Działalność B+R (definicja prac B+R) obejmuje ulepszanie i rozwój istniejących produktów, usług i procesów, w tym tworzenie, projektowanie nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, usług  procesów, a także opracowywanie systemów prototypowych i projektów pilotażowych[1].

IT jest dziedziną, która rozwija się niezwykle dynamicznie, jednak ze względu na specyfikę działań prowadzących do wprowadzenia innowacji, polegającą głównie na pracy, której rezultaty są niematerialne, niezwykle trudno określić, które działania realizowane w IT stanowią działalność badawczo-rozwojową, a które są regularnymi działaniami o charakterze nieinnowacyjnym.

W celu stwierdzenia czy dane działania z zakresu IT mogą zostać zakwalifikowane jako prace badawczo-rozwojowe, należy wziąć pod uwagę definicję wyznaczoną przez OECD, zgodnie z którą za działalność badawczo-rozwojową uznać można działania w zakresie przetwarzania informacji w nowych dziedzinach, jak tworzenie nowych systemów operacyjnych, czy opracowanie nowego języka oprogramowania, a także rozwój nowych aplikacji oraz znaczące ulepszenia istniejących już systemów operacyjnych i programów aplikacyjnych.

Co nie jest uznawane za prace B+R?

W podręczniku OECD podano też liczne przykłady działań, które nie są uznawane za prace B+R. Są to czynności rutynowe związane z oprogramowaniem, niepociągające za sobą postępu naukowego czy technicznego ani wyeliminowania niepewności o charakterze technicznym. W związku z powyższym, nie uznaje się za prace B+R np.:

  • tworzenia aplikacji biznesowych i systemów informatycznych na podstawie znanych metod i istniejących narzędzi informatycznych,
  • tworzenia stron internetowych lub oprogramowania z użyciem istniejących narzędzi,
  • użycia standardowych metod kodowania, weryfikacji bezpieczeństwa i testowania integralności danych,
  • dostosowania produktów do określonych zastosowań, o ile w trakcie tego procesu nie jest uwzględniania wiedza, która przyczynia się do ulepszenia wyjściowego oprogramowania,
  • dodawania funkcjonalności dla użytkownika w programach użytkowych,
  • rutynowego usuwania błędów z systemów (debugging).

Poprzez wykluczenie należy założyć, że wszelkie prace badawcze realizowane w branży IT, których celem nie są rutynowe działania, a postęp techniczny i rozwój dziedziny należy uznać za prace kwalifikujące się jako działalność badawczo-rozwojowa

Ze względu na wciąż pojawiające się wątpliwości wynikające częściowo z ogólności przytoczonych wyżej zapisów kwalifikowanie rozwiązań informatycznych do działalności B+R stało się również przedmiotem wielu interpretacji wydawanych przez Izbę Skarbową na rzecz indywidualnych podmiotów. W dniu 16 sierpnia 2016 roku wydano interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy prace zmierzające do stworzenia nowych lub zmodernizowania już istniejących produktów oraz rozwiązań informatycznych, prowadzone przez Spółkę stanowią działalność badawczo-rozwojową. Prace B+R obejmowały stworzenie aplikacji do obsługi procesów. W interpretacji projekt, opisywany przez Spółkę, został uznany za kwalifikowalny w kategorii prac B+R, a uzasadnieniem był brak produktów o zakładanej funkcjonalności na rynku[2].

Kiedy potrzebna jest identyfikacja prac B+R?

O ile w codziennej działalności firm rozróżnienie między działaniami badawczymi a regularnymi działaniami o charakterze nieinnowacyjnym nie jest istotne, to w specyficznych sytuacjach nakreślenie jednoznacznej linii podziału między tymi dwoma typami działalności staje się kluczowe. Takie sytuacje to przede wszystkim chęć skorzystania z zewnętrznego dofinansowania (np. w formie dotacji na prace badawczo-rozwojowe finansowane ze środków UE) lub ulgi podatkowej na działalność badawczą.

Dla przedsiębiorcy chcącego skorzystać z ulgi, poza wskazanymi powyżej definicjami, istotne są pojęcia systematyczności oraz twórczości. Aby więc prace związane z IT mogły zostać uznane jako prace badawcze, będące podstawą odliczeń podatkowych, przedmiot prac musi mieć charakter poznawczy oraz eksperymentalny, a także możliwy do zastosowania w przyszłej praktyce. Ustawa[3] definiuje prace rozwojowe jako nabywanie, łączenie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług.

[1] Frascati Manual 2015: Guidelines for Collecting and Reporting Data on Research and Experimental Development, The Measurement of Scientific, Technological and Innovation Activities, OECD Publishing, Paris.

[2] Interpretacje Izb i Urzędów Skarbowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, IPPB5/4510-641/16-3/MR z dnia 16.08.2016 roku: https://www.podatki.biz/interpretacje/0387710.txt (strona dostępna na dzień 16.01.2018)

[3] Dz. U. 2019 poz. 865 z dnia 2019.05.10, Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych