Zdaniem WSA, w przypadku nabywania usług cmentarnych w ramach zarówno czynności opodatkowanych, jak i pozostających poza zakresem VAT, Gmina ma prawo zastosować prewspółczynnik inny niż wskazany w rozporządzeniu Ministra Finansów[1].

Gmina wystąpiła o udzielenie interpretacji indywidualnej w zakresie prawa do odliczenia VAT od wydatków ponoszonych na działalność opodatkowaną i pozostającą poza zakresem opodatkowania VAT. We wniosku wskazała, iż spółka, w której gmina posiada 100% udziałów – odpowiada za bieżące administrowanie cmentarzem. W ramach jej działalności świadczone są usługi cmentarne, które w dominującej części są usługami odpłatnymi. Zdarzają się  również sytuacje, w których jest spółka zobowiązana jest do nieodpłatnego świadczenia usług pogrzebowych, np. w przypadku zgonu osoby bezdomnej – realizacja zadań własnych zleconych przez JST. Gmina wskazała także, iż planuje zawarcie ze spółką porozumienia precyzującego jej obowiązki w zakresie administrowania cmentarzem komunalnym za co otrzyma miesięczne wynagrodzenie określone ryczałtowo.

Ze względu na brak możliwości jednoznacznego przyporządkowania wydatków do czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jak też czynności pozostających poza zakresem regulacji, gmina przedstawiła sposób kalkulacji proporcji odliczenia VAT. Wskazała, iż planuje posłużyć się proporcją wyliczoną jako stosunek liczby osób pochowanych odpłatnie do liczby wszystkich pochowanych osób w roku kalendarzowym (prewspółczynnik „osobowy”). Uzasadniając wskazaną metodę, gmina podkreśliła, że sposób wyliczenia prewspółczynnika wskazany w rozporządzeniu MF w nie będzie odpowiadać najbardziej specyfice działalności gminy i dokonywanych nabyć w zakresie działalności cmentarnej. Opiera się on bowiem na udziale obrotu z działalności gospodarczej w całości dochodów wykonywanych gminy, z których znaczna część nie wykazuje żadnego związku z wykonywaniem działalności cmentarnej. Oznacza to, że nie będzie odzwierciedlać on właściwie wykonywanego odpłatnie pochówku osób.

DKIS uznał, że gmina nie przedstawiła wiarygodnych przesłanek pozwalających na stwierdzenie, że zaproponowany przez nią prewspółczynnik osobowy będzie najbardziej adekwatny do specyfiki danej działalności.

W uzasadnieniu ustnym, WSA w Krakowie, orzekł - odmiennie od stanowiska organu podatkowego – że model zaprezentowanego prewspółczynnika osobowego przez gminę oddaje specyfikę działalności cmentarnej dość dokładnie. Zwrócił uwagę, że nie trzeba być specjalistą w zakresie usług funeralnych czy też cmentarnych, żeby mieć świadomość, że działalność opodatkowana ma charakter zdecydowanie przeważający, w stosunku do działalności wynikającej z obowiązków ustawowych, jakie zostały nałożone na JST w związku z działalnością cmentarną. W związku z tym, argumentacja organu, że w ustalonej kalkulacji pomija się kwestie: wielkości opłat, która jest różna, w zależności od rodzaju pochówku, czy dotyczy urny, czy miejsca pod grób ziemny jest właściwie trzeciorzędna. W tym przypadku nie ma to znaczenia w porównaniu proporcją liczby osób pochowanych poprzez sfinansowanie ich pochówku przez gminę w stosunku do osób pochowanych odpłatnie. Ponadto, nie jest trafny argument, że na zaburzenie tego prewspółczynnika wpływa, że z cmentarza korzystają ludzie odwiedzający groby osób pochowanych odpłatnie, jak i osób, których pochówek został sfinansowany przez gminę. Jak podkreślił WSA, te osoby też mają prawo do korzystania z infrastruktury.

Warto wskazać, iż powyższe stanowisko dotyczące możliwości korzystania z innego sposobu proporcji niż określonego w rozporządzeniu MF jest w ostatnim czasie coraz częściej akceptowane przez sądy administracyjne. Niemniej jednak, organy podatkowe wciąż mocno trzymają się ustawowo określonego wzoru. Warto w danym zakresie wystąpić z wnioskiem o interpretację, celem zabezpieczenia swojej pozycji podatkowej i poczekać na pozytywne rozstrzygnięcie WSA / NSA. Dane wyroki wydawane są bowiem w szczegółowo określonych stanach faktycznych i nie zawsze mogą mieć odzwierciedlenie w innych sprawach.

[1] Wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 września 2020 r., sygn. I SA/Kr 658/20