W omawianym wyroku przedsiębiorca z Ukrainy, ze względu na sytuację wojenną w swoim kraju zdecydował się przenieść do Polski w kwietniu 2022 r. W Polsce kontynuował swoją jednoosobową działalność gospodarczą (JDG Ukraina) zdalnie (usługi programistyczne), a także zarejestrował nową działalność (JDG Polska) w czerwcu 2022 r., z zamiarem pozostania w Polsce do zakończenia działań wojennych. W Polsce wynajmował mieszkanie, zaś najbliższa rodzina pozostała w Ukrainie.

Podatnik będąc w Polsce świadczył usługi w ramach działalności wyłącznie w ramach umowy z 2020 r. podpisanej z ukraińskim klientem. Przez pierwsze miesiące przebywania w Polsce zobowiązany był dokończyć usługi określone w ramach dotychczasowej umowy. Poszukiwanie nowych klientów, rozpoczął od momentu rejestracji JDG Polska. W ramach swojej działalności wnioskodawca świadczył usługi zdalnie. Nie wynajmował osobnego mieszkania/biura na potrzeby prowadzenia działalności. Usługi świadczył z kilku rożnych miejsc, których głównym przeznaczeniem były cele mieszkaniowe. Nie spotykał się z klientami osobiście.

Kwestia sporna dotyczyła opodatkowania dochodów uzyskanych z JDG Ukraina w Polsce, czy działalność ta spełnia warunki uznania jej za prowadzoną za pomocą "zakładu" w Polsce zgodnie z art. 5 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy.

Dyrektor KIS w interpretacji z lutego 2023 r. uznał, że działalność podatnika w ramach JDG Ukraina w Polsce spełnia warunki „zakładu” w rozumieniu art. 5 Modelowej Konwencji OECD. Głównym argumentem Dyrektora KIS było to, że skoro działalność była wykonywana zdalnie przy jednoczesnym istnieniu miejsca prowadzania tej działalności w Polsce (pokój hotelowy i wynajęte mieszkanie) to należy uznać, iż w okresie od 5 kwietnia do 8 lipca 2022 r. skarżący prowadził działalność gospodarczą w Polsce, która spełnia warunki uznania ją za prowadzaną za pomocą ,,zakładu”. Skutkować to więc powinno opodatkowaniem uzyskanego dochodu w Polsce. Podatnik złożył skargę na tę interpretację do WSA we Wrocławiu, kwestionując stanowisko Dyrektora KIS.

Kluczowe aspekty wyroku

Sąd poddał analizie kwestię, czy działalność prowadzona przez skarżącego na terenie Polski kwalifikuje się jako "zakład" zgodnie z definicją zawartą w Modelowej Konwencji OECD oraz przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Sądu, działalność skarżącego nie spełniała kryteriów stałej placówki, co jest warunkiem koniecznym do uznania obecności „zakładu” na terytorium Polski. Sąd pokreślił, że „stały zakład podatkowy” skarżącego w Polsce powstanie tylko wówczas, gdy będzie istniała w Polsce stała placówka, poprzez którą w całości lub częściowo podatnik będzie prowadził działalność, z wyłączeniem jednak stałych placówek, poprzez które prowadzona będzie działalność o charakterze pomocniczym lub uzupełniającym.

Trudno nie zgodzić się ze stanowiskiem sądu, że za stałą placówkę nie można uznać wynajęty na kilka tygodni pokój w hotelu czy też mieszkanie, które skarżący wynajął wobec powzięcia zamiaru przedłużenia pobytu w Polsce. Samo zaś posiadanie przez skarżącego laptopa (komputera) czy też innych narzędzi pracy programisty nie tworzy, w ocenie Sądu, stałej placówki przedsiębiorstwa. Dodatkowo warto podkreślić, że kwestionowany okres to zaledwie od 5 kwietnia 2022 r. do 8 lipca 2022 r., co już samo w sobie stoi w sprzeczności z trwałym charakterem „zakładu”. Jak już bowiem wskazano powyżej, placówka musi być "stała" i posiadać określony stopień trwałości, tzn. nie mieć charakteru tymczasowego.

Wyrokiem tym, Sąd nie tylko podkreślił autonomię prawa podatkowego w kwestii kwalifikacji prawnopodatkowej, ale również wyznaczył jasne granice dla definiowania "zakładu" w kontekście działalności transgranicznej. Dla przedsiębiorców prowadzących działalność na arenie międzynarodowej, wyrok ten może stanowić istotną wskazówkę. Z drugiej jednak strony całość opisanej sprawy wskazuje na to, że w przypadku przyjazdu do Polski i niezarejestrowania nowej działalności gospodarczej istnieje potencjalnie ryzyko konieczności opodatkowania przychodów z takiej „zagranicznej” działalności gospodarczej w Polsce. Każdorazowo więc taka sytuacja powinna zostać zbadana przez podatnika, aby uniknąć negatywnych konsekwencji w przyszłości.

Zobacz film: Zezwolenie na pobyt czasowy – know how

Film rekomendowany dla tych, którzy planują krótkoterminowy pobyt w Polsce, a także dla podmiotów, które rozważają zatrudnienie takich osób. Dzięki naszemu filmowi, proces stanie się bardziej przystępny do zrealizowania.