Wprowadzony dnia 1 października br. nowy system raportowania VAT poprzez JPK_VDEK nakłada na podatników szereg nowych obowiązków i wykazywania większej ilości informacji. Jedną z nowości, jaką niesie ze sobą nowy JPK jest oznaczanie transakcji z podmiotami powiązanymi symbolem TP. Dane oznaczenie wiąże się z wieloma wątpliwościami ze strony JST. Zasadniczo, wydawać by się mogło, iż powinno być ono stosowane wyłącznie do transakcji realizowanych pomiędzy powiązanymi przedsiębiorstwami, nie zaś do działań realizowanych przez samorządy.  

Dylematy JST nieco rozwiewa w odpowiedź przedstawiciela Ministra Finansów z dnia 27 października 2020 r. na interpelację nr 12443 posła Tomasza Piotra Nowaka.

Spółki komunalne z wyłącznym udziałem JST

Pierwszą z poruszanych w interpelacji kwestii było stosowanie oznaczenia TP do transakcji sprzedaży spółki komunalnej na rzecz jej pracowników, osób na stanowiskach kierowniczych w spółce bądź JST (wójt, burmistrz, członkowie rady gminy) oraz ich rodzin. Tutaj podsekretarz MF odpowiedział, iż w sytuacji, gdy zawierana jest transakcja pomiędzy podmiotami powiązanymi wyłącznie poprzez udziały JST, nie ma obowiązku stosowania oznaczenia TP w JPK_VDEK. Nie wywodzi się to jednak bezpośrednio z przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, lecz można dojść do takich wniosków na podstawie art. 109 ust. 14 ustawy o VAT.

Ministerstwo stoi na stanowisku, iż zakres danych a także sposób ich wykazywania w ewidencji podatku od towarów i usług muszą uwzględniać obowiązek identyfikowania obszarów, w których pojawiają się nadużycia w podatku bądź narażonych na te nadużycia. W sytuacji, gdy podmioty biorące udział w transakcji są powiązane jedynie poprzez JST – zdaniem podsekretarz MF – ciężko jest założyć ryzyko zaistnienia nadużycia podatkowego, głównie w obszarze cen transferowych.

TP a powinowaci po rozwodzie

Kolejnym problemem, z którym zwrócono się w interpelacji było pytanie o obowiązek oznaczania TP sprzedaży w przypadku transakcji z powinowatymi po rozwodzie osoby wywierającej znaczący wpływ. Na to pytanie Ministerstwo odpowiedziało, iż godnie z prawem powinowactwo trwa, pomimo ustania małżeństwa i jako transakcje między podmiotami powiązanymi trzeba traktować także dostawy towarów lub świadczenie usług, na rzecz osób będących krewnymi byłego małżonka osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot.

Zgodnie z powyższym stanowiskiem Ministerstwa, na spółkach komunalnych nie ciąży obowiązek stosowania oznaczeń TP w JPK_VDEK przy powiązaniach, które wynikają z udziałów JST. Należy jednak pamiętać, iż wskazana interpelacja poselska nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa. Powyższe stwierdzenia nie zdejmują z samorządów obowiązku oznaczania odpowiednich transakcji symbolem TP. Każda sytuacja powinna być szczegółowo weryfikowana pod względem powiązań zanim zostanie ostatecznie ujęta w JPK_VDEK.