W dniu 31 maja 2019 roku weszła w życie istotna nowelizacja dotycząca informatyzacji postępowań przed sądami administracyjnymi. Zmianie uległy między innymi przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (PPSA).

Głównym celem wprowadzonych zmian jest zapewnienie stronom postępowania sądowoadministracyjnego możliwości elektronicznej wymiany korespondencji z sądem oraz usprawnienie prowadzenia postępowania przed sądami administracyjnymi poprzez wykorzystanie rozwiązań teleinformatycznych. Dodatkowo wprowadzone zmiany mają na celu zapewnienie spójności systemu prawnego poprzez ujednolicenie podejścia do procedur sądowych zarówno dla obywateli, jak i dla profesjonalnych pełnomocników.

Wnoszenie pism drogą elektroniczną…

W myśl znowelizowanego przepisu art. 54 § 1a PPSA, począwszy od dnia 31 maja 2019 r. skargę w formie dokumentu elektronicznego można składać do elektronicznej skrzynki podawczej właściwego organu, natomiast pozostałe pisma procesowe - do elektronicznej skrzynki podawczej sądu (por. znowelizowany art. 49a PPSA). Co istotne, opisany warunek nie zostanie spełniony w przypadku wysłania pisma do sądu na jego adres elektroniczny (adres e-mail).

Jednocześnie, wszystkie pisma procesowe w formie dokumentu elektronicznego, oprócz wymogów formalnych pisma w postaci papierowej, muszą zawierać adres elektroniczny oraz zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

… i ich doręczanie

Zmiany PPSA wprowadzające możliwości doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej generalnie przewidują fakultatywność nowych rozwiązań.

Przepis art. 65 § 1 PPSA w znowelizowanym brzmieniu stanowi, że korespondencja sądowa może być doręczana stronom postępowania albo w sposób tradycyjny, albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli strona wniesie w odpowiedni sposób pismo w formie dokumentu elektronicznego albo wystąpi do sądu o takie doręczanie i wskaże sądowi adres elektroniczny, albo wyrazi zgodę na doręczanie pism za pomocą tych środków i wskaże sądowi adres elektroniczny.

Jednocześnie, w oparciu o znowelizowany przepis art. 74a § 2 PPSA możliwa jest rezygnacja z doręczania pism drogą elektroniczną. W tym celu konieczne jest złożenie oświadczenia o rezygnacji z doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej w formie dokumentu elektronicznego. Skutkiem złożenia takiego oświadczenia będzie powrót do doręczania pism przez sąd w sposób tradycyjny.

Prowadzenie i udostępnianie akt

Zgodnie z nowym art. 12a § 1 PSSA, akta sprawy mogą być tworzone w postaci elektronicznej. Udostępnienie stronom akt sprawy następować będzie przez Portal Akt Sądowych Sądów Administracyjnych (PASSA), na zasadach określonych w znowelizowanej ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. W tym celu konieczne będzie najpierw uwierzytelnienie strony profilem zaufanym albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Pozostałe zmiany

Ważną zmianą jest również wprowadzenie regulacji odnoszących się do elementów formalnych pism procesowych, m.in. poprzez wprowadzenie wymogu podawania w pierwszym piśmie w sprawie odpowiednio numeru PESEL/KRS/NIP/REGON.

Co istotne, przepisy przejściowe przewidują, że w przypadku spraw w toku wskazane wymogi odnoszą się do pierwszego pisma wniesionego po dniu wejścia w życie nowelizacji.

Dodatkowo, znowelizowane przepisy umożliwiają prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego określenie wzorów dokumentów elektronicznych, które będą mogły być wykorzystywane w postępowaniu w sprawach sądowoadministracyjnych.