Wczoraj, czyli w czwartek, 7 maja 2020 r. zapadł długo oczekiwany wyrok TSUE w polskiej sprawie C‑547/18 Dong Yang Electronics.

Czego dotyczyło postępowanie przed TSUE?

Wyrok stanowi odpowiedź na pytania wystosowane przez WSA we Wrocławiu w zakresie kwalifikacji stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (dalej również jako „FE”). Sprawa przed WSA dotyczy określenia miejsca opodatkowania usług świadczonych przez polską spółkę, a zleconych przez podmiot mający siedzibę poza terytorium UE. Przedmiotowe usługi świadczone były przy określonym zaangażowaniu polskiej spółki zależnej wskazanego podmiotu. Dong Yang Electronics traktowała świadczone usługi jako realizowane na rzecz spółki koreańskiej, co skutkowało brakiem ich opodatkowania w Polsce. Pomiędzy polską spółką a fiskusem wywiązał się spór na tle tego, czy usługi wykonane zostały na rzecz podmiotu zlecającego z siedzibą poza UE (owej spółki koreańskiej) czy też na rzecz jego polskiej spółki zależnej rozumianej jako FE zagranicznego podmiotu – fiskus tym samym chciał doprowadzić do ich opodatkowania 23% VAT w Polsce.

W związku z powyższym WSA we Wrocławiu, przedstawił Trybunałowi 2 pytania prejudycjalne:

  1. Czy z samego faktu posiadania przez spółkę mającą siedzibę poza terytorium Unii Europejskiej, spółki zależnej na terytorium Polski, można wywieść istnienie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce w rozumieniu art. 44 Dyrektywy VAT i art. 11 ust. 1 Rozporządzenia wykonawczego (UE) Nr 282/2011?
  2. Czy w wypadku odpowiedzi przeczącej na pytanie pierwsze, podmiot trzeci zobowiązany jest do analizy stosunków umownych pomiędzy spółką z siedzibą poza terytorium Unii Europejskiej a spółką zależną, w celu ustalenia czy istnieje stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce przez tę pierwszą spółkę?

Więcej informacji na temat przedmiotowego wniosku prejudycjalnego oraz opinii Rzecznika Generalnego we wskazanym obszarze znaleźć można we wcześniejszych wpisach na blogu Crido:

Wzrasta temperatura wokół FE w VAT – polskie pytanie prejudycjalne przed TSUE

oraz

Ważny głos w dyskusji na temat stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej

Jakiej odpowiedzi udzielił TSUE?

 Wypowiadając się w przedmiocie ww. pytań prejudycjalnych TSUE orzekł, że:

Artykuł 44 dyrektywy VAT oraz art. 11 ust. 1 i art. 22 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 należy interpretować w ten sposób, że usługodawca nie może wywieść istnienia na terytorium państwa członkowskiego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej spółki z siedzibą w państwie trzecim z samego faktu, że spółka ta posiada w tym państwie członkowskim spółkę zależną, oraz że usługodawca ten nie jest zobowiązany do badania, w celu dokonania takiej oceny, stosunków umownych łączących te dwa podmioty.

Uzasadniając swoje stanowisko, Trybunał wskazał, że nie można wywieść istnienia FE jedynie z faktu posiadania spółki zależnej. Jednocześnie jednak TSUE nie wykluczył, że taka spółka zależna może stanowić FE podmiotu dominującego z państwa trzeciego na terytorium państwa członkowskiego UE. Wskazał tu na szczególną rolę rzeczywistości gospodarczej i handlowej jako podstawowego kryterium dla stosowania wspólnego systemu VAT. W konsekwencji Trybunał podniósł, że uznanie danego miejsca za FE nie może zależeć wyłącznie od statusu prawnego analizowanego podmiotu. Kwalifikacja pod kątem FE zależy od materialnych przesłanek wskazanych w rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 (w szczególności w art. 11), które należy oceniać w kontekście rzeczywistości gospodarczej i handlowej.

Jednocześnie, zwrócił uwagę, że art. 22 przedmiotowego rozporządzenia przewiduje szereg kryteriów, które powinien uwzględnić usługodawca w celu ustalenia FE usługobiorcy. W ocenie TSUE z rozpatrywanego przepisu nie wynika obowiązek usługodawcy w zakresie badania stosunków umownych między spółką z siedzibą w państwie trzecim a jej spółką zależną z siedzibą w państwie członkowskim UE.

 Po analizie wyroku w sprawie Dong Yang, nasuwa się jednak pytanie, czy w świetle powyższych rozważań TSUE, można przyjąć, że dotychczasowe kontrowersje i wątpliwości jakie narosły wokół pojęcia FE zostały finalnie rozstrzygnięte?

Chyba jednak nie. Niewątpliwie rozpatrywany wyrok stanowi kolejny krok zmierzający do rozwiązania problemów wokół ustalania FE. Można nawet stwierdzić, że nabiera on szczególnego znaczenia i stanowi istotną podpowiedź w kontekście obowiązków weryfikacyjnych nałożonych na podatników w zakresie określenia FE. Kilka okoliczności w tej sprawie było jednak dość szczególnych, jak choćby fakt, iż sprawa dotyczyła podmiotu spoza UE, jak również fakt, że podmiot ten nie mógł w Polsce prowadzić działalności inaczej niż poprzez spółkę zależną (choć w tym kontekście TSUE stwierdził wyraźnie, iż okoliczność ta nie powinna mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy). Niemniej na ostateczne odpowiedzi we wskazanym obszarze należy jeszcze poczekać, choć dyskusja na ten temat toczy się już od wielu lat. Być może dodatkowych argumentów dostarczy nam stanowisko jakie zajmie TSUE wobec kolejnego wniosku prejudycjalnego oczekującego na rozpatrzenie i dotyczącego kwestii FE, tym razem austriackiego (C -931/19)?

Tak czy owak, wydaje się, że linia kształtowana powoli przez TSUE jest nieco bardziej korzystna, niż ta wynikająca z praktyki polskich organów podatkowych. Co istotne, TSUE, jakkolwiek nie daje jednoznacznych odpowiedzi na podniesioną kwestię, w kolejnym wyroku rysuje podatnikom pewne kryteria, które w ich konkretnej sprawie powinny zostać wzięte pod uwagę przy analizie FE, dając jednocześnie wskazówki, jak takie kryteria należy przeanalizować celem zabezpieczenia własnej pozycji podatkowej.

Konkludując, sprawa Dong Yang niewątpliwie powinna dostarczyć cennego materiału do analizy wszystkim polskim podmiotom będącym podwykonawcami zagranicznych firm, a jak wiemy, mamy w Polsce takich podatników sporo w wielu branżach przemysłu. Wydaje się, że dzięki stanowisku Trybunału zyskują oni dodatkowe argumenty pozwalające na odpowiednie przygotowanie się do ewentualnej dyskusji z organami podatkowymi, które często w tym obszarze prezentują dość profiskalne stanowisko.

Jeśli powyższe zagadnienie jest istotne z perspektywy Państwa biznesu i może rodzić praktyczne konsekwencje w Państwa działalności, warto przyjrzeć się wyrokowi w sprawie Dong Yang i śledzić inne podobne rozstrzygnięcia. Oczywiście w przypadku zainteresowania tematem zachęcamy również do bezpośredniego kontaktu z nami, chociażby celem wypracowania odpowiednich mechanizmów zabezpieczających pozycję podatników w tym zakresie.

WARTO DOCZYTAĆ:

Źródło:

Wyrok TSUE z 7 maja 2020 r. w sprawie C-547/18 Dong Yang Electronics;

Postanowienie WSA we Wrocławiu z 6 czerwca 2018 r., sygn. I SA/Wr 286/18