7 stycznia br. WSA w Gliwicach wydał korzystny dla podatnika wyrok sygn. akt. III SA/Gl 912/18, w sprawie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (Fixed Establishment, dalej jako: „FE”) dla celów VAT.

W powyższym wyroku sąd stwierdził, iż wadliwe było przyjęcie przez organ podatkowy, że Spółka będzie prowadzić w Polsce działalność, która spełnia cechy FE. Przy wskazanym we wniosku o interpretację sposobie prowadzenia działalności gospodarczej należało się zgodzić ze Spółką, że nie będzie ona posiadać na terenie Polski żadnego zaplecza czy też stałej struktury, która pozwalałaby przyjąć, że będzie mieć w kraju FE, rodzące konieczność zmiany zasad rozliczeń podatkowych.

O tym, jak temat FE jest ważny dla polskich podatników pisaliśmy już wcześniej na naszym blogu w artykułach z 20 lutego i 13 czerwca 2018 r.

Obecnie temat FE jest nadal przedmiotem dyskusji i kontrowersji w sporach pomiędzy podatnikami, a fiskusem.

Dlaczego tak się dzieje?

Fiskus dąży co do zasady do przypisywania podmiotom zagranicznym posiadania w Polsce FE w postaci infrastruktury spółek zależnych, czy nawet niepowiązanych z nimi podmiotów, z którymi współpracują w celu wykonywania sprzedaży na terytorium Polski. Wszystko to w celu opodatkowania transakcji w kraju polskim VAT.

Obecna niekorzystna dla podatników praktyka organów podatkowych jest m.in. pokłosiem wyroku TSUE z 16 października 2014 r. w sprawie Welmory (C–605/12). W ślad za nim, czasami bez większego pochylenia się nad materią konkretnej sprawy, orzekają sądy administracyjne zarówno na poziomie WSA jak i NSA.

Komentowany wyrok WSA z Gliwic daje jednak pewną nadzieję i argumenty dla podatników na walkę z fiskusem.

O co chodziło w sprawie?

Zawisła przed sądem administracyjnym sprawa wynikała z postępowania interpretacyjnego.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Spółka wskazywała, iż siedzibą i miejscem prowadzenia działalności gospodarczej są Niemcy. Z opisu sprawy wynikało, iż Spółka prowadzi rejestrację dla celów VAT w Polsce, gdyż będzie dokonywała przemieszczania własnych towarów z terytorium innych państw członkowskich UE na teren Polski. Podstawowym przedmiotem działalności gospodarczej Spółki jest produkcja i dystrybucja obuwia. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka dystrybuuje towary wyprodukowane w krajach spoza UE oraz innych niż Polska państwach UE.

Przepływy skutkujące zdaniem Spółki koniecznością rejestracji dla celów VAT w Polsce można zatem zgrupować w 3 podstawowe strumienie:

  • nabycia towarów (obuwia) spoza UE;
  • przemieszczenia towarów własnych z innego kraju UE (uprzednio zaimportowanych lub wyprodukowanych w tym innym kraju) na terytorium Polski;
  • nabycia towarów (butów uprzednio zaimportowanych lub wyprodukowanych w innym kraju UE) z tego innego kraju UE na terytorium Polski.

Po wykonaniu usługi przez Partnera towar będzie: sprzedawany odbiorcom końcowym w różnych wariantach: na terytorium Polski; dostarczany do innego kraju UE niż Polska i rozpoznany jako sprzedaż wysyłkowa; Spółka dokona przemieszczenia własnych towarów z Polski do Niemiec jako WDT opodatkowany w Polsce a następnie dokona dostawy do konsumenta w Niemczech; dokona dostawy na rzecz konsumenta spoza UE i wówczas rozpozna transakcję jako eksport opodatkowany w Polsce.

W toku sprawy wskazywano również na fakt, iż nie wystarczy samo zarejestrowanie się dla celów VAT, by uznać, że podatnik posiada FE oraz że przesłanki wskazujące na istnienie FE tj. wystarczająca stałość oraz odpowiednia struktura w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego FE, muszą być spełnione kumulatywnie.

W związku z powyższym zostało zadane pytanie: czy w związku z brakiem w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, nabywane w Polsce usługi magazynowania, konfekcjonowania i pakowania od firmy - Partnera będą opodatkowane w Niemczech (państwie siedziby Wnioskodawcy) zgodnie z art. 28b ustawy VAT?

Dyrektor KIS w interpretacjach uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe przedstawiając argumenty typowe i standardowe dla fiskusa w sprawie FE. Na powyższą interpretację Spółka złożyła skargę do WSA wnosząc o jej uchylenie. Sąd uznał stanowisko organu za nieuprawnione i uchylił zaskarżoną przez Spółkę interpretację.

WSA w uzasadnieniu zwrócił uwagę, że Spółka w opisie sprawy nie będzie wykonywała głównego przedmiotu swojej działalności gospodarczej na terytorium Polski. Spółka nie produkuje w Polsce obuwia, a jedynie sprowadza wyroby gotowe do dalszej odprzedaży bezpośrednio konsumentom lub dystrybutorom. Kupuje usługi pomocnicze dla głównej działalności prowadzonej poza Polską w postaci pakowania, konfekcjonowania i magazynowania. Nie jest to zatem działalność samodzielna i niezależna

Przyjmując, iż Spółka na terenie Polski nie będzie posiadała przedstawicielstwa, oddziału, czy miejsca stałego prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ będzie ona korzystać z usług firmy mającej siedzibę na terenie Polski, świadczącej te usługi na terenie kraju, należało stwierdzić, że nie będzie to odpowiadało formie działalności jaką prowadzi Spółka niemiecka (produkcja i sprzedaż obuwia). Zatem generalnie cała jej działalność będzie prowadzona w Niemczech, tam też ta działalność powinna być opodatkowana VAT, zgodnie z zasadami ogólnymi.

Organ interpretacyjny zatem niezasadnie przyjął, iż Spółka będzie posiadała na terenie kraju wystarczające zaplecze o charakterze technicznym i personalnym, pozwalające na uznanie, iż prowadzi w Polsce działalność za pośrednictwem FE. Zdaniem sądu, Spółka nabywając wskazane usługi magazynowania, pakowania i konfekcjonowania towaru – nie stworzy w Polsce FE.

Istota sprawy w ocenie WSA sprowadzała się do tego, że Spółka mając zamiar nabywać w Polsce od polskiego Partnera biznesowego usługi pomocnicze dla swojej głównej działalności prowadzonej poza Polską, uważała że tego typu usługi, jako transakcja B2B, zasadniczo powinny być opodatkowane na zasadach ogólnych tj. zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, czyli w miejscu siedziby Spółki.

Uwzględniając wskazane przesłanki niezbędne do zaistnienia FE oraz przedstawiony przez Spółkę model działalności, zdaniem WSA należało stwierdzić, że nabywane przez nią od Partnera ww. usługi będą opodatkowane w Niemczech, brak bowiem przesłanek uzasadniających odstąpienie od ogólnej zasady opodatkowania wg siedziby działalności nabywcy usługi.

Jednocześnie sąd w uzasadnieniu podkreślił, że choć wyrok TSUE w sprawie Welmory (C–605/12), powoływany w toku sprawy, zawiera istotne wskazówki odnoście definiowania pojęcia FE to nie przystaje do przedstawionego przez Spółkę opisu rozpatrywanej sprawy tak aby poczynić odstępstwa od zasady ogólnej opodatkowania.

Jakkolwiek powyższy wyrok należy ocenić pozytywnie, to z pewnością kwestia utworzenia FE w Polsce jest zagadnieniem wymagającym indywidualnego podejścia u każdego podatnika. Biorąc pod uwagę niejednolitą linię interpretacyjną i orzeczniczą, należy w naszej ocenie skrupulatnie przeanalizować strukturę wykonywanej działalności gospodarczej w połączeniu z zapisami umownymi pomiędzy kontrahentami, zakresem obowiązków każdej ze stron i ich odpowiedzialności.