27 maja 2020 r. Minister Finansów opublikował interpretację ogólną w zakresie opodatkowania właściwą stawką VAT świadczenia polegającego na wykonaniu trwałej zabudowy meblowej w obiektach budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym[1]. Wspomniana interpretacja ogólna zmienia poprzednią wydaną w tym samym przedmiocie 31 marca 2014 r[2].

W czym tkwi(ł) problem?

Problem związany z określeniem właściwiej stawki VAT na wykonanie zabudowy meblowej swój początek bierze w pojawiających się jakiś czas temu wątpliwościach dotyczących klasyfikacji tego rodzaju czynności na gruncie ustawy o VAT, tj. jako dostawy towaru lub też świadczenia usług. Zapewne chcąc zniwelować pojawiające się w tym zakresie rozbieżności NSA podjął 24 czerwca 2013 r. uchwałę[3], w której uznał, że świadczenie kompleksowe polegające na zaprojektowaniu, dopasowaniu oraz montażu komponentów w sposób tworzący wraz z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części trwałą zabudowę meblową – może korzystać z obniżonej stawki VAT.

Niestety uchwała NSA, mimo że w swej istocie miała ułatwić wskazanie właściwego sposobu opodatkowania VAT była początkiem kolejnych wątpliwości. Pojawiło się pytanie, jak rozumieć i określić trwałość zabudowy meblowej – kiedy zabudowa meblowa będzie na tyle trwała, aby jej wykonanie w obiektach budowlanych zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym można było opodatkować 8% stawką VAT? Naprzeciw tym dylematom wyszedł Minister Finansów, który w interpretacji ogólnej z 2014 r. stwierdził, że „obniżona stawka podatku nie może znaleźć zastosowania w sytuacji, gdy wykonana, nawet według indywidualnego projektu, zabudowa meblowa jest przytwierdzana do ściany lub podłogi jedynie w sposób, który może być również stosowany przy montażu mebli „wolnostojących”, co skutkuje możliwością demontażu tej zabudowy bez uszkodzenia samej zabudowy, jak i konstrukcji budynku/lokalu”.

Jednakże ani uchwała NSA, ani interpretacja ogólna z 2014 r. nie spowodowały zmniejszenia kontrowersji w omawianym temacie. Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach podatkowych często twierdziły jedno, natomiast sądy administracyjne drugie, a wskazane rozbieżności zgodnie z efektem kuli śnieżnej tylko potęgowały wątpliwości w zakresie ustalenia właściwej stawki VAT.

Nowa interpretacja ogólna rozwieje wątpliwości?

MF mając na uwadze orzecznictwo sądów administracyjnych i celem zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego zmienił interpretację ogólną z 2014 r. i wydał nową w maju 2020 r. MF zauważył, że w wyrokach sądów administracyjnych dla określenia stawki VAT analizowane są przede wszystkim następujące przesłanki:

  • wykonana na wymiar zabudowa meblowa nie może funkcjonować w obrocie tak jak ma to miejsce w przypadku mebli „wolnostojących”;
  • zabudowa meblowa w istotnym stopniu powinna wykorzystywać elementy konstrukcyjne obiektu budowlanego (ścian, podłogi czy sufitu);
  • o użytkowych walorach wykonywanej zabudowy meblowej decyduje trwałe połączenie wykonywanych na zlecenie części zabudowy z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części w sposób uniemożliwiający jej przesunięcie w inne miejsce, a same te części, bez trwałego ich przymocowania do elementów konstrukcyjnych budynku nie spełniają pod względem użytkowym przymiotu mebla.

Biorąc pod uwagę powyższe MF tym razem stwierdził, że dla określenia stawki VAT „należy przede wszystkim badać stopień konstrukcyjnego połączenia komponentów meblowych i elementów konstrukcyjnych tego obiektu budowlanego lub jego części (lokalu). Nie chodzi tutaj o badanie powiązania elementów zabudowy meblowej z konstrukcyjnymi – w rozumieniu techniki budowlanej – elementami obiektu budowlanego lub jego części (lokalu), ale o tak silne powiązanie konstrukcyjne komponentów meblowych i elementów tego obiektu budowlanego lub jego części (lokalu), że powstaje trwała zabudowa spełniająca jako całość określoną funkcję użytkową. Dla całościowej oceny charakteru świadczenia nie ma również znaczenia czy komponenty meblowe np. korpusy mebli są ze sobą zespolone i ewentualnie jak silne jest to zespolenie, gdyż istotne na potrzeby uznania ich za „modernizację” w VAT jest dopiero odpowiednio trwałe połączenie tych komponentów meblowych z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części (lokalu)”.

Powiew optymizmu

Zaprezentowane w interpretacji ogólnej z 2020 r. podejście należy uznać za widocznie mniej restrykcyjne. Jest to pozytywny sygnał dla podatników dający prawdopodobnie nadzieję na zmniejszenie powstałych wokół wskazanego tematu dylematów i wątpliwości. Nowa interpretacja wytycza bowiem nieco nową drogę organom podatkowym, wskazując bardziej precyzyjnie i jednocześnie mniej bezwzględnie warunki dla przyporządkowania 8% stawi VAT dla świadczenia polegającego na wykonaniu trwałej zabudowy meblowej w obiektach budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Otwarta furtka

Należy jednak wskazać, że MF w ostatnim zdaniu nowej interpretacji ogólnej zostawił zarówno podatnikom, jak i fiskusowi otwartą furtkę w sposobie analizowania niniejszego zagadnienia. Stwierdził bowiem, że bogactwo możliwych gospodarczo sytuacji w omawianym zakresie jest na tyle szerokie, że każda sprawa wymaga szczegółowego badania. W konsekwencji, nawet najdrobniejszy element stanu faktycznego dotyczący sposobu wykonywania trwałej zabudowy meblowej może być decydujący dla określenia właściwej stawki VAT.

Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że nowa interpretacja ogólna może być przyczynkiem do przeprowadzenia weryfikacji, czy ułożone procesy rozliczania VAT – zwłaszcza z perspektywy stawkowej – są poprawne i nie umożliwiają zmiany w zgodzie z nowym podejściem MF.

[1] Interpretacja Ogólna Ministra Finansów z 27 maja 2020 r. sygn. PT3.8101.2.2020

[2] Interpretacja Ogólna Ministra Finansów z 31 marca 2014 r. sygn. PT10/033/5/133/WLI/14/RD 30577

[3] Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 czerwca 2013 r., sygn. I FPS 2/13