Z końcem roku przedawniają się zobowiązania podatkowe

Koniec roku to ostatni moment na weryfikację rozliczeń z fiskusem. Sprawdź, które zobowiązania podatkowe przedawniły się wraz z końcem 2014 r.

Najogólniej mówiąc okres przedawnienia to czas, jaki urzędnicy dostają na to, by wykryć i wyegzekwować od podatnika źle wyliczone lub niewpłacone podatki.

Co do zasady, okres przedawnienia wynosi 5 lat. Liczy się go od końca roku, w którym upływa termin zapłaty danego podatku.

Podatki dochodowe

Podatnicy CIT muszą rozliczyć swój podatek do końca trzeciego miesiąca następującego po roku, za który rozliczają się z fiskusem. Przykładowo, jeśli rokiem podatkowym podatnika jest rok kalendarzowy, to podatek za 2008 r. należy wpłacić do 30 marca 2009 r. W takiej sytuacji przedawnienie, które rozpoczęło bieg z końcem 2009 r., nastąpi po pięciu latach, tj. 31 grudnia 2014 r.

Do niedawna kontrowersje budził okres przedawnienia straty podatkowej. Organy podatkowe uważały, że stratę podatkową można weryfikować tak długo, jak podatnik ma możliwość jej rozliczenia. W praktyce oznaczało to, że okres przedawnienia mógł trwać nawet ponad dekadę. Wątpliwości rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny, który w uchwale pełnego składu Izby Finansowej z dnia 29 września 2014 r. (sygn. II FPS 4/13) uznał, że strata podatkowa przedawnia się na takich samych zasadach, jak zobowiązanie podatkowe.

Szczególną uwagę należy zachować obliczając termin przedawnienia w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób prawnych (podatek u źródła). Jeśli zobowiązanie podatkowe powstanie w grudniu, termin płatności przypadnie na styczeń następnego roku, co oznacza przesunięcie terminu przedawnienia o rok. Przykładowo, od dywidendy wypłaconej w grudniu 2008 r., podatek powinien być wpłacony w styczniu 2009 r. W takim przypadku zobowiązanie z tego tytułu przedawni się wraz z końcem 31 grudnia 2014 r. Dla porównania, podatek od dywidendy wypłaconej w okresie styczeń – listopad 2008 r. – z uwagi na konieczność zapłaty jeszcze w 2008 r. – uległ przedawnieniu wcześniej, tj. w 2013 r.

VAT i akcyza

VAT jest rozliczany w okresach miesięcznych lub kwartalnych (a nie w stosunku rocznym jak CIT lub PIT). Termin płatności wypada 25 dnia miesiąca (kwartału) następującego po miesiącu (kwartale), w którym powstało zobowiązanie podatkowe. Oznacza to, że jeśli zobowiązanie powstało w grudniu 2008 r., to przedawni się ono dopiero 1 stycznia 2015 r. Natomiast, w przypadku zobowiązań podatkowych powstałych od stycznia do listopada 2008 r., termin przedawnienia upłynął już w dniu 1 stycznia 2014 r. (ponieważ termin płatności tych zobowiązań upływał jeszcze w 2008 r.). Podobnie przedawnia się również akcyza.

Przedawnienie prawa do dochodzenia nadpłaty

Warto pamiętać, że przedawnieniu podlegają nie tylko zobowiązania podatnika względem fiskusa, ale również prawo podatnika do dochodzenia i zwrotu od organów podatkowych nadpłaconego podatku. Zasada w tym przypadku jest prosta – podatnik może dochodzić nadpłaty tylko za okresy nieprzedawnione (w rozumieniu zasad wyżej opisanych). Po upływie terminu przedawnienia danego zobowiązania podatkowego, prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa.

Przykładowo, do końca 2014 r. podatnicy mogli złożyć wniosek o stwierdzenie i zwrot nadpłaty w CIT za 2008 r., natomiast w VAT za okres od grudnia 2008 r. do listopada 2009 r.

Kwestią sporną natomiast jest to, czy dla zachowania terminu na złożenie wniosku o stwierdzenie i zwrot nadpłaty wystarczające jest by nadać wniosek pocztą, czy też niezbędne jest, by organ podatkowy otrzymał fizycznie wniosek najpóźniej w dniu 31 grudnia danego roku. Zgodnie z dominującym stanowiskiem sądów, wystarczające jest nadanie wniosku pocztą w ostatnim dniu upływu terminu przedawnienia. Mniej przychylne podatnikom stanowisko prezentuje Naczelny Sąd Administracyjny w przypadku wniosków o stwierdzenie nadpłaty i jej zaliczenie na poczet zaległości podatkowych. W takim przypadku odpowiedni wniosek powinien wpłynąć przed upływem terminu przedawnienia do organu podatkowego.

Jeśli nadpłata wynika wprost z deklaracji na podatek dochodowy (zaliczki zapłacone w ciągu roku są wyższe, niż podatek do zapłaty za ten rok), podatnik powinien otrzymać jej zwrot w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego bez konieczności składania dodatkowych wniosków. Jeśli fiskus się spóźni, podatnikowi przysługują odsetki od dnia złożenia zeznania rocznego do dnia zapłaty.

Na koniec warto jeszcze wspomnieć, że przedawnieniu ulega również samo prawo do zwrotu nadpłaty podatku (złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych / bieżących / zaległych zobowiązań podatkowych), które wygasa po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin jej zwrotu.