16-17 kwietnia 2020 r. Sejm przyjął, Prezydent podpisał, zaś Rządowe Centrum Legislacji w Dzienniku Ustaw opublikowało ustawę, która m.in. nowelizuje przyjętą 31 marca 2020 r. tzw. Tarczę Antykryzysową.

W mediach ta nowelizacja bywa nazywana różnie: Tarcza 2.0, Tarcza 1.1. zaś Ministerstwo Finansów na swojej stronie oficjalnie nazywa przyjętą ustawę “Pakietem Uzupełniającym Tarczę”. Niezależnie od nazewnictwa, przedsiębiorcy otrzymali w niektórych obszarach dodatkowe wsparcie. Szerzej o planowanej nowelizacji pisaliśmy już na naszym blogu, bazując na opublikowanym wówczas projekcie. W międzyczasie pojawiło się już wiele spekulacji na temat tego, jakie zmiany wprowadza nowelizacja warto zatem podsumować co i w jakim zakresie ostatecznie znalazło się w uzupełnieniu dotychczas funkcjonujących przepisów.

Zmiany w zakresie dofinansowania wynagrodzeń pracowników oraz prawa pracy

Przyjęte przepisy:

  • poszerzają zakres podmiotowy przepisów dotyczących obniżonego wymiaru czasu pracy oraz przestoju ekonomicznego in. o organizacje pozarządowe czy państwowe osoby prawne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych;
  • modyfikują brzmienie przepisu dotyczącego możliwego obniżenia wymiaru czasu pracy, łącząc 2 propozycje przedstawione w tym zakresie we wstępnym projekcie zmian – umożliwiono obniżenie wymiaru czasu pracy o mniej niż 20%, w miejsce sztywnej wartości 20% oraz rozszerzono prawo do zastosowania takiego obniżenia na inne podmioty niż przedsiębiorcy, m.in organizacje pozarządowe w czy państwowe osoby prawne;
  • dodano, iż dofinansowanie, o którym mowa w art. 15g (przestój „40:40:20”) oraz art. 15 zzb (dofinansowanie udzielane przez starostę) przysługuje od miesiąca złożenia wniosku o jego przyznanie, a nie od daty złożenia wniosku (przykładowo, jeśli ktoś złożył wniosek 20 kwietnia, to dofinansowanie przysługuje od 1 kwietnia);
  • ograniczają okres ochrony pracowników objętych dofinansowaniem przed zwolnieniem z przyczyn ich niedotyczących z okresu otrzymywania dofinansowania i równemu mu okresowi po zakończeniu otrzymywania dofinansowania na jedynie czas otrzymywania dofinansowania;
  • wskazują, że do umów o dofinansowanie miejsc pracy, zawartych przed wejściem w życie nowelizacji ustawy, zastosowanie znajdą opisane powyżej zmiany;
  • z wyjątkami (np. pracowników na stanowiskach roboczych) umożliwiają przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie BHP w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej w trakcie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii;
  • dopuszczają, aby obniżenie wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z powodu przeciwdziałania epidemii COVID-19 było traktowane jako utrata dochodu i uwzględniane przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzinnych za okresy zasiłkowe od 1 listopada 2019 r. do 31 października 2021 czy prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego za okresy zasiłkowe od 1 października 2019 r. do 30 września 2021 r.

Zmiany związane z prawem budowlanym oraz nieruchomościami

Nowelizacja wprowadza również szereg zmian w obszarze prawa budowlanego i nieruchomości, w szczególności:

  • w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 wyłączono stosowanie przepisów prawa budowlanego oraz planowania przestrzennego do projektowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych dotyczących utrzymania ciągłości działania istotnych usług, w szczególności w zakresie telekomunikacji, energii czy handlu;
  • wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminów sądowych i procesowych uregulowane w “Tarczy Antykryzysowej 1.0” nie będzie dotyczyć terminów wskazanych w art. 15zzs ust. 2a, obejmującym w szczególności czynności związane z planowaniem przestrzennym oraz realizacją niektórych strategicznych inwestycji – wstrzymanie nie będzie dotyczyć m.in. terminów wydania decyzji o warunkach zabudowy. Innymi słowy te terminy – zawieszone na mocy “Tarczy Antykryzysowej 1.0”, z dniem wejścia w życie Nowelizacji rozpoczynają swój bieg, a rozpoczęte biegną w dalszym ciągu;
  • zwolnienie inwestorów z obowiązku – w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii – uzyskiwania pozwolenia na użytkowanie. Wnioski o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, złożone przed dniem wejścia w życie Nowelizacji, jeżeli nie wydano decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, traktuje się jak zawiadomienie o zakończeniu budowy;
  • uregulowanie zasad budowy przenośnych wolnostojących masztów antenowych;
  • wprowadzenie możliwości wydłużenia terminu na zapłatę opłaty z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego we własność za rok 2020 na podstawie rozporządzenia właściwego ministra (obecnie termin upływa 30 czerwca 2020 r.).

Nowe regulacje niestety nie przewidują zmiany niejasnych i kontrowersyjnych przepisów dotyczących najmu w obiektach handlowych.

Zmiany w obszarze cen transferowych

W obszarze cen transferowych wydłużono terminy na przekazanie przez niektóre podmioty dokumentacji lokalnej i tzw. master file:

  • przedłużenie do 30 września 2020 r. terminu sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz terminu złożenia oświadczenia o rynkowości rozliczeń w przypadku podmiotów, których rok podatkowy lub rok obrotowy rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2018 r. i zakończył przed dniem 31 grudnia 2019 r.;
  • przedłużenie dla tych podmiotów do dnia 31 grudnia 2020 r. terminu na dołączenie grupowej dokumentacji cen transferowych (master file) do dokumentacji lokalnej.

Szerzej o proponowanych zmianach pisaliśmy również na naszym blogu.

Zmiany w zakresie Podatkowych Grup Kapitałowych (PGK)

Zgodnie z ustawą, warunek braku zaległości podatkowych w spółkach tworzących PGK, a także współczynnika udziału dochodów w przychodach PGK w wysokości 2%, uznaje się za spełniony, jeżeli podatnik w 2020 roku poniósł negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19.

Powyższe zasady mają zastosowanie do roku podatkowego PGK, który rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2020 r. a zakończy się po dniu 31 grudnia 2019 r., lub rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2019 r. a przed dniem 1 stycznia 2021 r

Zmiany w zakresie VAT

Ustawa nie przewiduje zmian zasad rozliczania VAT. Warto jednak zwrócić uwagę, iż w pierwszej wersji Nowelizacji pojawiły się przepisy mające rozszerzać możliwość stosowania 0% stawki VAT do dostaw laptopów i tabletów dla szkół.

Obecnie, podobne regulacje (choć mniej korzystne) znajdują się w projekcie rozporządzenia z dnia 8 kwietnia 2020 r. – zmieniającego rozporządzenie w sprawie stawek obniżonych. Proponowane rozwiązanie zakłada możliwość czasowego stosowania 0% stawki VAT do nieodpłatnych dostaw sprzętu komputerowego (w tym tabletów i laptopów) na rzecz placówek oświatowych, organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych oraz operatora OSE (obecnie – NASK).

Projekt rozporządzenia zakłada możliwość korzystania z powyższej preferencji do dnia 30 czerwca 2020 r.

Pozostałe zmiany w obszarze podatkowym

  • zwolnienie z PCC sprzedaży i zamiany walut wirtualnych w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
  • możliwość określania zwolnień w zakresie podatku od nieruchomości czy przedłużenia terminu płatności rat na podatek od nieruchomości przez radę gminy określonym organizacjom pozarządowym, jeśli ich płynność uległa pogorszeniu w związku z COVID-19.

Zmiany w zakresie ZUS

  • nowelizacja rozszerza krąg podmiotów, które będą mogły skorzystać ze wsparcia w postaci sfinansowania składek na ZUS. Wsparcie obejmie płatników, którzy płacili składki ZUS za mniej niż 50 ubezpieczonych (wcześniej mniej niż 10). Dla podmiotów zgłaszających do ubezpieczenia od 10 do 49 osób zwolnienie będzie ograniczone do 50% kwoty składek. Podmioty mniejsze, do 9 ubezpieczonych, jak do tej pory, mogą uzyskać całkowite zwolnienie ze składek ZUS;
  • z odpowiedniego zwolnienia będą mogły skorzystać podmioty, które były zgłoszonymi płatnikami do 31 marca 2020 r. (do tej pory płatnik musiał być zgłoszony przed 1 lutego 2020 r.);
  • zwolnienia dla obu typów płatników obowiązują od 1 marca 2020 r. Jeśli składki za marzec zostały zapłacone, a płatnik kwalifikuje się do zwolnienia, składki stanowią nadpłatę i podlegają zwrotowi na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych;
  • zgodne z Nowelizacją, przychody związane ze zwolnieniem z tytułu niezapłaconych składek są zwolnione nie tylko z PIT, ale i z CIT.

Zamiany w zakresie tzw. postojowego

W zakresie tzw. świadczenia postojowego dla samozatrudnionych: 

  • zniesiono limit przychodów (z zachowaniem wymogu spadku minimum 15% przychodów m/m). W przypadku umów cywilnoprawnych taki limit jednak pozostał;
  • objęto świadczeniem postojowym umowy cywilnoprawne podpisane do 31 marca 2020 r. (przed 1 kwietnia), poprzednio objęte były wyłącznie umowy podpisane przed 1 lutego 2020 r;
  • wydłużono możliwość otrzymywania postojowego do 3 razy z obecnie obowiązującego 1- razowego świadczenia, przy czym udzielenie kolejnych świadczeń warunkowane jest podpisaniem oświadczenia, iż sytuacja materialna wnioskodawcy nie uległa poprawie.

Zmiany w zakresie (i) oraz (ii) mają zastosowanie do wniosków składanych od 1 kwietnia 2020 r.

Pozostałe zmiany w ustawie

  • wskazano, iż wsparcie udzielone na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej w związku z COVID-19 (a więc np. odroczenie płatności podatków czy rozłożenie ich płatności na raty) stanowi pomoc publiczną, mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w Komunikacie Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01) (Dz. Urz. UE C 91I z 20.03.2020, str. 1). Wprowadzenie tych przepisów jest dużym ułatwieniem dla przedsiębiorców, ponieważ umożliwi przedsiębiorcy wnioskowanie o pomoc publiczną do maksymalnej wysokości 800 tys. euro (z obecnych 200 tys. euro);
  • rozciągnięto możliwość zmiany przez banki określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu na wszystkich przedsiębiorców (w miejsce jedynie mikro, małych i średnich przedsiębiorców), a także na organizacje pozarządowe w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego w rozumieniu przywołanej ustawy;
  • na czas obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii bieg terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości zostaje przerwany, a nowy się nie rozpoczyna, jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu zagrożenia wirusem COVID-19, a stan niewypłacalności powstał z powodu zagrożenia wirusem COVID-19. Co istotne, po zakończeniu obowiązywania ww. stanów termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości biegnie na nowo. Jeżeli stan niewypłacalności powstał w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, domniemywa się, że powstał z powodu zagrożenia wirusem COVID-19;
  • rozszerzono formułę „przesyłek hybrydowych” (tj. przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej na etapie doręczania). Nowa usługa hybrydowa Poczty Polskiej ma polegać na przekształceniu tradycyjnego papierowego pisma (listu) w jego elektroniczną wersję i w takiej formie dostarczenie go adresatowi, jeżeli adresat przesyłki poleconej wyrazi na to zgodę i upoważni operatora wyznaczonego do odbioru, przetworzenia i doręczenia adresatowi takiej przesyłki w formie elektronicznej. Przepis ma obowiązywać do 30 września br.;
  • rozszerzono możliwość podejmowania uchwał przez radę nadzorczą w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkach akcyjnych na sprawy, co do których należy przeprowadzić głosowanie tajne zgodnie z odpowiednimi przepisami umowy spółki lub statutu danej spółki;
  • umożliwiono zdalne:
    • składanie zapisów na akcje, co pozwoli spółkom akcyjnym na podwyższanie kapitału akcyjnego bez konieczności osobistego stawiennictwa potencjalnych akcjonariuszy przy dokonywaniu tych czynności oraz zapewni w pełni elektroniczne wykonywanie procesu podwyższenia kapitału w spółce akcyjnej;
    • uczestnictwo w zgromadzeniu obligatariuszy, które w przypadku powołania tego organu jest uprawnione do zmian warunków emisji, co jest szczególnie istotne w sytuacji ewentualnej restrukturyzacji przez emitenta swoich zobowiązań z tytułu wyemitowanych obligacji;
    • uczestnictwo w organach funduszy inwestycyjnych, co wpisuje się we wcześniej wprowadzone zmiany umożliwiające zdalne uczestnictwo w organach spółek kapitałowych.

WARTO DOCZYTAĆ: