O zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisów dotyczących przedawnienia zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem wystąpiły niezależnie od siebie dwa podmioty – RPO oraz Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda. Oba wskazały, że TK rozpatrywał już podobną sprawę dotyczącą tożsamego przepisu Ordynacji podatkowej obowiązującego do końca 2002 r. – już wtedy Trybunał wskazał, że za niekonstytucyjną należy uznać nie tylko poprzednią regulację, ale i obowiązujące obecnie przepisy.

Termin przedawnienia zobowiązań podatkowych wynosi co do zasady 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Wyłom w tej zasadzie czyni m.in. obecny art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z jego aktualnym brzmieniem nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym – jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

Powstaje jednak pytanie, czy przepis ten nie różnicuje sytuacji podatników w zależności od posiadanego przez nich majątku – spółka będąca właścicielem np. nieruchomości, na której możliwe jest ustanowienie hipoteki, jest de facto w gorszej sytuacji niż np. konkurent, który swoją nieruchomość jedynie wynajmuje. Jej zobowiązanie podatkowe może się bowiem nie przedawnić (ze względu na ustanowienie hipoteki), w przeciwieństwie do zobowiązania konkurenta, który nie dysponuje majątkiem pozwalającym na ustanowienie hipoteki czy zastawu.

Co na to TK?

W wyroku z 8 października 2013 r. (sygn. akt SK 40/12) Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny art. 70 § 6 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2002 r. Wspomniany przepis miał tożsame brzmienie z obowiązującym obecnie art. 70 § 8 Ordynacji. TK uznał, że przepis różnicuje w istotny sposób zakres czasowy odpowiedzialności podatników – ci posiadający nieruchomość mogą odpowiadać za zobowiązania dożywotnio, podczas gdy pozostali są uprzywilejowani i mają pewność, że ich zobowiązania podlegać będą przedawnieniu.

Co istotne, TK już we wspomnianym wyroku zauważył, że obecnie obowiązujące regulacje Ordynacji podatkowej mają identyczne brzmienie z przepisem obowiązującym do końca 2002 r. Konieczna zatem jest ich zmiana w taki sposób, by nie naruszały konstytucyjnej zasady równości oraz zasady zaufania obywatela do państwa. Niestety, dotychczas parlament nie przedstawił propozycji zmian legislacyjnych uwzględniających sugestie TK.

Pozostaje zatem mieć nadzieję, że w niedługim czasie wspomniany przepis utraci swą moc obowiązującą – nie na skutek działań parlamentu, ale w wyniku korzystnego dla podatników wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Interesuje Cię ten temat? Skontaktuj się z autorem artykułu.