Projektowana nowelizacja przepisów, o której wspominaliśmy w artykule „JPK_VDEK – ewolucja czy rewolucja” zakłada zmiany nie tylko w raportowaniu informacji podatkowych, ale również wprowadza nowe regulacje, w zakresie penalizacji podatników.

Zgodnie z projektowanymi przepisami, gdy podatnik prześle ewidencję zawierającą błędy lub dane niezgodne ze stanem faktycznym, naczelnik urzędu skarbowego w drodze decyzji nałoży na niego karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdą stwierdzoną nierzetelność w prowadzeniu ksiąg rachunkowych. Co istotne, przed nałożeniem kary pieniężnej, naczelnik wezwie podatnika do skorygowania przesłanej ewidencji w ciągu 14 dni. Podatnik uniknie zapłacenia ww. kary pieniężnej, korygując ewidencję w ciągu 14 dni od wezwania.

Niezależenie od kar pieniężnych, projekt nowelizacji wprowadza również sankcje karnoskarbowe w postaci kary grzywny za wykrocznie skarbowe w maksymalnej wysokość do 240 stawek dziennych. Sankcje te będą dotyczyły zarówno podatników, którzy w ogóle nie prześlą ewidencji (JPK_VDEK) jak również tych, którzy przekażą ją w wadliwej formie.

Zaproponowane w projekcie sankcje za nierzetelne prowadzenie ewidencji nie przewidują wyłączenia w sytuacji kiedy błędy nie będą wynikały bezpośrednio z działań bądź zaniechań podejmowanych przez samego podatnika, a np. technicznych możliwości ewidencjonowania danych w systemach finansowo-księgowych, z których podatnik korzysta. Trudno bowiem karać przedsiębiorcę za niedoskonałości oprogramowania finansowo-księgowego.

Poniżej prezentujemy przykłady problemów z jakimi spotykają się podatnicy w systemach finansowo-księgowych, które po nowelizacji mogą skutkować dla nich nałożeniem kary pieniężnej bądź grzywny:

  1. podatnik ewidencjonuje fakturę zakupową w systemie-finansowo księgowym, której numer zawiera 20 znaków np. faktury od operatorów telefonicznych. Pole dedykowane dla wprowadzenia numeru faktury pozwala na wprowadzenie jedynie 16 znaków z faktury; podatnik nie jest w stanie wprowadzić pełnego numeru faktury, tym samym w systemie oraz JPK pojawia się nierzetelny numer faktury – kara 500 zł [JPK_VAT];
  2. podatnik dokonuje korekty rozliczeń podatkowych. W przypadku zmiany nazwy kontrahenta bądź jego adresu najczęściej w systemie oraz JPK pojawi się bieżąca nazwa/ adres nie zaś informacja, która była właściwa w okresie kiedy dokonywano pierwotnego rozliczenia – kara 500 zł [JPK_VAT].
  3. firmy produkcyjne, określają cenę jednostkową z dokładnością większą niż dwa miejsca po przecinku, np. do 6 miejsc po przecinku, co wynika często z wewnętrznych procedur ustalanych indywidualnie przez przedsiębiorcę bądź grupę. W przypadku pojawienia się takiej sytuacji podatnik w pliku JPK_FA zmuszony jest wskazać cenę jednostkową w zaokrągleniu do dwóch miejsc po przecinku. W konsekwencji cena jednostkowa netto nie będzie równa iloczynowi ceny jednostkowej towaru/ materiału i ilości – kara 500 zł za każdą rozbieżność [JPK_FA].

Trudno przewidzieć, czy po nowelizacji za nierzetelne prowadzenie ksiąg rachunkowych uważany może być brak kropki lub odstępu w nazwie spółki bądź adresie kontrahenta. W skrajnej interpretacji przepisów wprowadzenie nazwy sp z o.o. zamiast Sp. z o.o. może skutkować karą 500 zł.

Głównym celem projektowanej nowelizacji jest uproszczenie i minimalizacja obowiązków związanych z raportowaniem danych podatkowych do Szefa KAS. Niestety wprowadzenie kar niejako tylnymi drzwiami obliguje umiejętność czytania XML przez przedsiębiorców, bez tej kompetencji przedsiębiorca nie będzie wstanie sprawdzić, czy dane przeniosły się z systemu finansowo-księgowego prawidłowo do JPK.

Należy mieć nadzieje, że MF doprecyzuje jaki zakres błędów i danych będzie zagrożony karą pieniężną lub karą grzywny. Pozwoli to podatnikom na dostosowanie procesów systemów finansowo-księgowych z ich dostawcami, co zmarginalizuje ilość błędów nie popełnionych bezpośrednio przez podatnika.