Transparentność w zakresie ESG

Działania zmierzające do przejrzystego publicznego prezentowania wpływu firm na środowisko, prowadzenia działalności w sposób społecznie odpowiedzialny oraz zasad ładu korporacyjnego są już ogólnoświatowym trendem, który coraz bardziej zaczyna być widoczny także w Polsce.

Jednak nie chodzi tu o zwykłą promocję podejmowanych inicjatyw w zakresie ochrony środowiska, czy przyjaznych warunków pracy. Firmy chcące być postrzegane nie tylko jako troszczące się o własny zysk, ale jako podmioty realizujące wysokie standardy ESG (environmental, social, governance), opracowują i publikują raporty szczegółowo prezentujące ich podejście do kwestii zrównoważonego rozwoju oraz wprowadzają procedury mające zapewnić przestrzeganie przyjętych zasad.

Realizacja wartości w obszarach ESG jest również coraz częściej brana pod uwagę przy udzieleniu finansowania oraz przy wyborze partnera biznesowego. Inwestorzy czy banki oceniają dane przedsięwzięcie pod kątem kryteriów ESG, decydując się na zaangażowanie i udzielenie finansowania. Nie chodzi jednak jedynie o realizację wartości. Brak działań w tym zakresie jest oceniany jako ryzyko udzielenia finansowania na wieloletnią inwestycją wobec coraz bardziej restrykcyjnych wymogów prawnych i wizerunkowych. To jak dana firma dba np. o środowisko, traktuje swoich pracowników i wpływa na lokalną społeczność, wpływa również na decyzję coraz bardziej świadomych i wymagających klientów.

Transparentność podatkowa

Wraz z rozwojem tego trendu na znaczeniu zyskuje również transparentność w zakresie podatków. Możemy rozważać ją w zakresie ujawniania danych ilościowych, tj. podawania do publicznej wiadomości wysokości zapłaconych podatków oraz jakościowych, tj. informowania o podejściu do zagadnień związanych z prawidłowym wywiązywaniem się z zadań przewidzianych przez przepisy prawa podatkowego, czyli realizacji funkcji podatkowej.

Transparentność firm w zakresie wysokości podatków płaconych w Polsce wzrasta z każdym rokiem. Pierwszym krokiem w tym zakresie było ujawnianie przez Ministerstwo Finansów danych m.in. o wysokości przychodu i zapłaconego podatku dochodowego przez największych podatników i PGK. Następnie, choć nie wynika to wprost z przepisów prawa podatkowego, część firm zaczęła ujawniać dane o wysokości zapłaconych podatków w publikowanych pierwszy raz pod koniec 2021 r. informacjach o realizowanej strategii podatkowej. Dokumenty te zawierały również szereg danych o zarządzaniu podatkami, w tym m.in. o posiadanych procedurach wpływających na prawidłową zapłatę należności publicznoprawnych.

Podejście firm do podatków, tak samo jak i wpływ na środowisko czy stosunek do pracowników, są oceniane z punktu widzenia ryzyka osiągnięcia zysku oraz rentowności danej inwestycji. Zakwestionowanie rozliczeń spółki choćby nieprawomocne bądź w niskiej z punktu widzenia skali działalności kwocie, może stanowić podstawę do spadku wartości akcji lub odmowy dalszego finansowania przez banki. Chodź często ostatecznie udaje się przekonać organ podatkowy czy sąd do prawidłowości rozliczeń podatkowych, to nadszarpniętą opinię w oczach podmiotów finansowych, partnerów biznesowych czy też klientów naprawić trudniej. Taki sam wpływ na wizerunek podmiotu może mieć również ujawnienie stosowania przez niego rozwiązań z wykorzystaniem tzw. rajów podatkowych.

Czy podatki powinny więc stanowić element raportowania ESG?

Zdecydowanie tak. To w jaki sposób i gdzie przedsiębiorca rozlicza podatki nie jest już tylko kwestią wypełniania obowiązków wynikających z przepisów prawa. Podatki są bowiem podstawowym narzędziem pozwalającym pozytywnie wpływać na otoczenie w jakim funkcjonuje firma. Ich zapłata wpływa na każdy z trzech elementów ESG, czyli środowisko naturalne, społeczeństwo i ład korporacyjny.

Po drugie, raportowanie o podejściu do podatków, poparte odpowiednimi mechanizmami wpływającymi na prawidłową realizację obowiązków podatkowych świadczy o rzetelności przedsiębiorcy, a tym samym o mniejszym ryzyku związanym z realizowanymi przez niego przedsięwzięciami gospodarczymi.

Po trzecie, transparentność podatkowa pozwala przejąć inicjatywę w zakresie prezentowania informacji o sposobie płacenia podatków. Firma może bowiem przedstawić szerszy kontekst z czego wynika wysokość zapłaconego podatku, na który może wpłynąć np. zwiększona liczba kosztów związanych z realizowanymi inwestycjami czy bardzo niska wysokość marż. Suche dane pojawiające się często w mediach zestawiające wysokie przychody i kwotę zapłaconego podatku nie obrazują prawdziwego podejścia do podatków.