Kontynuując cykl mający na celu przygotowanie podatników do praktycznych wyzwań, jakie stawiane są przez nowe regulacje z zakresu cen transferowych, niniejszym wpisem przypominamy o obowiązku w zakresie aktualizacji analiz cen transferowych (tzw. benchmarków). Czas na ponowną weryfikację transakcji pod kątem posiadanych analiz nie jest w cale odległy, jeżeli weźmiemy pod uwagę obowiązujący od 1 stycznia 2019 r. obowiązek ustalania cen transferowych na warunkach rynkowych.

Okres ostatnich kilku lat był istnym „roller coaster’em” prac legislacyjnych nad przepisami o cenach transferowych. Odczuli to (dość) boleśnie podatnicy, na których nałożony został obowiązek sporządzania analiz danych porównawczych, nigdy wcześniej niewymaganych wprost przepisami.

Od 1 stycznia 2017 roku obowiązek sporządzania analizy danych porównawczych został nałożony dla transakcji o wartości przekraczającej 90 tysięcy EUR (dla podmiotów, których przychody lub koszty w roku poprzednim przekroczyły 10 mln EUR). Przy czym bez znaczenia pozostawał fakt, czy transakcje miały charakter krajowy, czy transgraniczny. Skutkiem powyższego był gwałtowny i masowy wzrost zainteresowania podatników analizami danych porównawczych, który odnotowano głównie na przełomie roku 2017/2018 (dla transakcji przeprowadzonych w roku 2017).

Zgodnie z tymi przepisami każdą sporządzoną analizę danych porównawczych należało zaktualizować nie rzadziej niż raz na trzy lata. W tej sytuacji można więc przyjąć, że analiza sporządzona do dokumentacji za rok 2017 będzie jeszcze „aktualna” na lata 2018 i 2019, ale już za rok 2020 należałoby sporządzić jej aktualizację (nową analizę).

Na to nakłada się kolejna nowelizacja przepisów o cenach transferowych, która weszła w życie 1 stycznia 2019. Zgodnie z „nowymi” przepisami analizę (tym razem nazwaną analizą porównawczą), która jest już obowiązkowym elementem lokalnej dokumentacji cen transferowych, sporządzać należy dla tzw. jednorodnych transakcji po przekroczeniu przez nie w roku obrotowym określonych progów wartościowych (10 mln PLN dla transakcji towarowych i finansowych, 2 mln PLN dla transakcji usługowych i pozostałych). Analizę porównawczą, podobnie jak w latach poprzednich, nadal należy aktualizować nie rzadziej, niż raz na 3 lata.

Kluczowy w znowelizowanych przepisach, mający istotny wpływ na przygotowanie analiz porównawczych, jest art. 11c UPDOP (art. 23o UPDOF), który wprost wskazuje obowiązek ustalania ceny transferowej na warunkach, które ustaliłby miedzy sobą podmioty niepowiązane. Innymi słowy, od 2019 roku podatnik ma obowiązek stosowania ceny rynkowej w transakcji z podmiotem powiązanym już w chwili zawierania tej transakcji.

W tym momencie pojawiają się następujące pytania dotyczące transakcji kontrolowanych, realizowanych po 1 stycznia 2019 roku:

  1. Kiedy należy zaktualizować (tj. przygotować nową) analizę porównawczą sporządzoną w przeszłości (np. w 2017 roku)?
  2. Kiedy należy sporządzić zaktualizowaną analizę porównawczą dla 2020 roku? Przed, na początku, pod koniec czy po zakończeniu 2020 roku?

O ile podatnik posiada analizę danych porównawczych sporządzoną dla tej samej transakcji kontrolowanej za rok 2017, to dzięki 3-letniemu okresowi „przydatności” tej analizy, na jej podstawie może dla roku 2019 „ustalić cenę transferową na warunkach rynkowych”. Ale już transakcje realizowane od roku 2020 nie są objęte „okresem ochronnym” wynikającym z analizy sporządzonej dla 2017 roku, w skutek czego należy sporządzić nową analizę porównawczą. I dopiero na podstawie jej wyników „ustalić rynkową cenę transferową”.

Kiedy należy przeprowadzać analizę porównawczą? Już w momencie zawierania transakcji kontrolowanej. Dla przykładu: zakładając, że transakcja kontrolowana będzie realizowana od początku 2020 roku, właściwym podejściem wydaje się sporządzenie analizy porównawczej na początku tego roku (lub nawet pod koniec roku poprzedzającego) i ustalenie ceny transferowej na podstawie uzyskanych w ten sposób wyników. Ponadto w ten sposób ustaloną cenę transferową (i potwierdzającą ją analizę) będzie można stosować również dla tej transakcji w latach 2021-2022.