1 września została opublikowana biała lista podatników VAT wraz z przypisanymi do poszczególnych podatników rachunkami bankowymi. Lista jest jednak wciąż pełna luk, co budzi obawy przedsiębiorców, dlatego też Ministerstwo Finansów opublikowało krótki poradnik, dotyczący postępowania w przypadku, gdy naszego rachunku nie ma na liście.

Przypomnijmy, że zapłata na konto kontrahenta nieujęte w wykazie, skutkuje między innymi niezaliczeniem kosztu przekraczającego 15 tysięcy złotych do kosztów uzyskania przychodu oraz solidarną odpowiedzialnością nabywcy za niezapłacony VAT. Przedsiębiorcy mają więc powody do niepokoju zwłaszcza, że już teraz niektórzy kontrahenci obawiają się przelewać środki na rachunki nieobjęte wykazem.

Biała lista nie obejmie wszystkich rachunków

Jak wskazał MF, nie wszystkie rachunki bankowe znajdą się na liście. Jeśli więc zgłoszony rachunek nie jest rachunkiem rozliczeniowym lub rachunkiem w SKOK-u otwartym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, to nie zostanie on ujęty w ewidencji. Wykaz podatników nie obejmie również rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych (RORów), ani rachunków wirtualnych, choć jak zapewnia Ministerstwo, po wpisaniu tych ostatnich w systemie podatnik powinien otrzymać informację o powiązanym rachunku odpowiedniego podmiotu. W takiej sytuacji przedsiębiorcy otrzymają informację, czy płatność na dany rachunek wirtualny nie doprowadzi do powstania sankcji.

Co zrobić jeśli rachunku nie ma w wykazie?

Podatnicy, którzy nie zgłosili rachunku bankowego, lub których rachunek należy do kategorii wyłączonej z ewidencji, powinni jak najszybciej złożyć zgłoszenie aktualizacyjne do swojego urzędu skarbowego i podać numer właściwego rachunku rozliczeniowego. Zgłoszenie dokonywane jest przez wypełnienie formularza NIP-2, NIP-7 oraz NIP-8, odpowiednio dla spółek cywilnych, osób fizycznych prowadzących działalność niewpisaną do CEIDG oraz spółek wpisanych do KRS. Przedsiębiorcy, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, aktualizacji swoich danych dokonują za pośrednictwem CEIDG.

Jeśli zgłoszony rachunek przedsiębiorcy jest rachunkiem rozliczeniowym lub rachunkiem w SKOK-u otwartym w związku z działalnością gospodarczą, a mimo tego nie ma go w wykazie, to przedsiębiorca ma możliwość zgłoszenia błędu do właściwego urzędu skarbowego, CEIDG lub banku. Do tych instytucji przedsiębiorca może kierować pytania związane z funkcjonowaniem białej listy, powodami nieujęcia zgłoszonego rachunku czy też jego charakterem.

Ministerstwo uspokaja

Mimo, że biała lista została uruchomiona już 1 września, to podatnicy nie spotkają się z negatywnymi konsekwencjami wpłacenia środków na inne rachunki aż do 31 grudnia 2019 r. Do tego czasu przedsiębiorcy mają czas na zgłoszenie lub aktualizację rachunku oraz sprostowanie ewentualnych błędów. Również ze strony Ministerstwa padają zapewnienia, że wszystkie istniejące luki i błędy systemowe zostaną do tego czasu poprawione.

Niedopracowana reforma i zmiany legislacyjne

Nie tylko dla podatników ostatnie miesiące tego roku będą intensywnym okresem dostosowawczym. Zdaje się, że administracja padła ofiarą własnego pośpiechu i błyskawicznie wdrożonej reformy, czego konsekwencją dla izb administracji skarbowej oraz ministerstw jest w szczególności konieczność opublikowania ich własnych rachunków na białej liście. W przeciwnym razie kontrahenci, dokonujący nabycia towarów lub usług (przykładowo najmu powierzchni biurowej) od tych organów, musieliby dokonać zapłaty na wskazany na białej liście rachunek organu – ze wszystkimi negatywnymi konsekwencjami w razie niedostosowania. Ta sama absurdalna trudność dotyczy rachunków własnych banków i SKOK-ów. Ministerstwo planuje rozwiązać ten problem, zapowiadając dokonanie odpowiednich zmian w prawie jeszcze przed końcem roku, tak by banki, SKOK-i oraz administracja państwowa nie były zobowiązane do umieszczania swoich rachunków na białej liście.

Zapowiedź rychłych zmian legislacyjnych okazała się zaskoczeniem dla podatników, zwłaszcza, że jeszcze niedawno MF zapewniał, że wszelkie wątpliwości związane z wprowadzeniem białej listy będą wyjaśniane w drodze publikowanych objaśnień. Tymczasem Ministerstwo zapowiada kolejne zmiany w prawie, których zasięg i zakres jak dotąd pozostaje tajemnicą. Jak oceniają nasi eksperci, ze względu na zbliżający się koniec roku i brak posiedzeń Sejmu przed wyborami, Ministerstwo może pracować nad projektem rozporządzenia, jednak opierając się jedynie na enigmatycznej zapowiedzi zmian trudno przesądzać o ich formie, kierunku i zakresie. Nie ulega wątpliwości tylko jedno – dla przedsiębiorców kolejne zmiany legislacyjne, tak krótko przed końcem roku i wprowadzeniem drakońskich sankcji, nie są dobrą wiadomością.