O pracach realizowanych wspólnie przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz kraje G-20 nad projektem dotyczącym uszczelnienia luk w międzynarodowych przepisach podatkowych mówi się już od dwóch lat, odkąd prace te się rozpoczęły. Teraz nastąpił długo oczekiwany punkt kulminacyjny – opublikowane zostały finalne raporty podsumowujące pakiet środków naprawczych mających na celu kompleksowe, spójne i skoordynowane zreformowanie międzynarodowych regulacji podatkowych.

Dla przypomnienia, skąd w ogóle pomysł na tak szeroko zakrojone prace? Otóż władze skarbowe poszczególnych krajów zauważyły, iż luki i niespójności pomiędzy obecnie obowiązującymi regulacjami podatkowymi w poszczególnych krajach powodują, że zyski osiągane przez międzynarodowe firmy (MNE, z ang. multinational enterprises) jako podstawa opodatkowania „znikają”. Obecne regulacje umożliwiają MNE transferowanie zysków do krajów o niskich stawkach podatkowych lub wykorzystywanie rozbieżności w przepisach podatkowych, które powodują, że zyski z niektórych operacji nie są opodatkowane w żadnym kraju. Takie działania to właśnie BEPS (z ang. Base Erosion and Profit Shifting).

OECD szacuje, że straty spowodowane BEPS to w skali globalnej nawet 10% kwoty całkowitego podatku dochodowego, czyli nawet 240 mld USD rocznie. W Polsce mówi się o różnych kwotach, szacowanych na kilka do kilkudziesięciu miliardów złotych rocznie utraconego podatku dochodowego.

Stąd prace OECD i G20 i ich efekty opublikowane w poniedziałek 5 października – raporty dające nowe wytyczne dla 15 obszarów o szczególnym znaczeniu z perspektywy globalnego systemu podatkowego, z których dość pokaźne miejsce zajmuje tematyka cen transferowych.

Nowe wytyczne kładą jeszcze większy nacisk na ekonomiczną zasadność i celowość transakcji i zdarzeń do których dochodzi pomiędzy podmiotami powiązanymi, w tym wskazują, że ustalenia umowne są ważne i mogą stanowić punkt wyjścia do analizy i ustalenia cen transferowych, ale zastosowanie zasady ceny rynkowej musi opierać się na realnych relacjach i zachowaniach podmiotów w praktyce gospodarczej. Co to oznacza dla polskich podatników? Można spodziewać się, co też zapowiadane jest m.in. w wytycznych organów skarbowych do kontroli, że kontrole podatkowe będą bardziej wnikliwie analizować zasadność biznesową i racjonalność ekonomiczną każdej transakcji, oraz badać jej rynkowość w porównaniu do zachowań podmiotów niepowiązanych.

Nowe wytyczne wskazują również zmienione rekomendacje odnośnie sposobu wyceny wartości niematerialnych, uproszczone zasady dotyczące transakcji towarowych oraz transakcji usługowych niewnoszących istotnej wartości dodanej. Częściowo wytyczne te są już stosowane w Polsce – przepisy o usługach o niskiej wartości dodanej zostały już w 2013 roku wprowadzone do Rozporządzenia o cenach transferowych. Można też się spodziewać, że polskie władze podatkowe mogą pochylić się nad transakcjami z podmiotami powiązanymi dotyczącymi wartości niematerialnych i kontrolować je bardziej wnikliwie pod względem ich autentyczności oraz oczywiście rynkowości.

Istotnym krokiem w kierunku zwiększenia transparentności MNE ma być zaimplementowanie nowych zasad dotyczących dokumentacji cen transferowych. W myśl nowych wytycznych, MNE będą zobowiązane do przekazywania informacji na temat ich międzynarodowej działalności i polityki w zakresie cen transferowych w ramach tzw. Master File, oraz bardziej szczegółowych informacji dotyczących poszczególnych transakcji z podmiotami powiązanymi w ramach tzw. Local File. Dodatkowo, największe podmioty będą zobligowane do przygotowywania tzw. Raportu Country-by-Country przedstawiającego, w których państwach MNE osiągają przychody i zyski, zatrudniają pracowników, zlokalizowane są ich aktywa oraz gdzie płacą podatki. Również w Polsce zostaną wdrożone te wytyczne poprzez ustawę, która została przyjęta przez Sejm 9 października, a która dosyć dobrze odwzorowuje wytyczne OECD przekładając je na polskie przepisy o cenach transferowych.

Warto więc przygotować się na nadchodzące zmiany i na nowo spojrzeć na zagadnienie cen transferowych, nie jako na konieczny obowiązek, który trzeba wypełnić w postaci prostej dokumentacji podatkowej, ale jak na obowiązkową konieczność zbudowania prawidłowego modelu rozliczeń z podmiotami powiązanymi i udowodnienia, iż transakcje z nimi zawierane są zasadne biznesowo, racjonalne ekonomicznie i rynkowe.

Interesuje Cię ten temat? Skontaktuj się z autorem artykułu.

Sprawdź nowy kanał informacyjny o cenach transferowych: cenytransferowe.taxand.pl