W piątek poznaliśmy kilka szczegółów dotyczących przygotowywanej przez Ministra Sprawiedliwości nowej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych.

W chwili obecnej zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych reguluje ustawa z 2002 r. Przewiduje ona kary pieniężne dla podmiotów, które osiągnęły lub mogły osiągnąć korzyść majątkową z popełnionego przestępstwa.

Podmiotami zbiorowymi, które mogą podlegać takiej odpowiedzialności są osoby prawne (w tym spółki kapitałowe), jednostki organizacyjne mające zdolność prawną, jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki.

Zgodnie z obecną ustawą kara pieniężna może być nałożona na podmiot zbiorowy dopiero, kiedy fakt popełnienia przestępstwa przez sprawcę został wcześniej potwierdzony prawomocnym wyrokiem sądowym. W nowej ustawie do wszczęcia sprawy wystarczyć będzie prokuratorskie ustalenie, że doszło do popełnienia przestępstwa, które mogło skutkować korzyścią dla przedsiębiorcy.

Kolejnym założeniem nowej ustawy jest znaczne podniesienie wysokości nakładanych na podmioty zbiorowe kar pieniężnych. Obecnie przepisy przewidują kary od 1 000 PLN do  5 000 000 PLN, podczas gdy z założeń nowelizacji wynika, że minimalna wysokość kary pieniężnej wynosić będzie 30 000 PLN, a górna granica sięgać może nawet 30 000 000 PLN (choć rozważane jest nawet 50 000 000 PLN).

Dodatkowo wysokość kary nie będzie uzależniona od przychodu przedsiębiorcy, podczas gdy obecnie wysokość kary nie może przekroczyć 3% jego przychodu w roku obrotowym, w którym miało miejsce popełnienie przestępstwa.

W komunikacie Ministerstwa brak informacji o tym, jaki będzie katalog czynów zabronionych, za które przedsiębiorcy będą mogli ponieść kary. Należy jednak pamiętać, że już w obecnie obowiązującej ustawie do katalogu tych czynów zaliczane są niektóre przestępstwa skarbowe i to nawet w wypadku, kiedy sprawcy nie skazano (np. warunkowo umorzono wobec niego postępowanie lub skorzystał on z instytucji DPO). Trudno przypuszczać, aby nadchodzące przepisy były bardziej liberalne w tej kwestii.

Będziemy na bieżąco informować o postępie prac w związku z planowaną ustawą.