Dochody kapitałowe są opodatkowane w Polsce zryczałtowaną stawką 19%. Ustawodawca przewidział dwie możliwości opodatkowania dochodu: u źródła i samodzielnie przez podatnika.

Podatkowi u źródła podlegają dochody uzyskiwane w Polsce między innymi: z odsetek (bankowych, dyskonta od papierów wartościowych, obligacji), z dywidend i innych udziałów w zyskach osób prawnych i z funduszy kapitałowych. W takim przypadku podatnik nie jest zobowiązany do jakiegokolwiek deklarowania dochodu. Podatek zostaje pobrany przez podmiot wypłacający dochody i na tym kończy się rozliczenie z fiskusem.

Podatnicy inwestujący aktywnie w papiery wartościowe czy inne instrumenty finansowe na giełdzie lub na rynku pozagiełdowym muszą rozliczyć się samodzielnie. W tym celu sporządzają deklarację PIT-38 gdzie wykazują uzyskane w poprzednim roku dochody. W rozliczeniu za 2018 rok podatnicy mogą skorzystać z formularza przygotowanego przez Ministerstwo Finansów. Podatek w PIT-38 obliczany jest od sumy dochodów uzyskanych w roku podatkowym. Oznacza to, że podatnicy mogą sobie skompensować zyski i straty uzyskane w danym roku na różnych papierach wartościowych czy na instrumentach pochodnych (ale w ramach jednego źródła przychodów). Co więcej, jeśli w poprzednich latach mieli stratę, to podstawa od której liczy się podatek może być obniżona o część tej straty. W zeznaniu za dany rok podatkowy można rozliczyć nie więcej niż 50% straty uzyskanej w każdym z 5 poprzednich lat podatkowych. W poprawnym rozliczeniu pomaga niewątpliwie informacja PIT-8C otrzymana z biura maklerskiego, choć trzeba pamiętać, że informacje przygotowane przez biuro niekoniecznie muszą być kompletne (szczególnie w sytuacji, gdy podatnik przenosił papiery między różnymi biurami, czy ponosił koszty, o których biuro nie miało informacji).

Nieco bardziej skomplikowane są rozliczenia u osób inwestujących za granicą. W takim przypadku zarówno dochody z odsetek, dywidend czy funduszy inwestycyjnych, jak również te z papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych muszą być rozliczone przez podatnika. Należy zaznaczyć, że dochody z pierwszej grupy np. odsetki, dywidendy nie są łączone z dochodami z drugiej – papiery wartościowe, czyli nie ma możliwości rozliczenia np. straty na akcjach z dochodem odsetkowym. Jeśli podatnik inwestuje w walucie to musi pamiętać, że dla celów podatkowych osobno przelicza się zarówno przychody uzyskane jak i koszty poniesione w walutach obcych. Do przeliczenia przychodów i kosztów stosuje się średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego uzyskanie przychodu lub poniesienie kosztu.

Dochody uzyskane za granicą mogą być opodatkowane w kraju źródła. O prawie do opodatkowania dochodów za granicą w większości przypadków mówi odpowiednia umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania. Umowa określa też niekiedy (przy odsetkach, dywidendach) maksymalną stawkę podatku, jaką dany kraj może pobrać od polskiego rezydenta. Jeśli dochód uzyskany za granicą był tam opodatkowany, podatnik przygotowując zeznanie unika opodatkowania najczęściej stosując tzw. kredyt podatkowy czyli odlicza podatek zapłacony za granicą od podatku polskiego. Takie odliczenie nie może przekroczyć podatku obliczonego według stawki 19% od dochodu zagranicznego.

Podatnicy inwestujący za granicą muszą pamiętać, że od dwóch lat obowiązują przepisy dotyczące automatycznej wymiany informacji podatkowych. Do tego systemu przystąpiło kilkadziesiąt krajów. Do fiskusa trafiają nie tylko dane o dochodach, ale również o saldach na rachunkach. Dlatego też poprawne rozliczenie dochodów z oszczędności uzyskanych za granicą  ma kluczowe znaczenie w świetle ewentualnej późniejszej kontroli ze strony urzędu skarbowego.

Zobacz także: