Transakcje w zakresie udostępniania finansowania są jednymi z najczęściej spotykanych transakcji realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi. Od dawna są także przedmiotem licznych sporów między podatnikami a organami podatkowymi w kontekście obowiązków dokumentacyjnych związanych z ich realizacją.

Zauważalna w ostatnich latach niemal jednolicie negatywna linia interpretacyjna i orzecznicza rozwiała już chyba na dobre nadzieje podatników i przy określaniu obowiązków dokumentacyjnych jako wartość transakcji należy traktować zarówno kwotę główną udostępnionego finansowania (pomimo jej neutralnego charakteru), jak i kwotę odsetek naliczonych / zapłaconych w danym roku podatkowym.

W ostatnim czasie Dyrektor KIS wydał jednak kilka korzystnych dla podatników interpretacji indywidualnych w sprawach, których przedmiotem było ustalenie obowiązków dokumentacyjnych za 2017 r. w związku ze spłatą odsetek od finansowania udostępnionego przed rozpoczęciem 2017 r. W składanych wnioskach o interpretacje podatnicy twierdzili, że transakcje w zakresie udostępniania finansowania dokonywane są wyłącznie w momencie zobowiązania się finansującego do jego udostępnienia i zobowiązania się dłużnika do jego spłaty, czyli w momencie zawarcia umowy dotyczącej finansowania. Podatnicy odnosili się bowiem do definicji słownikowej słowa „dokonywać”, które oznacza „robić coś, dojść do skutku, doprowadzić do skutku, urzeczywistnić, osiągnąć, spełnić”. Przyjęcie takiej definicji skutkuje natomiast tym, że stosowany w przepisach odpowiednio art. 9a Ustawy o CIT oraz art. 25a Ustawy o PIT zwrot „dokonujący w roku podatkowym transakcji” odnosi się wyłącznie do transakcji, które w danym roku podatkowym „doszły do skutku”.

Co ciekawe, w wydawanych interpretacjach indywidualnych Dyrektor KIS akceptuje dość kreatywną interpretację przepisów o cenach transferowych i tym samym potwierdza, że spłaty odsetek od udostępnionego finansowania nie należy traktować jako dokonanie transakcji, a wyłącznie jej rozliczenie. Zastosowanie w praktyce takiej interpretacji przepisów powoduje, że transakcje w zakresie udostępnienia finansowania podlegają obowiązkowi dokumentacyjnemu tylko w roku zawarcia umowy dotyczącej finansowania.

Biorąc jednak pod uwagę brak jasnych wytycznych dotyczących określania wartości transakcji finansowych na potrzeby dokumentacyjne oraz mając w pamięci zmieniającą się linię interpretacyjną i orzeczniczą w odniesieniu do wielu spornych tematów związanych z cenami transferowymi, pomimo tych kilku korzystnych interpretacji dotyczących dokumentowania pożyczek grupowych zalecamy daleko idącą ostrożność. Ciężko bowiem wyobrazić sobie, że w przypadku ewentualnej kontroli organy zrezygnują z analizy warunków transakcji finansowych istotnie wpływających na dochód podatnika tylko dlatego, że finansowanie nie zostało udostępnione w kontrolowanym okresie. Pytanie również, jak potraktowane zostałoby finansowanie udostępniane w formie linii kredytowych, gdzie ciągnienia kwoty finansowania mogą być realizowane w trybie ciągłym, a nie tylko w momencie uzgodnienia warunków transakcji i zawarcia umowy.

Niezmiennie trzeba natomiast pamiętać, że zdaniem organów podatkowych wartość transakcji w zakresie udostępniania finansowania kreują nie same odsetki, lecz również kwota główna finansowania.

Źródło: interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej
z dnia 19 lutego 2018 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.311.2017.1.AZ),
z dnia 14 lutego 2018 r. (sygn. 0115-KDIT2-3.4010.380.2017.1.JG),
z dnia 19 stycznia 2018 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.286.2017.1.AM)