Wykonywanie przez spółkę zadań własnych powierzonych przez województwo nie może być uznane za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT – to sedno ostatniego wyroku WSA w Białymstoku[1].

Przebieg sprawy

Spółka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie dotyczącej wykonywania przez nią zadań własnych województwa, służących zaspokajaniu potrzeb społecznych oraz działań z zakresu m.in. strategii i polityki rozwoju. W złożonym wniosku, spółka wskazała, że za wykonywanie określonych świadczeń otrzymuje od jednostki rekompensatę. Ponadto podkreśliła, że jej jedynym udziałowcem jest województwo.

Spółka stanęła na stanowisku, zgodnie z którym (i) wykonywanie przez nią powierzonych jej zadań własnych województwa, nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT, (ii) wykonując zlecone zadania własne województwa, spółka nie może zostać uznana za podatnika VAT oraz (iii) rekompensata otrzymywana od województwa w związku z wykonywaniem powierzonych zadań, nie stanowi podstawy opodatkowania VAT.

W wydanej interpretacji indywidualnej, fiskus nie zgodził się ze stanowiskiem spółki uznając, że w przedmiotowej sprawie podejmowane przez nią ww. działania stanowią czynność podlegającą opodatkowaniu VAT[2]. W ocenie organu, spółka – co do zasady – zwalnia województwo z określonych prawem obowiązków, niemniej, czyni to jednak za wynagrodzeniem i na rzecz określonego beneficjenta. Zatem, w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług. Organ uznał również, że wykonywanie danych zadań nie następuje w ramach władztwa publicznoprawnego, a otrzymywana przez spółkę rekompensata podlega opodatkowaniu bowiem stanowi zapłatę za świadczone przez nią usługi.

Wyrok WSA

Spółka nie zgodziła się ze stanowiskiem organu i wniosła skargę. WSA również nie podzielił poglądu organu podatkowego i uchylił zaskarżoną interpretację. W ustnym uzasadnieniu, sąd wskazał, iż podobna sprawa była już przedmiotem rozważań sądów administracyjnych[3], co pozwoliło mu na uznanie, że w przedstawionej sprawie spółka działa w zakresie zadań publicznych w taki sam sposób. jak podmiot publiczny.

Sąd stanął na stanowisku, że spółka (i) nie ma żadnej konkurencji, (ii) wykonuje zadania własne województwa, które służą zaspokajaniu potrzeb społecznych, (iii) nie jest nastawiony na zysk, przez co trudno uznać, że jest podmiotem obrotu gospodarczego. W konsekwencji nie jest podatnikiem VAT dokonującym czynności opodatkowanych.

Spółki komunalne poza VAT?

Stanowisko przedstawione w orzeczeniu WSA, powoli przestaje zaskakiwać. Wpisuje się bowiem w pojawiające się w ostatnim czasie opinie sądów administracyjnych. Dowodem czego jest – chociażby – powielenie rozważań NSA zaprezentowanych w zeszłorocznym wyroku w uzasadnieniu przez WSA. Z punktu widzenia samorządów, przyjęcie iż działalność spółek komunalnych jest poza zakresem VAT, wpłynie – w szczególności – na prawo do odliczenia podatku naliczonego. Spółki mogą stracić dotychczasowe prawo do pełnego odliczenia VAT z  tytułu wydatków bieżących czy realizowanych przez nie inwestycji samorządowych. Taka interpretacja coraz częściej nasuwa również szereg wątpliwości związanych z prawnopodatkowymi aspektami funkcjonowania spółek komunalnych, w szczególności ich ewentualnej samodzielności na gruncie przepisów ustawy o VAT.

[1] Wyrok WSA z dnia 15 lipca 2017 r. sygn. akt I SA/Bk 369/20.

[2] Interpretacja indywidualna DKIS z dnia 20 lutego 2020 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.128.2019.1.WB.

[3] Wyrok NSA z dnia 16 lipca 2019 r., sygn. akt I FSK 587/17.