Już w najbliższy poniedziałek, 22 maja 2023 r., mija termin na dokonanie przez przedsiębiorców rocznego rozliczenia w zakresie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jest to nowy obowiązek, nałożony na przedsiębiorców w związku ze zmianami wprowadzonymi przez tzw. Polski Ład. W poniższym wpisie wskażemy, o czym należy pamiętać przy dokonywaniu rozliczenia.

Rozliczenie składki zdrowotnej – co to jest?

Na mocy przepisów, które weszły w życie z początkiem 2022 roku, przedsiębiorcy po raz pierwszy będą musieli dokonać rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Oznacza to konieczność uzupełnienia dodatkowej rubryki w formularzu ZUS DRA lub ZUS RCA, a także rozliczenie ewentualnej różnicy (tj. uregulowanie niedopłaty lub odzyskanie nadpłaty składek).

Kogo dotyczy?

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej będzie dotyczyć przedsiębiorców, w stosunku do których miała zastosowanie jedna z poniższych form opodatkowania:

  • Skala podatkowa;
  • Podatek liniowy;
  • Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Ważne, by o dokonaniu rozliczenia pamiętali także przedsiębiorcy, którzy zawiesili lub zamknęli swą działalność w 2022 r., a także Ci, którzy działalność rozpoczęli w styczniu 2023 r. (z uwagi na przesunięty rok składkowy, który obejmuje okres luty 2022 – styczeń 2023).

Jak rozliczyć składkę zdrowotną?

Skala podatkowa i podatek liniowy

Podstawą obliczenia należnej za rok składkowy (luty 2022 – styczeń 2023 r.) wysokości składki zdrowotnej jest osiągnięty przez przedsiębiorcę dochód.

W celu ustalenia podstawy obliczenia należnej składki zdrowotnej należy zsumować odpowiednio dochód za okres luty 2022 – styczeń 2023 r., a następnie:

  • w przypadku skali podatkowej – roczny dochód przemnożyć przez 9%,
  • w przypadku podatku liniowego – roczny dochód przemnożyć przez 4,9%.

Minimalną do zapłacenia kwotą składek zdrowotnych będzie 3 250,80 zł (270,90 zł miesięcznie). Kwota ta wynika z przemnożenia stawki 9% przez kwotę 36 120,00 zł (12-miesięczna suma minimalnego wynagrodzenia za 2022 r., tj. 3 010 zł). Jeśli kwota należnej składki zdrowotnej obliczonej w sposób właściwy odpowiednio dla skali podatkowej i podatku liniowego będzie niższa niż 3 250,80 zł, przedsiębiorca i tak powinien uiścić właśnie tę kwotę. W takiej sytuacji, wskazując podstawę wyliczenia składki zdrowotnej należy uwzględnić 36 120,00 zł (nie zaś niższą, jeśli taki jest ustalony przez przedsiębiorcę dochód).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, rok składkowy jest tożsamy z rokiem kalendarzowym (styczeń – grudzień 2022 r.). W celu ustalenia podstawy obliczenia należnej składki zdrowotnej, należy zsumować przychód za okres styczeń – grudzień 2022 r. W zależności od sumy przychodu rocznego (pomniejszonego ewentualnie o składki na ubezpieczenia społeczne, o ile spełnione są warunki), kwota należnej miesięcznej składki zdrowotnej będzie wyliczana w następujący sposób:

  • Przychód do 60 tys. zł: 335,94 zł (rocznie 4 031,28 zł);
  • Przychód między 60 tys. zł a 300 tys. zł: 559,89 zł (rocznie 6 718,68 zł);
  • Przychód powyżej 300 tys. zł: 1 007,87 zł (rocznie 12 094,44 zł).

Jak i do kiedy złożyć rozliczenie?

Rozliczenia należy dokonać w terminie do 22 maja 2023 roku, wypełniając w formularzu ZUS DRA i ZUS RCA za kwiecień 2022 r. następujące pola:

  • Blok XII (ZUS DRA) – jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność jednoosobowo;
  • Blok III.F (ZUS RCA) – jeżeli przedsiębiorca opłaca składki za inne osoby.

Co zrobić w przypadku nadpłaty?

Jeśli wpłacona w ciągu roku kwota jest wyższa od należnej, przedsiębiorcy przysługuje zwrot. Wniosek o jego dokonanie należy złożyć do ZUS w nieprzekraczalnym terminie do 1 czerwca 2023 r. Wniosek jest dostępny na profilu PUE ZUS przedsiębiorcy. W innym wypadku nadpłata będzie zaliczona na poczet przyszłych zobowiązań.

A co zrobić w przypadku niedopłaty?

W takiej sytuacji różnicę należy uregulować w takim samym terminie jak ten na dokonanie rozliczenia, tj. do 22 maja 2023 roku.