W uzasadnieniu projektu ustawy wprowadzającej obowiązkowy split payment Ministerstwo Finansów wskazuje, że „podstawowym celem projektowanych zmian jest zastąpienie obowiązujących obecnie szczególnych rozwiązań rozliczania podatku VAT czyli odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialności podatkowej nabywcy stosowanym obligatoryjnie mechanizmem podzielonej płatności”.

Jak jednak wynika z analizy projektowanego załącznika nr 15 do ustawy o VAT – określającego konkretne świadczenia mające zostać objętym obowiązkowym split paymentem – ambicje MF zdecydowanie wykraczają poza „podstawowe cele”, co nie powinno umykać uwadze podatników.

Na naszym blogu pisaliśmy już o rozciągnięciu split paymentu na elektronikę czy części samochodowe. To jednak nie koniec rewelacji z nowego świata obowiązkowej podzielonej płatności.

Brykiet brykietowy nierówny

W ramach walki z nadużyciami VAT, projektodawca planuje objąć obowiązkowym split paymentem m.in.:

  • Węgiel kamienny – PKWiU 05.10.10.0,
  • Węgiel brunatny (lignit) – PKWiU 05.20.10.0,
  • Koks i półkoks z węgla kamiennego i brunatnego (lignitu) lub torfu; węgiel retortowy – PKWiU 19.10.10.0,
  • Brykiety i podobne paliwa stałe z węgla kamiennego – PKWiU 19.20.11.0,
  • Brykiety i podobne paliwa stałe z węgla brunatnego (lignitu) – PKWiU 19.20.12.0.

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności ma objąć także benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych oraz oleje opałowe i oleje smarowe – w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym (dziś wyroby te objęte są reżimem odpowiedzialności solidarnej).

Co ciekawe, split payment nie będzie natomiast obejmować drewna opałowego (PKWiU 02.20.14.0), węgla drzewnego (PKWiU 20.14.72.0) czy też brykietu z drewna (PKWiU 16.29.14.0). Z zakresu obowiązkowego split paymentu wyłączony ma być również brykiet ze słomy (PKWiU 16.29.25.0).

Problematyczne oleje

Obowiązkowy split payment ma również znajdować zastosowanie do oleju z rzepaku mieszczącego się w PKWiU 10.4 „Oleje i tłuszcze zwierzęce i roślinne”.

Niemniej, obrót innymi olejami występującymi na rynku (jak np. oliwa z oliwek, olej słonecznikowy czy ryżowy) – nie będzie obciążony dodatkowym obowiązkiem stosowania podzielonej płatności.

W powyższym zakresie, dla części podatników kluczowa może okazać się odpowiedź na pytanie czym jest „olej z rzepaku”, o którym mówi projektodawca. Czy olej z rzepaku z dodatkiem innego oleju będzie objęty obowiązkowym split paymentem? Jakie proporcje dodatkowych składników będą eliminować charakter oleju z rzepaku?

Teoretycznie, na powyższe pytania odpowiedzi powinniśmy znać już dziś – „olej z rzepaku” jest bowiem objęty reżimem solidarnej odpowiedzialności. Wydaje się jednak, że obowiązkowy split payment będzie dodatkowym katalizatorem do dyskusji w tym zakresie.

Trudności proceduralne

Jak już wspominaliśmy w poprzednich wpisach – samo określenie zakresu poszczególnych grupowań może być dla podatników dość kłopotliwe. Brak jest bowiem instrumenty, który w sposób wiążący potwierdzałby prawidłowość przyjętej przez podatników klasyfikacji.

Obecna praktyka klasyfikowania produktów dla celów podatkowych – opierająca się na opiniach Urzędu Statystycznego – wprowadziła proceduralny chaos wszędzie tam, gdzie ustawodawca posłużył się PKWiU.

Wprowadzenie obowiązkowego split paymentu, przy wykorzystaniu dotychczasowej techniki legislacyjnej – tj. przez referencje do PKWiU – może rozszerzyć proceduralny chaos na nowe towary i nowe obowiązki podatników.

Warto zaznaczyć, że problemy towarzyszące klasyfikacji produktów na gruncie PKWiU są znane fiskusowi. Podjęta została nawet próba sanacji systemu VAT w tym zakresie – w projekcie wprowadzającym nową matrycę stawek VAT przewidziano wdrożenie Wiążącej Informacji Stawkowej – nowego instrumentu mającego formalnie potwierdzać stosowaną przez podatnika stawkę i klasyfikację. W projekcie przewidziano nawet możliwość stosowania WIS do innych przypadków, w których regulacje VAT uzależniają sposób opodatkowania od klasyfikacji.

Prace legislacyjne zostały w powyższym zakresie co prawda zawieszone – wydaje się jednak, że tylko ich podjęcie może stanowić realne rozwiązanie klasyfikacyjnych problemów w racjonalnym horyzoncie czasowym.

Przypominamy, że do szóstego czerwca trwają konsultacje społeczne w zakresie planowanych zmian dotyczących split payment. Będziemy brać w nich aktywny udział, zatem jeżeli widzicie Państwo tematy, które z Państwa perspektywy wymagałyby poddania pod rozwagę pracownikom Ministerstwa Finansów, prosimy o sygnał.

Dodatkowo, zachęcamy do śledzenia bloga w najbliższych dniach – będziemy tu codziennie publikować nasze spostrzeżenia dotyczące różnych aspektów nowych regulacji dotyczących mechanizmu podzielonej płatności. Przypomnijmy, że do tej pory pisaliśmy już o:

 

Zobacz także: