Projekt nowelizacji przepisów podatkowych w ramach Polskiego Ładu, o którym pisaliśmy już we wcześniejszym artykule został skierowany do konsultacji społecznych. Potrwają one w sumie aż 5 tygodni i zakończą się 30 sierpnia, chociaż początkowo były zaplanowane na 2 tygodnie. Resort wyjaśnia, że wydłużenie konsultacji stanowi odpowiedź na „sygnały płynące z rynku”.

Poniżej przypominamy najważniejsze zmiany z zakresu cen transferowych.

Terminy

Korzystną dla podatników zmianą jest bez wątpienia doprecyzowanie ustawowego terminu na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych, który będzie przypadał na koniec dziesiątego miesiąca po zakończeniu danego roku podatkowego. Obowiązek złożenia formularza TPR-C / oświadczenia określono na koniec jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, natomiast obowiązek sporządzenia dokumentacji grupowej będzie przypadał na koniec dwunastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Projektowane zmiany w praktyce skracają czas na wywiązanie się z obowiązków dokumentacyjnych (względem dwóch ostatnich lat), ale pozwolą na pewno podatnikom lepiej zaplanować ten proces w porównaniu do sytuacji, które miały miejsce w odniesieniu do dokumentacji za lata 2019 i 2020. Dla przypomnienia terminy ustawowe zmieniane były przez ustawodawcę dopiero w trakcie odpowiednio 2020 i 2021 roku (tj. gdy część podatników była już w trakcie prac nad dokumentacją za poprzedni rok).

Ponadto zaproponowano wydłużenie terminu do 14 dni na przedłożenie lokalnej dokumentacji przez podatnika na żądanie organu podatkowego (w miejsce obecnych 7 dni), co ucieszy wielu, zwłaszcza dużych podatników z licznymi transakcjami uwzględnianymi w local file, którzy chcieliby przejrzeć przygotowaną wcześniej dokumentację i zgromadzić wszystkie załączniki przed finalnym przekazaniem do organu podatkowego.

Wartość transakcji na potrzeby local file

Propozycja MF obejmuje usunięcie wątpliwości interpretacyjnych poprzez doprecyzowanie sposobu ustalania wartości niektórych typów transakcji kontrolowanych. Wartość transakcji ma odpowiadać:

  • wartości kapitału – w przypadku pożyczki, kredytu lub depozytu,
  • sumie ubezpieczenia – w przypadku umów ubezpieczenia lub umów reasekuracji,
  • łącznej wartości wkładów wniesionych do spółki niebędącej osobą prawną – w przypadku umowy takiej spółki.

Ponadto zaproponowano powiązanie pojęcia wartości transakcji kontrolowanej z neutralnością podatku od towarów i usług. Wartość transakcji kontrolowanej pomniejsza się o VAT, z wyjątkiem VAT, który zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego oraz naliczonego VAT, w tej części, w której zgodnie z przepisami podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy VAT.

Nowe zwolnienia z obowiązku local file

Według proponowanych zmian obowiązek przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych nie będzie obejmował:

  • transakcji pomiędzy położonymi na terytorium RP zagranicznymi zakładami (z UE lub EOG) oraz transakcji pomiędzy takim zakładem a polskim podmiotem powiązanym pod warunkiem braku poniesienia straty i niekorzystania ze zwolnień (o których mowa w art. 6 i art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a ustawy o CIT). W transakcjach kontrolowanych pomiędzy położonymi w Polsce zakładami zagranicznymi całość przychodów i kosztów z tych transakcji powinna zostać przypisana odpowiednio do jednego lub drugiego zakładu. Natomiast w transakcjach kontrolowanych pomiędzy położonym w Polsce zagranicznym zakładem a polskim podmiotem powiązanym z podmiotem macierzystym zakładu po stronie zakładu powinna być przypisana całość przychodu lub kosztów wynikających z tej transakcji,
  • transakcji objętych APA, porozumieniem inwestycyjnym albo porozumieniem podatkowym za okres, którego takie porozumienie dotyczy,
  • transakcji polegających wyłącznie na dokonaniu rozliczenia pomiędzy podmiotami powiązanymi wydatków poniesionych na rzecz podmiotu niepowiązanego, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
  • nie powstaje wartość dodana i rozliczenie następuje bez uwzględniania marży lub narzutu zysku,
  • rozliczenie następuje bez zastosowania klucza alokacji,
  • rozliczenie nie jest związane z inną transakcją kontrolowaną,
  • rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego,
  • podmiot powiązany nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,
  • transakcji dot. pożyczki, kredytu lub emisji obligacji – w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 11g (safe harbour dla transakcji finansowych).

Warta komentarza jest trzecia z proponowanych zmian, która na pierwszy rzut oka wydaje się istotnym uproszczeniem dotyczącym wielu podatników, ale w praktyce może jednak okazać się trudna do zastosowania. Warunkiem koniecznym skorzystania ze „zwolnienia” jest bowiem niestosowanie kluczy alokacji (czyli w praktyce rozliczenie musi być dokonywane między tylko dwoma podmiotami – podmiotem rozliczającym i jednym beneficjentem), rozliczenie musi być dokonane niezwłocznie po dokonaniu płatności na rzecz podmiotu niepowiązanego (żeby uniknąć wątpliwości czy podmiot rozliczający się z zewnętrznym dostawcą nie finansuje podmiotu powiązanego, który korzysta ze świadczenia). Co więcej, rozliczenie nie może być też związane z żadną inną transakcją kontrolowaną. Negatywnym przykładem wskazanym przez ustawodawcę jest refakturowanie wydatków z tytułu kosztów mediów w ramach umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej podobnej umowy. Tego typu rozliczenia nie będą uznawane za zwolnione z obowiązku dokumentacyjnego.

Analizy cen transferowych

W świetle proponowanych zmian lokalna dokumentacja cen transferowych może nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności w przypadku:

  • transakcji kontrolowanych spełniających kryteria, o których mowa w art. 11f (usługi o niskiej wartości dodanej),
  • transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane będące mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą w rozumieniu odpowiednio art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców,
  • transakcji innych niż transakcje kontrolowane, o których mowa w art. 11o ust. 1 i 1a (tzw. transakcje rajowe).

Planowane nowe ułatwienia dotyczące mikro i małych przedsiębiorców, a także transakcji z tzw. rajami podatkowymi będą miały zastosowanie również do dokumentacji sporządzanej za rok podatkowy rozpoczynający się w 2021 roku.

Należy jednak pamiętać, że nadal będzie funkcjonował obowiązek potwierdzenia rynkowości, więc w obawie przed ewentualnymi sankcjami, część mikro i małych przedsiębiorców wciąż może chcieć przeprowadzić nawet uproszczoną analizę porównawczą, aby mieć przygotowane argumenty na ewentualne rozmowy z urzędnikami o rynkowości cen.

Informacja o cenach transferowych (TPR)

Informacja o cenach transferowych za rok podatkowy jest składana naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla podatnika w terminie do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego przez podmioty powiązane:

  • obowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych – w zakresie transakcji objętych tym obowiązkiem lub
  • realizujące transakcje kontrolowane określone w art. 11n pkt 1–2 (zwolnienie krajowe), art. 10 (refaktura) lub art. 11 (safe harbour finansowy).

Z konstrukcji projektowanych zmian należy jednocześnie wywnioskować, że informacja TPR zawierać będzie również oświadczenie podmiotu o tym, że lokalna dokumentacja cen transferowych została sporządzona zgodnie ze stanem rzeczywistym, a ceny transferowe objęte tą dokumentacją są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.

Na potrzeby oświadczenia w przypadku otrzymania nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw lub innych świadczeń w naturze stanowiących przychód, ceny transferowe uważa się za ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, przychód ten został dla celów podatkowych wykazany zgodnie z zasadą ceny rynkowej.

Z projektowanych zmian wynika również, że informacja TPR będzie podpisywana przez:

  • osobę fizyczną – w przypadku podmiotu powiązanego będącego osobą fizyczną,
  • osobę upoważnioną przez przedsiębiorcę zagranicznego do reprezentowania go w oddziale – w przypadku podmiotu powiązanego będącego przedsiębiorcą zagranicznym posiadającym oddział działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  • kierownika jednostki w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 UoR, a w przypadku gdy jednostką kieruje organ wieloosobowy – przez jedną albo więcej osób uprawnionych do reprezentacji, z zachowaniem zasad reprezentacji.

Projekt zakłada, że nie będzie dopuszczalne podpisanie tej informacji przez pełnomocnika, z wyjątkiem prokurenta działającego zgodnie z zasadami reprezentacji oraz pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub biegłym rewidentem.

Sankcje KKS

Zgodnie z projektowanymi zmianami MF planuje wprowadzenie dodatkowych sankcji w ramach uszczelniania systemu podatkowego:

  • Kto wbrew obowiązkowi
    • nie sporządza lokalnej dokumentacji cen transferowych albo nie dołącza do lokalnej dokumentacji cen transferowych grupowej dokumentacji cen transferowych, lub
    • sporządza lokalną dokumentację cen transferowych niezgodnie ze stanem rzeczywistym, lub
    • nie składa właściwemu organowi podatkowemu informacji o cenach transferowych (TPR) albo składając ją podaje w niej dane niezgodne z lokalną dokumentacją cen transferowych lub ze stanem rzeczywistym

podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych (w 2021 roku maksymalnie około 27 mln PLN).

  • Kto wbrew obowiązkowi sporządza po terminie lokalną dokumentację cen transferowych lub składa po terminie informację TPR podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych (w 2021 roku maksymalnie około 9 mln PLN).
  • W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Dokumentacja grupowa (master file)

Projekt zakłada, że podmioty powiązane obowiązane do sporządzenia dokumentacji local file, których sprawozdania finansowe są konsolidowane metodą pełną lub proporcjonalną, dołączają do tej dokumentacji grupową dokumentację cen transferowych, sporządzoną za rok obrotowy, w terminie do końca dwunastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Zniesiony zostanie zatem obowiązujący obecnie próg wartościowy (200 mln PLN skonsolidowanych przychodów) obligujący podatników do przygotowywania dokumentacji grupowej. Jeśli proponowana zmiana przepisów wejdzie w życie, na podmioty działające w relatywnie mniejszych grupach kapitałowych nałożony zostanie wkrótce nowy obowiązek dokumentacyjny.

Powiązania

Zgodnie z projektem MF powiązanie zachodzi pomiędzy spółką niebędącą osobą prawną a każdym z jej wspólników odrębnie. Jak tłumaczy MF, zaproponowane zmiany mają również charakter systematyzujący, wynikający z różnego statusu wspólników SKA, tj. komplementariusza i akcjonariusza oraz mają na celu oddanie w treści przepisu innego traktowania komplementariusza i akcjonariusza, tj. wprowadzenia powiązania, bez względu na wielkość udziałów, pomiędzy SKA a jej komplementariuszami (odpowiadającymi za zobowiązania spółki bez ograniczenia). Powiązania między akcjonariuszami a spółką zachodzą w oparciu o wywieranie znaczącego wpływu, jak w przypadku spółek z o.o. bądź spółek akcyjnych.

Doprecyzowano również kwestię wywierania znaczącego wpływu, odnosząc się również do udziału w stratach spółek. W sytuacji wystąpienia powiązań w momencie, gdy udział wspólnika w zyskach nie przekroczyłby progu ustawowego, a jednocześnie udział w stracie spółki zostałby określony na poziomie przekraczającym próg 25%, warunek wywierania znaczącego wpływu zostałby spełniony.

Korekta cen transferowych

W ramach propozycji MF przedstawiono modyfikacje w zakresie warunków formalnych skutecznego dokonania korekt.

Doprecyzowano, iż w momencie dokonania korekty podatnik posiada oświadczenie podmiotu powiązanego lub dowód księgowy potwierdzające dokonanie przez ten podmiot korekty cen transferowych w tej samej wysokości, co podatnik. Wprowadzana zmiana potwierdza istniejącą już na gruncie aktualnego stanu prawnego możliwość dokonania korekty na podstawie otrzymanego od podmiotu powiązanego dokumentu księgowego, który spełnia warunek posiadania oświadczenia podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty cen transferowych, o ile spełnia on jednocześnie wymogi stawiane dowodom księgowym, zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości.

Zaproponowano także rezygnację z obowiązku informowania o dokonaniu korekty cen transferowych w zeznaniu rocznym, w związku z czym uchylono jeden z warunków dokonania korekty.

Pozostałe zmiany

W zakresie mechanizmu safe harbour dla transakcji finansowych zaproponowano doprecyzowanie momentu, na jaki umowa pożyczki (kredytu, obligacji) powinna być zgodna z warunkami safe harbour finansowego w zakresie oprocentowania, przesądzając, iż powinny one zostać spełnione każdorazowo w przypadku zmiany umowy pożyczki.

Kolejnym uproszczeniem przewidzianym przez MF jest zwolnienie z obowiązku sporządzania i przekazywania informacji ORD-U dla podmiotów obowiązanych do sporządzenia TPR. Zwolnienie to nie dotyczy podatników i spółek niebędących osobami prawnymi, dokonujących transakcji innej niż transakcja kontrolowana z podmiotem z tzw. rajów podatkowych. Zwolnienie ma dotyczyć informacji ORD-U składanych po 31 grudnia 2021 roku.

Zgodnie z intencją ustawodawcy celem wprowadzenia zmian jest oczywiście uproszczenie oraz odbiurokratyzowanie regulacji i procedur w zakresie cen transferowych. Kierunek zmian wydaje się właściwy, ale skala tych ułatwień może rozczarować większość osób zaangażowanych w dokumentowanie transakcji dla celów cen transferowych. W praktyce, w szczególności w kontekście wprowadzonych od 2021 roku dodatkowych obowiązków nałożonych na polskich podatników dotyczących transakcji z podmiotami, których rzeczywisty właściciel ma siedzibę w raju podatkowym, nie wydaje nam się, żeby rok 2022 był mniej pracowity niż ostatnie lata.

WARTO DOCZYTAĆ: