W dniu 19 września 2019 r. WSA w Warszawie wydał wyrok (III SAB/Wa 31/19), w którym uwzględnił skargę podatnika i potwierdził, że organ podatkowy dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania. Pomimo, że organ zdążył wydać decyzję w sprawie zanim zapadł wyrok, WSA skrupulatnie przyjrzał się poszczególnym etapom postępowania i precyzyjnie wskazał okres, w którym działania organu nie cechowały się należytą dynamiką.

Wyrok WSA dowodzi, że sądy coraz wnikliwiej badają efektywność działania organów podatkowych. Sąd wziął bowiem pod lupę kolejne czynności podejmowane przez organ, wytypował spośród nich te nieefektywne i nieskuteczne, a następnie podał przykłady działań, które można było (lub należało) podjąć w celu usprawnienia postępowania.

Sprawa dotyczyła postępowania kontrolnego, które zostało wszczęte w drugiej połowie 2016 r. w przedmiocie rozliczeń w podatku CIT. W toku postępowania organ dokonywał weryfikacji rynkowego charakteru odsetek od pożyczki, otrzymanej przez spółkę od zagranicznej spółki powiązanej.

Badając rynkowość odsetek od wspomnianej pożyczki, organ postanowił zapytać banki o oprocentowanie analogicznych w jego ocenie produktów finansowych. WSA zauważył, że pozyskując informacje z banków organ działał niesprawnie, co przejawiało się m.in. w kierowaniu licznych pism do banków w różnych terminach (zamiast w jednym terminie) oraz na powielaniu tych samych zapytań (w celu wymuszenia odpowiedzi potwierdzającej stanowisko organu).

W ocenie WSA to właśnie działania organu sprawiły, że pozyskiwanie informacji od instytucji finansowych trwało około roku, czego nie tłumaczy w żadnej mierze konieczność oczekiwania na odpowiedzi od banków. Sąd skrytykował również wysłanie do spółki aż trzech wezwań na przestrzeni zaledwie jednego miesiąca. Organ powinien był bowiem bardziej skoncentrować swoje działania i wezwać spółkę do złożenia wyjaśnień nie w trzech, lecz w jednym wezwaniu.

Ponadto, z omawianego wyroku wynika, że w sytuacji, gdy organ dostrzeże konieczność uzupełnienia materiału dowodowego, powinien podjąć działania w tym zakresie bez zbędnej zwłoki, unikając odkładania kolejnych czynności w czasie.

Podsumowując, jeżeli organ nadmiernie przewleka postępowanie, działa nieefektywnie i nie koncentruje swoich działań, warto skorzystać ze środków mogących zmobilizować organ podatkowy do szybszego procedowania, czyli z ponaglenia i skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Wydaje się, że stanowisko WSA zaprezentowane w omawianej sprawie może okazać się istotne zwłaszcza dla podatników, wobec których toczą się długotrwałe i skomplikowane postępowania, w toku których organy podatkowe niepotrzebnie mnożą wezwania kierowane zarówno do samego podatnika, jak i do podmiotów trzecich.