W dniu 18 stycznia 2018 r. Komisja Europejska ogłosiła, że jednym z kolejnych kroków w reformie wspólnotowego systemu VAT będzie przyznanie Państwom Członkowskim większej swobody w ustalaniu stawek VAT. W ocenie Komisji powinno się to przyczynić do rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw.

Jak wskazano w komunikacie wydanym przez KE, obecne stawki VAT stanowią ograniczenie dla Państw Członkowskich, pozwalając na ich stosowanie jedynie do wybranych kategorii towarów i usług wprost wskazanych w załączniku do dyrektywy VAT. Efektem takiej regulacji jest ograniczenie swobody Państw Członkowskich w wykorzystywaniu stawek podatkowych do kształtowania polityki w innych obszarach niż podatki.

Komisja zwróciła również uwagę, że zmiana w tym zakresie pozwoli na jednakowe traktowanie wszystkich Państw Członkowskich – obecnie bowiem część z nich korzysta ze stawki obniżonej na towary, które w innych Państwach mogą podlegać opodatkowaniu jedynie stawką podstawową. Wynika to z faktu, że część członków UE stosowała stawki obniżone do niektórych towarów / usług jeszcze przed wejściem w życie dyrektywy VAT, a tym samym nie byli oni zobowiązani do ich zmiany. Sprawę dodatkowo komplikowały derogacje czy wyjątki wynegocjowane przed akcesją niektórych Państw do UE. W efekcie, obniżoną stawkę np. na ubranka dziecięce może stosować Irlandia i Luksemburg, natomiast nie jest do tego uprawniona Polska, która po przegraniu sporu w tym zakresie z Komisją Europejską była zmuszona objąć je od 2012 r. stawką podstawową.

Obecną listę towarów i usług, do których Państwa Członkowskie mogą stosować stawki obniżone VAT, ma zastąpić lista tych obowiązkowo objętych stawką podstawkową w wysokości co najmniej 15%. Wśród nich pojawią się m.in. alkohole, wyroby tytoniowe czy broń.

W pozostałym zakresie Państwa Członkowskie będą mogły stosować:

  1. dwie stawki obniżone w wybranej przez dane Państwo wysokości, niższej niż stawka podstawowa, ale nie niższej niż 5%,
  2. jedną stawkę 0%,
  3. jedną stawkę obniżoną w wysokości wyższej niż 0% oraz niższej niż wynikająca ze stawek obniżonych wskazanych w pkt a).

Tym samym, Państwa Członkowskie będą mogły stosować – poza stawką podstawową i stawką 0% - aż trzy stawki obniżone. Aby uniknąć sytuacji, w której stosowane przez Państwa Członkowskie stawki będą zbyt niskie, Komisja Europejska proponuje, by średnia ważona stawka VAT w danym kraju nie mogła być niższa niż 12%.

Komisja w swoim komunikacie zwróciła również uwagę na fakt, że towary objęte obecnie stawkami obniżonymi będą mogły z nich korzystać również po wprowadzeniu nowych regulacji.

Źródło