Ministerstwo Finansów rozpoczęło konsultacje podatkowe w sprawie „listy przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych w kontekście prawa do odliczenia podatku naliczonego”.

Jest to odpowiedź na liczne postulaty uczciwych przedsiębiorców, którym w wyniku działań organów skarbowych kwestionowane jest prawo do odliczenia VAT lub prawo do zastosowania stawki 0%. Uzasadniane jest to wyłudzeniem nienależnego zwrotu podatku / nieprawidłowościami w rozliczeniach VAT, do których doszło na innym etapie łańcucha transakcji. Przedsiębiorąca obarczany jest jednak negatywnymi konsekwencjami działań innych podmiotów w łańcuchu z uwagi na brak dochowania należytej staranności kupieckiej.

Wskazana lista ma określać przesłanki, których spełnienie w momencie zawierania transakcji skutkowałoby brakiem podstaw do kwestionowania u podatników prawa do odliczenia podatku VAT. Zatem uznanie, że podatnik nie wiedział i nie mógł wiedzieć, że w ramach obrotu danym towarem inny podmiot dopuścił się przestępstwa.

Działanie Ministerstwa należy więc uznać za krok w dobrym kierunku. Analizując jednak komunikat MF rzuca się w oczy kilka niepokojących elementów.

Pierwszym z nich jest fakt, że lista ma dotyczyć wyłącznie nabyć w transakcjach krajowych. Powstaje więc pytanie co z dalszą sprzedażą zakupionych w kraju towarów np. za granicę. W takich bowiem przypadkach np. przy WDT, organy skarbowe nagminnie kwestionują prawo do zastosowania stawki 0%.

Równocześnie, MF w samym już komunikacie wskazuje na przykładowe przesłanki pod kątem których należałoby weryfikować zachowanie należytej staranności. Wśród całkowicie racjonalnych przesłanek, MF przedstawia również takie które należałoby ocenić krytycznie. Jako jedne z przesłanek dochowania należytej staranności wskazuje się np. zweryfikowanie:

  • „czy osoby reprezentujące kontrahenta są wiarygodne”,
  • „czy posiadam wiedzę nt. źródła pochodzenia towarów” lub
  • „czy nie występuje płatność odwrócona w stosunku do przepływu towarów”

Niezależnie już od tego, że „wiarygodność” jest pojęciem mało precyzyjnym, to uzależnianie należytej staranności od posiadania wiedzy nt. dostawców naszego kontrahenta (co jest jedną z najlepiej strzeżonych tajemnic w handlu), lub też kwestionowanie sposobu płatności jakim jest zaliczka, wskazuje, że droga przed Ministerstwem jest jeszcze daleka.

Nadmienić należy, że zgodnie z komunikatem, MF planuje stworzyć jedną listę adresowaną do ogółu podatników. Patrząc na różnorodność stosunków gospodarczych i zachowań w poszczególnych branżach, może to być trudne do osiągnięcia.

Biorąc więc pod uwagę powyższe wątpliwości tym bardziej wydaje się zasadnym udział w konsultacjach. Jedynie bowiem dokładne przedstawienie MF realiów działania biznesu i stosunków gospodarczych umożliwi opracowanie listy, która będzie spełniać swój cel, a nie będzie jedynie zbiorem przesłanek, których żaden rzetelny przedsiębiorca nie będzie w stanie spełnić.

Termin na zgłaszanie opinii do MF mija 28 lipca 2017 r. My ze swojej strony uwagi co do przyszłego kształtu listy na pewno zgłosimy. W przypadku gdyby byli Państwo zainteresowani wyrażeniem swojej opinii w tym zakresie – zapraszamy do kontaktu.

Interesuje Cię ten temat? Skontaktuj się z autorem artykułu.