Od 2019 roku kwestie dokonywania korekt cen transferowych (wynikających ze zmiany istotnych okoliczności mających wpływ na ustalone w trakcie roku podatkowego warunki lub przyjętego  sposobu ustalania ceny transferowej w oparciu o budżety) zostały uregulowane przepisami art. 11e ustawy o CIT (KCT11e).

O ile przedmiotowa regulacja obarczona jest pewnymi mankamentami i wymaga nowelizacji, to jednak w przypadku spełnienia warunków dla KCT11e in minus podatnik zyskuje komfort, że korekta zostanie rozpoznana podatkowo (zakładając, że jest na poziomie rynkowym oraz dotyczy roku 2019 i kolejnych). Przypomnijmy, że pod koniec marca br. MF opublikowało finalną wersję objaśnień w zakresie korekty cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT (art. 23q ustawy o PIT).

W świetle wyroków sądów administracyjnych pojawia się jednak problem z korektami in minus w stanie prawnym przed 2019 rokiem. Należy przy tym wskazać, że znakomita większość wyroków zapadła w następstwie skarg na interpretacje indywidualne (a nie w wyniku sporów pokontrolnych).

Skąd to nieporozumienie?

Wydaje się, że jednym ze źródeł całego nieporozumienia jest niepełne / niewłaściwe przedstawienie stanu faktycznego we wnioskach o interpretacje. Być może fakt, że wielu podatników występowało równolegle z wnioskiem o interpretację w zakresie VAT (szukając potwierdzenia, że korekta jest poza VAT) również mogła mieć znaczenie. Dla celów VAT trzeba było bowiem twierdzić, że korekta nie jest związana ze świadczeniem usług / dostawą towarów.

A jak świat wygląda?

Po pierwsze celem korekty cen transferowych jest dostosowanie cen transferowych za dany okres rozliczeniowy do wysokości zgodnej z zasadą ceny rynkowej (arm’s length principle/ALP). Trudno zgodzić się ze stwierdzeniem, że skoro art. 11 ust 1 ustawy o CIT (który skierowany był do organów podatkowych) dotyczył tylko szacowania w przypadku zaniżenia dochodu / zawyżenia straty to korekta dokonana przez podatnika (tj. zmniejszająca dochód / zwiększająca stratę) jest niepodatkowa. Idąc tym tokiem rozumowania to również wszelkie rabaty posprzedażowe przyznawane podmiotom niepowiązanymi należałoby uznać jako niepodatkowe.

Po drugie korekta cen transferowych nie jest samoistnym zdarzeniem gospodarczym. Wynika to również z objaśnień MF (przy czym wniosek ten ma również zastosowanie do stanu prawnego przed 2019): „KCT11e dokonana w celu zapewnienia zgodności cen transferowych z ALP nie jest

w istocie samoistnym zdarzeniem gospodarczym, a częścią transakcji kontrolowanej, grupy transakcji kontrolowanych lub szerzej – rozliczeń między podmiotami powiązanymi. Korekta taka wynika z wcześniejszych transakcji / zdarzeń i stanowi działanie dostosowawcze w świetle ALP, a nie stanowi odrębnej transakcji kontrolowanej.” Zatem korekta to część ceny między podmiotami powiązanymi, z kolei cena powinna być rozumiana szeroko jako również m.in. wynik / wskaźnik finansowy. Wystarczy spojrzeć na treść uchylonego z końcem roku 2018 rozporządzenia MF z dnia 17 czerwca 2013 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu (które skierowane było do organów podatkowych). Przykładowo, przy metodzie marży transakcyjnej netto (jako jednej z metod ustalania wartości rynkowej przedmiotu transakcji) mówi się o zysku netto, a nie o cenie. Innymi słowy, już przed 2019 rokiem pojęcie ceny transferowej należało rozumieć szeroko.

Warto również wskazać, że w procedurze APA bardzo częstym elementem decyzji był mechanizm korekty TP (TP adjustment / true-up), który właśnie miał zapewnić, aby po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego dokonać korekty mającej na celu osiągnięcie rynkowego wyniku. Trudno sobie wyobrazić sytuację, aby podatnik po otrzymaniu decyzji APA i stosując się do jej treści (w efekcie stosując zasadę ceny rynkowej) nie mógł rozpoznać kolekty in minus. Jednocześnie brak było przepisów, który pozwalałby rozpoznawać korekty in minus tylko podatnikom mającym APA.

Kolejny raz potwierdza się wniosek, że z dużą ostrożnością trzeba podchodzić do występowania z wnioskiem o interpretację w zakresie tematyki cen transferowych. Instrumentem służącym do potwierdzenia rynkowości warunków transakcji jest APA – w toku wszczynanej na wniosek procedury możemy liczyć na kontakt ze znawcami tematyki i pogłębioną analizę stanu faktycznego.

Co więcej, warto zadbać o odpowiedni opis stanu faktycznego w dokumentacji TP celem wyjaśnienia natury korekty cen transferowych, aby ograniczyć ryzyko dyskusji z organami podatkowym podczas ewentualnej kontroli.

Najbliższe wydarzenia TP

Webinar: Transfer pricing scrutiny in Poland – stairway to tax haven or highway to compliance hell? | 15 czerwca, godz. 10:00