1 grudnia 2021 roku, w Dzienniku UE opublikowany został tekst dyrektywy nr 2021/2101 w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (tzw. Dyrektywa „Public Country-by-Country reporting”). Zgodnie z przepisami, dyrektywa weszła w życie 21 grudnia 2021 r., zaś jej implementacja do przepisów państw członkowskich powinna nastąpić do 22 czerwca 2023 r.

W skrócie

Celem dyrektywy jest nałożenie obowiązku publikowania określonych informacji dotyczących podatków płaconych przez unijne i poza-unijne przedsiębiorstwa wielonarodowe, które działają na terenie UE (MNE), a także wybranych dodatkowych informacji, z którymi może być związana wysokość płaconego podatku.

Prace nad Dyrektywą trwały kilka lat, pierwszą inicjatywę w tym zakresie Komisja Europejska zgłosiła bowiem już w 2016 roku. Przyjęcie dyrektywy napotykało wiele oporu ze strony różnych państw członkowskich, ostatecznie jednak w drugiej połowie 2021 roku udało się wypracować kompromis (zarówno co treści Dyrektywy, jak i mechanizmu jej przyjęcia), który umożliwił jej formalne procedowanie.

Celem dyrektywy jest de facto „zdemokratyzowanie” dostępu do informacji o podatkach płaconych na terenie UE przez największe firmy i lepszej możliwość oceny, w jakim stopniu przedsiębiorstwa wielonarodowe przyczyniają się do „dobrobytu społeczeństwa w poszczególnych państwach członkowskich”.

Do kogo skierowane są przepisy dyrektywy?

Zakresem dyrektywy objęte są:

  • przedsiębiorstwa wielonarodowe mające siedzibę w Unii Europejskiej, których skonsolidowane przychody w każdym z dwóch ostatnich następujących po sobie lat podatkowych przekroczyły 750 mln EUR i które prowadzą działalność w więcej niż jednej jurysdykcji;
  • przedsiębiorstwa wielonarodowe mające siedzibę poza Unią Europejską, których skonsolidowane przychody w każdym z dwóch ostatnich następujących po sobie lat podatkowych przekroczyły 750 mln EUR i które sprawują kontrolę nad dużym lub średnim[1] przedsiębiorstwem zlokalizowanym w kraju UE lub kwalifikowanym oddziałem zlokalizowanym w którymkolwiek państwie członkowskim UE.

W stosunku do tych podmiotów Dyrektywa nakłada obowiązki sporządzenia, opublikowania i udostępnienia sprawozdania na temat informacji o podatku dochodowym, przy czym w przypadku podmiotów wymienionych w punkcie b) obowiązek ciąży na jednostce zależnej / oddziale, która ma siedzibę / jest zlokalizowany w UE.

Co istotne, jednostka zależna / oddział ma opublikować dane na temat informacji o podatku dochodowym, również wtedy, gdy ich nie otrzyma lub nie otrzyma kompletnego pakietu informacji od jednostki dominującej. W takim przypadku zgodnie z Dyrektywą, jednostka zależna sporządza, publikuje i udostępnia sprawozdanie na temat informacji o podatku dochodowym jednostki dominującej, zawierające wszystkie informacje, które posiada, uzyskała lub nabyła, oraz oświadczenie stwierdzające, że jej jednostka dominująca najwyższego szczebla nie udostępniła niezbędnych informacji.

Jakie dane objęte są ujawnieniem?

Sprawozdanie na temat informacji o podatku dochodowym zawiera informacje
dotyczące całej działalności jednostki dominującej najwyższego szczebla, w tym działalności
wszystkich jednostek powiązanych skonsolidowanych w sprawozdaniach finansowych w odniesieniu do danego roku obrotowego.

Raportowaniu podlegać będą następujące informacje:

  1. nazwa jednostki dominującej najwyższego szczebla i dany rok obrotowy,
  2. wykaz wszystkich jednostek zależnych skonsolidowanych w sprawozdaniach finansowych jednostki dominującej najwyższego szczebla, w odniesieniu do danego roku obrotowego, które:
    • mają siedzibę w Unii lub
    • w jurysdykcjach podatkowych wymienionych w załącznikach I i II do konkluzji Rady w sprawie zmienionego unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych (tzw. Unijna szara i czarna lista jurysdykcji podatkowych);
  3. krótki opis charakteru ich działalności;
  4. liczbę pracowników w przeliczeniu na pełne etaty;
  5. suma przychodów netto (uwzględnia się również transakcje z podmiotami powiązanymi);
  6. kwota zysków lub strat przed opodatkowaniem;
  7. kwota podatku dochodowego należnego w danym kraju z tytułu zysków osiągniętych w bieżącym roku w tym kraju;
  8. kwotę podatku dochodowego zapłaconego na zasadzie kasowej;
  9. kwota niepodzielonego zysku z lat ubiegłych na koniec danego roku obrotowego.

Powyższe dane przedstawia się odrębnie dla każdego państwa członkowskiego lub kraju z tzw. szarej lub czarnej listy UE. Dla pozostałych jurysdykcji dane przedstawiane są w sposób zagregowany.

Dyrektywa przewiduje jednocześnie swoistą furtkę – Państwa Członkowskie mogą pominąć w publikacji takie informacje, których ujawnienie poważnie zaszkodziłoby sytuacji handlowej firm, których sprawozdanie dotyczy. Każde pominięcie powinno jednak zostać wskazane w sprawozdaniu z uzasadnieniem – nie dotyczy to jednak jednostek mających siedzibę w jurysdykcjach z szarej i czarnej listy UE.

Od kiedy dane będą podlegać raportowaniu?

Pierwsze dane powinny zostać zaraportowane za rok podatkowy rozpoczynający się po 22 czerwca 2024, Państwa członkowskie mogą jednak ustalić datę wcześniejszą. Sprawozdanie będzie publikowane w określonym formacie i powinno być udostępnione na stronie internetowej jednostki dominującej lub w określonych sytuacjach jednostki zależnej / oddziału.

[1] Duże i średnie jednostki zostały zdefiniowane w art. 3 dyrektywy 2013/34/UE