WSA w Warszawie wskazał, że w sytuacji, gdy gmina na podstawie umów cywilnoprawnych odpłatnie udostępnia podmiotom handlującym na targowisku miejsce – występuje w roli podatnika VAT i w konsekwencji przysługuje jej pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków o charakterze inwestycyjnym dotyczących targowiska[1].

Gmina wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia całości VAT  związanego z modernizacją targowiska. We wniosku wskazano, że dane działanie będzie podejmowane w ramach jej zadań własnych. JST zamierza zrealizować inwestycję modernizacji targowiska, które jest i będzie wykorzystywane wyłącznie do odpłatnego udostępniania miejsc handlowych. Usługi te są świadczone na podstawie umów cywilnoprawnych. Z tego tytułu gmina wykazuje także VAT należny. W zaprezentowanym stanowisku własnym, gmina przyjęła, że ma pełne prawo do odliczenia VAT od przedmiotowych wydatków. Zdaniem jednostki występuje ona w tej sytuacji w charakterze podatnika VAT, a wydatki są związane jedynie z opodatkowaną VAT działalnością gospodarczą. Wobec tego nie mają zastosowania przepisy również o sposobie określenia proporcji. Gmina zwróciła uwagę, że nawet jeśli prowadzenie targowiska służy zaspokajaniu potrzeb lokalnej społeczności to sposób realizacji tego zadania stanowi przejaw jej działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Innego zdania był jednak fiskus. DKIS uznał, że wydatki związane z modernizacją targowiska będą wykorzystywane także do realizacji zadań z zakresu władztwa publicznego – czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT. Tym samym uznał, że celem odliczenia VAT gmina zobowiązana jest do dokonania bezpośredniej alokacji bądź wykorzystania odpowiedniej proporcji.

Sprawa trafiła do WSA w Warszawie, który stwierdził, że gmina prowadząc targowisko występuje w charakterze podatnika VAT. WSA zauważył także, że skoro gmina pobiera od wszystkich podmiotów handlujących na targowisku opłatę za korzystanie z miejsca handlowego, której źródłem są / będą umowy cywilnoprawne, nie budzi – zdaniem Sądu – wątpliwości, że w tym zakresie będzie działała w charakterze podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą, podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem. Ponadto WSA – w przeciwieństwie do fiskusa – nie dostrzegł żadnych sprzeczności zaprezentowanego stanowiska z kwestią związaną z realizacją przez gminę czynnością z zakresu jej zadań własnych służących do zaspokajania potrzeb gminnej wspólnoty. Zdaniem WSA, gmina posiada więc pełne prawo do odliczenia VAT.

Dane orzeczenie, wpisuje się w utrwaloną już praktykę sądów administracyjnych, dla których określenie przejawu działalności gospodarczej dla celów VAT należy rozpatrywać z ekonomicznego punktu widzenia. Nie ulega również wątpliwości, że przyjęcie iż w danym zakresie JST występuje jako organ publiczny wpłynęłoby na zakłócenie konkurencji na rynku najmu na cele handlowe.

[1] Wyrok WSA z dnia 9 października 2020, sygn. III SA/Wa 1280/20