Dziś w Paryżu odbędzie się ceremonia podpisania tzw. Multilatetral Convention (MLC, Konwnecja), dokumentu który przewiduje istotne skutki w zakresie modyfikacji istniejących umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO). Sama konwencja to 46 stron przepisów, wyjaśnianych następnie na 85 stronach uzasadnienia, których przygotowanie poprzedziła ok. 750- stronicowa analiza problemów podatkowych przedstawiona w czterech różnych dokumentach BEPS. Zgodnie z planami, w imieniu Polski podpis ma złożyć wicepremier Mateusz Morawiecki, zaś w ceremonii podpisania ma wziąć udział ponad 70 Państw.

Co to jest MLC?

MLC jest dość innowacyjnym i bezprecedensowym narzędziem, pozwalającym na wprowadzenie zmian w ok. 2000 UPO bez konieczności ich renegocjacji w ramach dwustronnych działań. Dzięki MLC swoista „renegocjacja” odbywa się poprzez zastrzeżenia poszczególnych krajów do Konwencji oraz jej ratyfikację przez poszczególne Państwa. Natomiast same UPO nie będą modyfikowane. I o ile z punktu widzenia OECD czasochłonność wdrożenia BEPS na pewno została ograniczona, o tyle zwykły podatnik będzie musiał się przyzwyczaić do życia w pewnym dualizmie systemów. Będą istniały bowiem w obrocie UPO jakie znamy oraz w różnym kształcie przyjęte zastrzeżenia do nich których depozytariuszem będzie OECD.

Jakie obszary reguluje MLC?

MLC adresuje szereg kwestii zidentyfikowanych w ramach prac nad BEPS bądź poprzez modyfikację istniejących zapisów UPO bądź przez wprowadzenie nowych zapisów. Obszary regulowane przez MLC obejmują:

  • Rozbieżności wynikające z hybrydowego traktowania określonych struktur: m.in. wprowadzenie przepisów dotyczących podmiotów transparentnych podatkowo, spółek o podwójnej rezydencji podatkowej, zmiany w zakresie stosowania metody eliminacji podwójnego opodatkowania.
  • Nadużycia przepisów UPO: m.in. wprowadzenie GAAR do preambuły UPO, wprowadzenie klauzul ograniczających traktatowe korzyści, wprowadzenie ograniczeń w zakresie podatku u źródła dla dywidend, wprowadzenie klauzuli nieruchomościowej.
  • Unikanie statusu zagranicznego zakładu: m.in. unikanie PE przez umowy agencyjne, unikanie PE przez sztuczne wykorzystywanie istniejących wyłączeń dla PE, podział kontraktów.

Dodatkowo, MLC wprowadza przepisy dotyczące rozwiązywania sporów, procedury wzajemnego porozumiewania się Państw oraz arbitrażu.

Powyższe zmiany mogą być istotne dla polskich spółek działających w międzynarodowych grupach kapitałowych, natomiast na osoby fizyczne rozliczające swoje dochody za granicą MLC nie powinna mieć wpływu.

Kilka pierwszych myśli jakie nasuwają się po przeczytaniu MLC to: „skąd mam wiedzieć że UPO się zmieniło?”, „jak UPO może się zmienić?” a przede wszystkim „od kiedy mnie ten problem w ogóle dotyczy?”. Stąd w tym i w kolejnych wpisach chcielibyśmy przybliżyć, jak wygląda droga do zmiany UPO, rozwiązania wypracowane w ramach MLC a także możliwe odstępstwa od nich.

Co się musi wydarzyć żeby dane UPO się zmieniło?

MLC ustanawia dość specyficzną ścieżkę jaką trzeba przejść zanim określone UPO się zmieni:

  • dziś Państwa podpiszą Konwencję, po czym każde Państwo musi ją ratyfikować zgodnie z wewnętrznymi procedurami;
  • żeby MLC weszła w życie musi ją ratyfikować co najmniej 5 Państw. Wówczas wchodzi ona w życie po upływie 3 miesięcy licząc od miesiąca następującego po miesiącu złożenia Depozytariuszowi (Sekretarz Generalny OECD) piątego dokumentu ratyfikacji;
  • każda kolejna ratyfikacja wchodzi w życie również po upływie 3 miesięcy licząc od miesiąca następującego po miesiącu złożenia Depozytariuszowi dokumentu ratyfikacji;
  • najpóźniej do dnia ratyfikacji Państwo musi złożyć swoje zastrzeżenia do MLC (czyli wskazać że np. dla danej umowy dany przepis Konwencji nie będzie stosowany albo będzie stosowany w ograniczonym zakresie);
  • dopiero po wejściu w życie MLC dla danego Państwa rozpoczyna się bieg terminów do obowiązywania Konwencji pomiędzy Państwami;
  • w odniesieniu do podatku u źródła (WHT) Konwencja będzie obowiązywać w stosunku do kwot wypłacanych począwszy od 1 stycznia roku następującego po roku w którym dla drugiego Państwa weszła w życie konwencja;
  • w odniesieniu do pozostałych podatków rozliczanych w określonych okresach (np. CIT rocznie): MLC zacznie obowiązywać po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie MLC dla drugiego z Państw.

Powyższe można zilustrować następującym grafem (wszystkie daty, poza dniem podpisania MLC są oczywiście wyłącznie przykładowe).

Wszystkie informacje dot. terminu i zakresu ratyfikacji przez poszczególne państwa będą przechowywane przez Depozytariusza. Dodatkowo OCED będzie informować poszczególne Państwa o każdej ratyfikacji i złożonych zastrzeżeniach.

Na dziś nie jest pewne jakie UPO zawarte przez Polskę będą modyfikowane oraz w jakim zakresie, dowiemy się tego pewnie najpóźniej w momencie ratyfikacji, choć już dziś teoretycznie Polska mogłaby złożyć listę zastrzeżeń.

Niejasne jest również jak łatwo będzie nawigować i odnaleźć się w tych zmianach. Czy istniejący wykaz umów na stronie MF zostanie np. uzupełniony o odpowiednie odwołania, linki do zgłoszonych do danej UPO zastrzeżeń czy też zostanie wprowadzona osobna baza w której będzie można sprawdzić status ratyfikacji i zakres zmian.

Pewne jest jednak, że prędzej czy później czeka nas swoista rewolucja w kolejnym obszarze podatkowym i już dziś warto rozpoznać jej pole rażenia.

Interesuje Cię ten temat? Skontaktuj się z autorem artykułu.