decyzji o wsparciu. Kryteria te zostały sformułowane oddzielnie dla dwóch podstawowych kategorii projektów - inwestycje w sektorze usług oraz inwestycje w sektorze produkcji przemysłowej. Ostatnie zmiany z początku sierpnia zmieniły klasyfikację tych kryteriów – obecnie zostały one podzielone na dwie podstawowe grupy:

  1. kryteria zrównoważonego rozwoju gospodarczego;
  2. kryteria zrównoważonego rozwoju społecznego.

W ramach każdego z powyżej wskazanych punktów, wyróżniono po 5 szczegółowych warunków. Przedsiębiorca uzyskać może zatem sumarycznie 10 punków za spełnienie wszystkich warunków. Dla otrzymania wsparcia trzeba spełnić pomiędzy 4 a 6 warunków – bardziej liberalne wymogi przewidziano tutaj dla regionów z wyższą intensywnością pomocy publicznej (czyli tym samym, regionów o najniższym w kraju poziomie rozwoju gospodarczego). Dla inwestycji na terenach z podstawową intensywnością pomocy na poziomie 35% wymagana liczba spełnionych kryteriów to 5, jeszcze korzystniejsza sytuacja rysuje się dla inwestycji na tzw. ścianie wschodniej (z podstawową intensywnością pomocy na poziomie 50%), gdzie wymagane będzie spełnienie tylko 4 kryteriów jakościowych. Nowym zapisem jest wprowadzenie wymogu, by każdorazowo przedsiębiorca spełniał co najmniej 1 warunek z każdego kryteriów - innymi słowy, nie będzie możliwe „zgromadzenie” minimalnej liczby wymaganych punktów poprzez spełnienie poszczególnych warunków bądź to tylko w ramach kryterium zrównoważonego rozwoju gospodarczego bądź tylko w ramach kryterium zrównoważonego rozwoju społecznego.

Główne wyzwania przy procesie aplikowania o wsparcie

Podstawowym wyzwaniem dla większości przedsiębiorców aplikujących o pomoc w ramach nowego programu będzie z pewnością właśnie kwestia kryteriów jakościowych. Inwestorzy staną przed decyzją jakie kryteria jakościowe wskazać we wniosku o wsparcie, jako te które firma zobowiąże się wypełnić. Kluczowe będzie także zastanowienie się nad deklarowanymi kryteriami w dłuższym okresie, spójnym z tzw. okresem trwałości inwestycji.

Kolejnym wyzwaniem, znanym już podmiotom uprzednio aplikującym o zezwolenia strefowe, jest kwestia zapewnienia by całkowita wartość generowanego przez inwestycję dochodu podlegała zwolnieniu z opodatkowania (w ramach dostępnego limitu zwolnienia). Z tej perspektywy kluczowa rolę odgrywać będzie poprawność kodów statystycznych zamieszczonych w treści decyzji o wsparciu oraz odpowiednie określenie gruntów wskazanych w decyzji o wsparciu.

Na koniec przypomnieć należy także o zasadach ogólnych właściwych dla tzw. regionalnej pomocy inwestycyjnej. Przy aplikowaniu o wsparcie w ramach nowego programu pamiętać należy w szczególności o kwestiach związanych z (i.) istnieniem efektu zachęty; (ii.) możliwymi obostrzeniami mającymi zastosowanie w przypadku tzw. przeniesienia działalności czy też (iii.) wpisywaniem się przez projekt inwestora w ramy tzw. „nowej inwestycji” zgodnie z przepisami o pomocy publicznej.