Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA) w wyroku z dnia 25 lipca 2019 r. sygn. akt II FSK 2754/17 odniósł się do kwestii oceny stanu faktycznego przez podatkowy organ interpretacyjny. NSA potwierdził, że organy podatkowe nie są uprawnione do prowadzenia postępowania dowodowego w zakresie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, w tym również poprzez wzywanie wnioskodawcy, aby coś udowodnił, czy przedstawił dowody na określoną okoliczność.

W omawianej sprawie, Spółka zajmująca się udzielaniem kredytów konsumenckich pada ofiarą przestępstw (oszustw i wyłudzeń), dlatego w środkach obrotowych podatnika powstają straty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym zaznaczył, że w jego ocenie straty w środkach obrotowych powstałe na skutek działań przestępczych, niezawinione przez Spółkę i niemożliwe do uniknięcia, mimo zachowania należytej staranności, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów pod warunkiem ich właściwego udokumentowania.

Minister Finansów wydał interpretację indywidualną z dnia 16 listopada 2015 r., w której uznał stanowisko strony skarżącej za nieprawidłowe wskazując, że Spółka nie prowadziła działalności z należytą starannością.

Strona skarżąca wniosła skargę do WSA podnosząc, że organ dokonał dodatkowych założeń co do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i jego niepełnej oceny prawnej. WSA oddalił skargę wskazując, że pytanie podatnika pozostaje w dysonansie wobec uzasadnienia stanowiska wnioskodawcy.

Następnie Podatnik wniósł skargę kasacyjną, której NSA nie uwzględnił. NSA w uzasadnieniu wyroku wskazał na kilka istotnych kwestii.

W omawianym wyroku, spór w niniejszej sprawie sprowadzał się w głównej mierze do tego, czy podatkowy organ interpretacyjny jest uprawniony do dokonania dodatkowych założeń co do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o udzielenie interpretacji.

NSA w uzasadnieniu przede wszystkim wskazał, że wniosek o wydanie interpretacji swoją treścią wyznacza przedmiotowy zakres postępowania interpretacyjnego oraz obszar, w którym badane będą możliwości zastosowania materialnego prawa podatkowego. Odnosząc się do pojęcia wyczerpująco przedstawionego stanu faktycznego, NSA zaznaczył, że to stan, na podstawie którego w sposób pewny i nieuzasadniający żadnych przedmiotowych wątpliwości można udzielić informacji w zakresie możliwości zastosowania prawa podatkowego.

W wyroku zostało ponadto podniesione, że rzetelne przedstawienie stanu faktycznego leży przede wszystkim w interesie wnioskodawcy ubiegającego się o interpretację prawa podatkowego w jego indywidualnej sprawie. Natomiast jeżeli organy podatkowe w toku ewentualnego postępowania podatkowego ustalą stan faktyczny opodatkowania, odmienny od tego w uzyskanej interpretacji indywidualnej, interpretacja ta nie będzie uzasadniała ochrony prawnej jej adresata.

Sąd również podkreślił, że brak podstaw do prowadzenia postępowania dowodowego oznacza niemożliwość przeprowadzania oraz żądania dowodów. Natomiast nie jest to jednoznaczne z pozbawieniem organu uprawnień do oceny przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego.

Konkludując, NSA wskazał, że nie stanowi uzupełnienia lub zmiany stanu faktycznego sytuacja, gdy organ interpretacyjny konfrontuje przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny z hipotetycznymi, ale możliwymi zdarzeniami. Tym samym, organ podatkowy uprawniony jest do poddania w wątpliwość stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Wydany wyrok należy uznać za dyskusyjny. NSA wskazał bowiem, że organ podatkowy nie ma możliwości przeprowadzania postępowania dowodowego, choć jest uprawniony do porównywania stanu faktycznego z możliwymi hipotetycznymi zdarzeniami.

Należy wskazać, że z przepisu art. 14b § 2 Ordynacji podatkowej jednoznacznie wynika, że organ podatkowy wydaje interpretację indywidualną dotyczącą zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. Natomiast przepisy odnoszące się do inteterpretacji indywidualnych swoją treścią nie przewidują uprawnień organu do kwestionowania realności stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Niemniej jednak, jeżeli przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego czy zdarzenia przyszłego nie jest wyczerpujący, to organ interpretacyjny jest uprawniony do wezwania wnioskodawcy do jego uzupełnienia. Szczegółowo swoją argumentację NSA przedstawi w pisemnym uzasadnieniu wydanego orzeczenia, które będzie dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych.