Komisja Europejska podjęła inicjatywę BEFIT, czyli działania zmierzające do zharmonizowania zasad opodatkowania podatkiem dochodowym podmiotów działających na wspólnym europejskim rynku. Jednym z tych działań jest projekt Dyrektywy dotyczącej harmonizacji przepisów w zakresie cen transferowych.

To prawda, w cenach transferowych w Polsce „niewiele” się ostatnio działo (chaos związany z raportowaniem TPR-C pominę milczeniem), zatem czas na nowe zmiany, tym razem na poziomie unijnym.

Skąd ten pomysł? Komisja dostrzega, że pomimo własnych regulacji krajowych państw członkowskich dotyczących cen transferowych, które w większym lub mniejszym stopniu wzorują się na Wytycznych OECD, to jednak z perspektywy rynku całej UE zasady te nie są jednolite, co powoduje niepewność podatkową, zwiększone koszty compliance podatkowego, zwiększa ryzyko podwójnego lub nadmiernego opodatkowania i wreszcie może prowadzić do długotrwałych i kosztownych sporów podatkowych pomiędzy jurysdykcjami, które chętnie przyciągną do siebie większy podatek z transakcji wewnątrzgrupowej. Komisja dostrzega też, że na poziomie unijnym prowadzi to do zmniejszenia efektywności i konkurencyjności rynku unijnego jako jednego, wspólnego rynku walczącego globalnie o lokacje nowych przedsięwzięć międzynarodowych korporacji właśnie w krajach Unii.

Co zatem proponuje Komisja?

W skrócie:

  • wprowadzenie zasady ceny rynkowej do przepisów unijnych,
  • harmonizację kluczowych reguł cen transferowych na poziomie unijnym,
  • uregulowanie roli i statusu Wytycznych OECD,
  • otworzenie możliwości do dalszego stanowienia przepisów cen transferowych na poziomie unijnym, ale w zgodzie z Wytycznymi OECD.

W większych szczegółach:

  • Zasada ceny rynkowej będzie spójnie stosowana dzięki m.in. ujednoliceniu definicji podmiotów powiązanych (powiązanie przez zarząd, prawa głosu, kapitał czy udział w zysku – min 25%) – co ciekawe Dyrektywa wskazuje, że osoby powiązane rodzinnie będą uznawane jako jedna osoba (więc 2 przedsiębiorstwa kontrolowane przez małżonków są ze sobą powiązane).
  • Aby zasada arm’s length była spójnie stosowana i nie prowadziła do podwójnego opodatkowania w przypadku doszacowania dochodu w jednym państwie, Dyrektywa proponuje ujednolicenie zasad przeprowadzania korekt korespondujących (tzw. corresponding adjustment) i wprowadzenie przyspieszonej ścieżki (fast-track) w celu rozpoznania korekty w krótszym czasie niż dzięki procedurze MAP, co samej tej procedury też nie wyklucza. Dyrektywa dopuszcza też stosowanie korekt kompensujących (compensating adjustments), w formie korekt końcoworocznych przy spełnieniu określonych warunków.
  • Dyrektywa, podążając za Wytycznymi OECD, potwierdza stosowanie 5 metod cen transferowych oraz to, że ta metoda powinna być stosowana, która jest najbardziej właściwa dla transakcji, dopuszcza też stosowanie innej metody, o ile żadna z pięciu nie jest bardziej właściwa.
  • Przedział rynkowy – tu Dyrektywa proponuje dość restrykcyjne podejście. Przedział rynkowy to przedział międzykwartylowy i każdy punkt w tym przedziale jest właściwy. Ale jeśli cena transferowa wypada poza przedział rynkowy, organy mają prawo skorygować cenę do mediany i na tej podstawie zrobić doszacowanie.
  • Dokumentacja cen transferowych – zakres dokumentacji powinien być spójny z Wytycznymi OECD, analiza cen transferowych powinna być elementem dokumentacji. Wstępnie Dyrektywa wskazuje, że żadne progi przychodowe nie powinny wyłączać obowiązku TPD, ale kwestie te będą jeszcze dalej ustalane.
  • Wreszcie, Dyrektywa potwierdza, że Wytyczne OECD powinny być wiążące dla Państw Członkowskich (w swojej najnowszej wersji, zatwierdzonej przez EU).

Kiedy Dyrektywa wejdzie w życie i czy już trzeba się zacząć martwić?

Jeszcze nie. Dyrektywa planowo ma wejść w życie w 2026 roku (o ile w ogóle i w takim kształcie), a potem będzie implementowana do przepisów krajowych. Mamy więc jeszcze trochę czasu. No chyba, że nasi legislatorzy postanowią zrobić jakiś krok wyprzedzający, wszak w częstotliwości i szybkości wprowadzania nowych przepisów to jesteśmy, zdaje się, liderami.

W dużym skrócie Dyrektywa nie proponuje żadnych dużych rewolucji względem Wytycznych OECD, ale diabeł tkwi w szczegółach (powiązania, przedział rynkowy).

Pozostaje nam zatem cierpliwie czekać na ostateczny jej kształt oraz implementację do przepisów krajowych.

Zobacz film: TPR (Informacja o cenach transferowych) za 2022

Film polecamy wszystkim podmiotom, które są zobowiązane do wypełniania omawianej informacji. Ze względu na instruktażowy charakter nagrania ułatwi ono znacznie przygotowanie i złożenie TPR.