19 czerwca 2019, na pięć minut przed dzwonkiem zapowiadającym długi weekend (o czym pisaliśmy tutaj), Ministerstwo Finansów opublikowało na swoich stronach projekt objaśnień podatkowych dotyczących zasad poboru podatku u źródła (dalej: Objaśnienia), poddając je konsultacjom społecznym do 30 czerwca 2019 r.

Objaśnienia, jak już przybiorą ostateczną formę, będą stanowić ochronę dla podmiotów, które zdecydują się zastosować do ich treści. Czyli w przypadku wątpliwości interpretacyjnych lub przyjęcia przez Objaśnienia odmiennego podejścia niż wynikające w przepisach ustawy o CIT/ PIT, podatnik może zastosować korzyści wynikające z Objaśnień. O jakich korzyściach mowa?

Zdecydowanie na korzyść podatników ma szansę działać tzw. „look through approach”, czyli podejście umożliwiające zastosowanie ochrony wynikające z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a krajem, w którym siedzibę ma podmiot będący faktycznym, ostatecznym odbiorcą płatności (jeśli nie jest nim podmiot, do którego polska spółka dokonuje wypłaty). Kto jednak ma zastosować to rozwiązanie (płatnik czy może administracja skarbowa) oraz kiedy (już na moment dokonania płatności, w chwili wypełniania formularza IFT-2, czy może na okoliczność kontroli skarbowej)? Problematyczne jest również to jak zastosować koncepcję „look through” w sytuacji, gdy przepisy uzależniają przyznanie preferencji podatkowej (np. zwolnienia z WHT) od posiadania określnego progu udziałowego. Tego niestety Objaśnienia nie wskazują, a każde ze wskazanych możliwych rozwiązań pociąga za sobą zupełnie inne konsekwencje w zakresie WHT. Wygląda więc to trochę tak, że niby Ministerstwo Finansów potwierdziło, że ta koncepcja może mieć zastosowanie, ale już nie wskazało żadnych narzędzi umożliwiających korzystanie z niej (np. czy może zadziałać już na poziomie oświadczenia płatnika).

Pochwalić należy również próbę określenia kryteriów oceny statusu odbiorcy zagranicznych płatności jako „rzeczywistego odbiorcy”, wskazania czynników/ dokumentów podlegających weryfikacji w ramach spełnienia warunków dla zachowania należytej staranności. Niemniej, rozczarowujące jest to, że Ministerstwo Finansów posługuje się głównie przykładami negatywnymi (wskazując, jakie cechy wykluczają uznanie za „rzeczywistego odbiorcę” i są one skrajne) lub też odwołując się do przypadków niestandardowych. Trudno na tej podstawie samodzielnie ustalić, jak daleko trzeba od tych przykładów odejść, aby spełnić definicję „rzeczywistego właściciela” płatności.

Nie można również pominąć kwestii określenia progów kwotowych, dla których obowiązują różne standardy należytej staranności w odniesieniu do transakcji z podmiotami niepowiązanymi (przy płatnościach wewnątrzgrupowych, zgodnie z Objaśnieniami, każdorazowo należy oczekiwać wyższych standardów należytej staranności). I tak, dla płatności nieprzekraczających „kilkudziesięciu tysięcy złotych” (czyli 1-99,000 PLN?), wystarczający powinien być „biały wywiad” (doniesienia medialne, informacje na stronach internetowych kontrahenta) choć nawet nie wiadomo czy konieczny oraz certyfikat rezydencji. W przypadku transferów „w łącznej kwocie 500,000 PLN”, dodatkowo należy mieć oświadczenie podatnika o spełnieniu warunków do zastosowania zwolnienia z WHT/ niższej stawki WHT. Powyżej 500,000 PLN – trzeba zastosować „wyższy standard należytej staranności”. Wydaje się zatem, że w tych przypadkach wypada przeprowadzić pełne, kompleksowe badanie kontrahenta (tak jak przy tych najbardziej materialnych płatnościach, powyżej 2m PLN).

Czego natomiast Objaśnieniom brakuje i co wymaga dalszych objaśnień?

  • Określenie standardów dla zagranicznych holdingów odzwierciedlających rzeczywistość gospodarczą (ciężko oczekiwać, aby podmioty holdingowe zatrudniały wiele osób, posługujących się zaawansowanym oprogramowaniem w celu realizowania inwestycji o charakterze pasywnym a także żeby płatnik orientował się lub badał jakie jest adekwatne wynagrodzenie tych osób…).
  • Praktycznych, pozytywnych przykładów, wskazujących, w jakich okolicznościach, przy typowych strukturach płatności dywidendowych/ odsetkowych/ licencyjnych, podatnicy mogą czuć się bezpiecznie nie płacąc WHT w podstawowej stawce.
  • Wskazania jak często powinien być przeprowadzany test należytej staranności tak aby jednak nie sparaliżować działalności biznesu nadmiernymi oczekiwaniami;
  • Postulowanego i oczekiwanego przez biznes potwierdzenia, iż klauzula rzeczywistego właściciela ma zastosowanie tylko do tych płatności, które rzeczywiście taka klauzulę przewidują, z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zamiast tego Ministerstwo Finansów poświęciło część objaśnień na wyjaśnienie idei „podatnika” jako podmiotu uprawnionego do korzystania z preferencji z umów międzynarodowych, ale nie wskazało w jaki sposób praktycznie badać czy dany podmiot taki status ma.
  • Większej pobłażliwości w podejściu do podmiotów, które zagubione w gąszczu nowych regulacji, czekały na ostateczne i wiążące Objaśnienia przed wejściem w życie bardziej zaostrzonych przepisów (1 lipca 2019 r.) z nadzieją, że pozwolą one na samodzielną ocenę statusu ich kontrahentów.

CRIDO bierze aktywny udział w konsultacjach społecznych dotyczących treści Objaśnień. Z nadzieją, że zgłoszone uwagi zostaną przeanalizowane i uwzględnione. Zachęcamy więc do zgłaszania do nas swoich uwag i postulatów które będziemy mogli przedstawić do Ministerstwa Finansów.

Zobacz także: