Jak wynika z ustnego uzasadnienia wyroku WSA w Warszawie z dnia 19 czerwca 2020 r., beneficjenci decyzji APA, której przedmiotem jest transakcja definiowana jako rola podmiotu w grupowym łańcuchu wartości (np. producent/dystrybutor o ograniczonych funkcjach osiągający rutynowy poziom wskaźnika zysku na prowadzonej działalności), ma prawo do wyłączenia spod limitu art. 15e CIT kosztów ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych, które są objęte algorytmem kalkulacji ceny w rozstrzygnięciu APA.

Strategia wnioskowania o APA „wczoraj i dziś”

Sięgając w karty historii programu APA w Polsce, dotychczasowa motywacja wnioskodawców była spójna z celami wprowadzenia w 2006 roku instytucji uprzednich porozumień cenowych (APA). Decyzja APA potwierdza bowiem rynkowość rozliczeń i daje przede wszystkim bezpieczeństwo podatkowe w obszarze cen transferowych. Nic więc dziwnego, że podatnicy, ubiegający się o uzyskanie APA, starali się definiować transakcje objęte wnioskiem możliwie jak najszerzej, ubiegając się przykładowo o potwierdzenie osiąganego poziomu rentowności w związku z pełnieniem funkcji producenta lub dystrybutora w ramach grupy podmiotów powiązanych.

„Punktem zwrotnym” historii wnioskowania o APA okazał się rok 2018, kiedy to wprowadzono limity w możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów (KUP) wydatków dotyczących usług, opłat i należności poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych (powyżej 3 mln zł i 5% podatkowego EBITDA). Zgodnie bowiem z art. 15e ust. 15 CIT, ograniczenie w zaliczeniu do KUP kosztów usług, opłat i należności na rzecz podmiotów powiązanych nie ma zastosowania do wydatków stanowiących wynagrodzenie dla podmiotu powiązanego w zakresie, w jakim decyzja APA obejmuje prawidłowość kalkulacji tego wynagrodzenia.

Ze względu na powyższe, najnowsza historia APA to lawinowy wzrost liczby wniosków, motywowanych głównie chęcią ukosztowienia wydatków poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych w związku z uzyskiwaniem świadczeń, o których mowa w art. 15e CIT. I tak budzące kontrowersje przepisy art. 15e CIT wpłynęły na zmianę filozofii wnioskowania o APA. Podatnicy, chcący ukosztowić wydatki ponoszone na rzecz podmiotów powiązanych odeszli od „szerokiego” definiowania transakcji stanowiącej przedmiot wniosku, na rzecz konkretnych (pojedynczych) świadczeń, uzyskiwanych od podmiotów powiązanych.

„Produkt dwa w jednym”

Warto przypomnieć, że funkcjonowanie przepisów art. 15e CIT miało skutkować wprowadzeniem alternatywnej, uproszczonej procedury APA, „szytej na miarę” wniosków motywowanych chęcią ukosztowania wydatków ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych. Niestety słuch o alternatywnej ścieżce zaginął, a w chwili obecnej można w praktyce wyróżnić dwa rodzaje procedury APA: zainicjowane „szeroko” definiowanym przedmiotem wniosku i postępowania w przedmiocie konkretnych (pojedynczych) transakcji.

W świetle ustnego uzasadnienia Wyroku WSA w Warszawie, obserwowany „dualizm” wnioskowania może zostać niebawem zatarty. W przedmiotowej sprawie Spółka działająca jako dystrybutor, na terenie Polski i w rejonie państw bałtyckich, wystąpiła o objęcie działalności decyzją APA. Organ wydając korzystne rozstrzygnięcie uznał prawidłowość wyboru i stosowania metody marży transakcyjnej netto w transakcji zakupu przez spółkę towarów w celu ich dalszej dystrybucji.

Biorąc pod uwagę wprowadzone limity wynikające z art. 15e CIT Spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z pytaniem, czy koszty usług wewnątrzgrupowych, które Spółka nabywa w celu efektywnej realizacji funkcji dystrybucyjno-marketingowych podlegają ww. limitom.

Dyrektor KIS stanął na stanowisku, że decyzja APA określa warunki transakcji dotyczących dystrybucji towarów przez jeden z podmiotów powiązanych, a nie usług wewnątrzgrupowych świadczonych przez inne podmioty z grupy. W konsekwencji nie można uznać, że równocześnie usługi nabyte od innych podmiotów powiązanych, a ujęte w algorytmie kalkulacji ceny transakcyjnej, stanowią potwierdzony element uprzedniego porozumienia cenowego. Spółka wniosła skargę na powyższą interpretację.

Rozpoznając sprawę WSA uchylił zaskarżoną interpretację. Jak wskazał w uzasadnieniu, brzmienie art. 15e ust. 15 CIT nie wskazuje na to, aby ustawodawca wprowadził jakiekolwiek kryterium podmiotowe w zakresie adresata decyzji APA. Trudno jednoznacznie stwierdzić, że konieczne jest wydanie odrębnych decyzji w sprawie porozumienia wobec spółki lub też innych usługobiorców usług powiązanych wynikających z decyzji w sprawie APA. Co więcej, jak podkreślił WSA, o braku takiego kryterium podmiotowego, może świadczyć chociażby fakt, że decyzja w sprawie porozumienia określa ramy funkcjonalne wszystkich podmiotów powiązanych.

„Powrót do korzeni”

O ile zapadły w sprawie wyrok nie jest prawomocny, to może on stanowić dobry prognostyk na przyszłość. Przystępując bowiem do programowania podstawowych parametrów wniosku APA, podatnik może rozważać aplikowanie o objęcie porozumieniem transakcji definiowanej w sposób „szeroki”, przykładowo jako pełnienie funkcji produkcyjnej lub dystrybucyjnej w ramach grupy, przy czym taki charakter przyszłego rozstrzygnięcia APA nie powinien pozbawiać go prawa wyłączenia spod limitów art. 15e CIT kosztów poniesionych na wewnątrzgrupowe usługi, które stanowią element kalkulacji tak definiowanej na potrzeby wniosku transakcji.

WARTO DOCZYTAĆ:

MF potwierdza rekordowe zainteresowanie procedurą APA (statystyki 2019)

Uproszczona APA tymczasowo odstawiona na kolejową bocznicę