W wyroku z 6 marca 2019 r. (sygn. I FSK 524/17) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, iż spółce gminnej nie przysługuje prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych z budową drogi. Wynagrodzenie za świadczenie na rzecz gminy skalkulowane zostanie w oparciu o koszty związane z utrzymaniem wytworzonej drogi oraz koszty funkcjonowania spółki. Tym samym cena nie uwzględni kosztów budowy. Ponadto – zgodnie z orzeczeniem Sądu – wybudowana infrastruktura nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych, gdyż sama w sobie nie generuje wynagrodzenia spółki.

W złożonym wniosku o interpretację indywidualną przedstawiono sytuację, w której gmina zamierza powierzyć spółce przygotowanie oraz realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego obejmującego budowę drogi. Umowa dotyczy także utrzymania drogi oraz odtworzenia jej w określonym terminie. Realizacja inwestycji nastąpi ze środków własnych spółki pochodzących z podwyższenia jej kapitału zakładowego przez gminę. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego w trakcie realizacji inwestycji spółka ponosić będzie szereg wydatków związanych z wybudowaniem drogi.

W związku z wątpliwościami spółki dotyczącymi prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z budową infrastruktury, spółka wystąpiła z wnioskiem o indywidualną interpretację w tym zakresie. Jednocześnie przyjęła stanowisko, iż takie prawo jej przysługuje z uwagi na fakt, iż ponoszone przez spółkę wydatki związane będą ze świadczeniem usług opodatkowanych VAT na rzecz gminy.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe, wskazując przy tym, że odliczeniu może podlegać wyłącznie podatek naliczony wynikający z zakupów, których wartość stanowi element kalkulacyjny ceny sprzedawanych towarów lub usług opodatkowanych podatkiem należnym. Natomiast, z opisu sprawy wynika, iż koszty budowy infrastruktury nie będą skalkulowane w cenie usług świadczonych na rzecz gminy, a w konsekwencji spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych wydatków. Organ zaznaczył również, iż możliwe jest częściowe odliczenie od niektórych wydatków związanych z funkcjonowaniem spółki.

Zgodził się z nim Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 2017 r., a ostatecznie stanowisko organu zostało potwierdzone w rozstrzygnięciu Naczelnego Sądu Administracyjnego. Rozpoznając sprawę, Sąd powołał się na orzecznictwo TSUE dotyczące konieczności wystąpienia bezpośredniego związku podatku naliczonego podlegającego odliczeniu z czynnościami opodatkowanymi VAT, wskazując przy tym, iż związek ten wyraża się m.in. w cenotwórczym charakterze wydatków. Dodatkowo, NSA podkreślił, iż wbrew przekonaniu spółki realizowana inwestycja nie jest przez nią wykorzystywana do czynności opodatkowanych. W związku z samą eksploatacją wybudowanej drogi, po stronie spółki nie powstaje podatek należny z tytułu jakichkolwiek czynności opodatkowanych VAT. Czynność opodatkowaną stanowi dopiero utrzymanie drogi. Natomiast w zakresie wytworzenia infrastruktury, trudno mówić o związku zakupu ze sprzedażą uzasadniającą odliczenie VAT.

W konsekwencji, spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z budową infrastruktury przedstawionej we wniosku.

Niniejszy wyrok NSA jest prawomocny.