28 października br. Komisja Europejska wydłużyła Tymczasowe Ramy Kryzysowe, o których pisaliśmy wcześniej i które są podstawą do tworzenia krajowych programów pomocowych dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami wojny wywołanej przez Rosję w Ukrainie, w tym pomocy związanej ze znaczącym wzrostem cen energii elektrycznej i gazu ziemnego.

Pierwotnie ramy dawały możliwości udzielania państwom członkowskich pomocy tylko do 31 grudnia 2022r. Zgodnie z obecnym brzemieniem przepisów, udzielanie pomocy będzie możliwe do 31 grudnia 2023r. Poza zmianą terminów udzielania pomocy zmieniły się także parametry pomocy, której państwa członkowskie mogą udzielać przedsiębiorcom.

W kontekście poruszanego przez nas tematu tarczy energetycznej, KE wprowadziła następujące zmiany:

  • Mechanizm liczenia dopłat do cen energii zakłada możliwość dofinansowania w przypadku wzrostu cen energii elektrycznej lub gazu zmiennego ponad 1,5 krotność średniej ceny z roku 2021, a nie jak wcześniej ponad dwukrotność (co zapewne związane jest z ostatnim spadkiem cen produktów energetycznych)
  • mechanizm precyzuje, iż możliwe jest otrzymanie dofinansowania tylko od wybranych miesięcy od 1 lutego 2022 r. (co jest bardzo istotne w świetle pierwszych propozycji polskiego programu pomocowego, gdzie wzór zakładał konieczność uwzględnienia całego ciągu miesięcy, co w przypadku nie przekroczenia wymaganego wzrostu ceny w wybranych okresach wpływa na obniżkę kosztu kwalifikowanego i w rezultacie dofinansowania).
  • Wzrost procentów dofinansowania od kosztów kwalifikowanych i maksymalnych limitów wsparcia (łącznie dla roku 2022 i 2023):
    • 50% i do 4 mln EUR dla wszystkich przedsiębiorców, którzy wykażą wyżej opisany wzrost cen energii elektrycznej lub gazu ziemnego (wcześniej było to 30% i 2 mln EUR dla okresu 01.02.2022-31.12.2023)
    • 65% i do 100 mln EUR dla przedsiębiorców energochłonnych przy założeniu wykazania spadku EBIDTA (wcześniej warunkiem było wykazanie starty operacyjnej, a dofinansowanie wynosiło 50% i nie więcej niż 80% straty, maksymalny limit wynosił w poprzedniej wersji ram 25 mln EUR za okres 01.20.2022-31.12.2022, a więc mamy tutaj w zasadzie dwukrotny wzrost limitu)
    • 85% i do 150 mln EUR dla przedsiębiorstw energochłonnych i jednocześnie aktywnych w sektorach określonych w Załączniku 1 do ram, o których pisaliśmy wcześniej, przy jednoczesnym wykazaniu spadku EBIDTA lub negatywnym wyniku EBIDTA (wcześniej 70% i maksymalnie 50 mln EUR za okres 01.02.2022-31.12.2022)
    • 40% i maksymalnie 100 mln EUR dla wszystkich przedsiębiorców (niezależnie czy spełniają definicję przemysłu energochłonnego). Uwaga: to jest zupełnie nowy próg pomocowy dla przedsiębiorstw odczuwających skutki wojny, bez ograniczeń sektorowych, to czy mechanizm taki zostanie zaimplementowany w Polsce, zależy od ostatecznego brzmienia programu pomocowego.
    • w powyższych trzech przypadkach pomoc dodatkowo nie może przekroczyć 70% EBIDTA z okresu referencyjnego lub w przypadku ujemnej EBIDTA nie może prowadzić do osiągnięcia dodatniej EBIDTA
  • Zmiany doprecyzowują także definicję przemysłu energochłonnego umożliwiając skorzystanie z wyższych progów dofinansowań dla przedsiębiorstw, które w 2021 nie wykazały 3% udziału produktów energetycznych w wartości produkcji lub obrocie (ostateczna podstawa liczenia zależy od państwa członkowskiego), ale w pierwszej połowie roku 2022 są w stanie wykazać 6% taki udział.
  • W najwyższym progu dofinansowań, gdzie wymagana jest aktywność w sektorach wskazanych w Załączniku 1, doprecyzowano, że musi to być przeważająca działalność przedsiębiorstwa (wyjaśniającym tym samym jak zakładamy, że parametry niezbędne do wyliczenia wsparcia należy liczyć w kontekście całej spółki, a nie wybranych działalności).
  • Dodatkowo wprowadzono wymóg, gdy całkowita pomoc na jedno przedsiębiorstwo przekracza 50 mln EUR, państwa członkowskie muszą włączyć do swoich systemów wymóg, aby beneficjent przedłożył organowi przyznającemu pomoc, w ciągu jednego roku od momentu przyznania pomocy, plan określający, w jaki sposób beneficjent ograniczy ślad węglowy wynikający z jego zużycia energii lub jak wdroży którykolwiek z wymogów związanych z ochroną środowiska lub bezpieczeństwem dostaw. Wymóg ten ma zastosowanie od dnia 1 stycznia 2023 r.

Zmiany do Tymczasowych Ram Kryzysowych należy ocenić pozytywnie. KE zwiększa procenty dofinansowań, zwiększa limity dofinansowań i doprecyzowuje kilka zgłaszanych wcześniej wątpliwości, a przede wszystkim przedłuża możliwość udzielania takiej pomocy stwarzając tym samym łatwy mechanizm dla państw członkowskich szybkiego reagowania na kryzys. Należy zauważyć, ze Ramy dają duże możliwość państwom członkowskim wsparcia przemysłów dotkniętych skutkami wojny, w szczególności w kontekście dopłat do cen energii niezależnie od tego czy jest to przemysł energochłonny czy nie, czy prowadzi przeważającą działalność w wybranych sektorach czy nie - jeśli wzrost cen produktów energetycznych wywołał spadek EBIDTA, pomoc może być udzielna w kwocie nawet do 100 mln EUR niezależnie od branży w jakiej przedsiębiorstwo działa.

Czekamy na nowe brzmienie polskiego programu pomocowego adresujące kwestię wzrostu cen energii elektrycznej i gazu ziemnego.