Lata wypracowywania praktycznej definicji „zorganizowanej części przedsiębiorstwa” pozwalają aktualnie we w miarę przewidywalny sposób planować transakcje (również na rynku nieruchomości) – z tradycyjną rekomendacją potwierdzenia planowanych skutków VAT/PCC poprzez interpretację indywidualną, mając na uwadze historyczne próby fiskusa do masowego kwestionowania transakcji na rynku i wskazówki przekazane przez Ministerstwo Finansów w objaśnieniach (o których pisaliśmy na blogu).

Względny spokój nie oznacza jednak, że na gruncie europejskim nie pojawiają się kolejne próby doprecyzowania definicji ZCP czy rozszerzenia zakresu przesłanek, jakie należy analizować podczas weryfikacji natury transakcji. Ostatnio dwoma takimi sprawami (w tym jedną polską) zajmował się TSUE.

Sprzedaż Centrum Handlowego

W polskiej sprawie C‑729/21 spodziewaliśmy się odpowiedzi w obszarze szeroko dyskutowanym kilka lat temu – na ile transakcja obejmująca centrum handlowe (bez przeniesienia umów zarządzania i ubezpieczenia) stanowi transfer aktywów (jak uważał podatnik), a na ile – przeniesienie ZCP (jak uważał fiskus).

NSA próbując pogłębić dotychczasowe przesłanki spytał TSUE o kwestię (i) treści polskich przepisów niewskazujących wprost na powiązanie ZCP i następstwa prawnego nabywcy, oraz (ii) możliwość transferu ZCP, gdy nie wszystkie ważne dla funkcjonowania biznesu aktywa są przedmiotem transakcji.

TSUE w wydanym postanowieniu, potwierdzając zgodność Ustawy o VAT z założeniami Dyrektywy VAT, podkreślił, że dla transferu ZCP ważne są:

  1. intencje nabywcy co do kontynuowania działalności zbywcy oraz
  2. przeniesienie składników materialnych i niematerialnych pozwalających kontynuować działalność zbywcy przez nabywcę (nawet, gdy nie są to wszystkie składniki związane z transferowanymi aktywami).

Kluczowa odpowiedź co do charakteru transakcji obejmującej Centrum Handlowe wprost nie padła – rozstrzygnąć ma ją NSA.

Sprzedaż Kompleksu Hotelowego

Włoska sprawa C‑250/22 zweryfikować miała, czy podczas analizy istnienia ZCP powinno się badać również inne niezależne transakcje pomiędzy zbywcą a nabywcą – realizowane przed „głównym” transferem Kompleksu Hotelowego.

W szerszej perspektywie, Fallimento Villa di Campo nabywała nie tylko Kompleks Hotelowy (nieruchomości i ruchomości połączone w obiektem). Kilka miesięcy wcześniej zakupiła od zbywcy wyposażenie i umeblowanie obiektu. Dodatkowo, zarządzała obiektem (przed transakcją, jak i po), a ze zbywcą była powiązana (jeden – ten sam wspólnik). Zdaniem włoskich organów, całokształt transakcji „rozciągniętej w czasie” wskazywałby bardziej na transfer ZCP, niż asset deal.

Niestety – sąd włoski na tyle nieprecyzyjnie zadał pytanie (odnosząc się do niezharmonizowanej w UE opłaty skarbowej), że TSUE postanowieniem wskazał na niedopuszczalność samego wniosku (i możliwość ponowienia zapytania, ale już w kolejnym wniosku).

Być może w przyszłości doczekamy się jeszcze stanowiska TSUE, które z pewnością byłoby wartościowe, mając na uwadze często etapowe realizowanie transakcji związanych z transferem aktywów.