25 stycznia br. Szef KAS wydał pierwszą opinię zabezpieczającą w sprawie stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR) dotyczącą kwalifikacji przychodów uzyskiwanych przez pracownika spółki z tytułu uczestnictwa w szczególnego rodzaju programie motywacyjnym jako przychodu z kapitałów pieniężnych opodatkowanego linową 19% stawką PIT.

W opisywanej sprawie pracownik spółki pełniący w niej funkcje kierownicze zawarł z nią odrębną umowę, zakładającą partycypację w jej zysku w przypadku wypełnienia warunków związanych z osiągnięciem określonych wyników finansowych przez spółkę (tj. wyników korzystniejszych niż działające w Polsce analogiczne jednostki należące do tej samej grupy kapitałowej). Pracownik przystępujący do umowy zobowiązany był przy tym do wniesienia istotnego wkładu inwestycyjnego do spółki. Wnioskodawcy (pracownik oraz spółka organizująca program) wskazywali, iż ich zdaniem przychód pracownika z tytułu realizacji umowy stanowi przychód z kapitałów pieniężnych (gdyż wynika z realizacji pochodnego instrumentu finansowego), który powinien zostać opodatkowany 19% PIT, nie zaś przychód ze stosunku pracy opodatkowany według skali progresywnej. Wnioskodawcy wnieśli o potwierdzenie, że w omawianej sprawie nie znajdą zastosowania przepisy o GAAR.

Szef KAS uznał, że pomimo możliwości identyfikacji korzyści podatkowej wynikającej z zaprezentowanej kwalifikacji przychodów (opodatkowanie stawką 19% w miejsce stawki 32%), w sprawie nie znajdą zastosowania przepisy GAAR, gdyż nie zostały spełnione kumulatywnie wszystkie przesłanki uprawniające do zastosowania przepisów dotyczących unikania opodatkowania, w szczególności czynność nie została dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej oraz nie została dokonana w sposób sztuczny.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Szef KAS uwzględnił przy tym przede wszystkim okoliczności natury ekonomicznej oraz gospodarczej leżące u podstaw zawarcia umowy, w tym element o charakterze inwestycyjnym (istotny wkład własny pracownika do spółki) oraz ryzyko gospodarcze po stronie pracownika (możliwość zrealizowania straty w przypadku braku osiągnięcia określonych wyników finansowych przez spółkę). Dodatkowo, Szef KAS uznał, że w przedstawionych okolicznościach zawarcie przez spółkę oraz pracownika umowy odrębnej od umowy o pracę było działaniem racjonalnym oraz służyło realizacji z góry określonych celów biznesowych (maksymalizacja zysku spółki), a zatem w sprawie nie można mówić o nieuzasadnionym dzieleniu operacji gospodarczych.

Warto zauważyć, że kwestia opodatkowania przychodów z tytułu uczestnictwa w programach motywacyjnych znalazła się w ostatnim czasie na celowniku organów podatkowych. W sierpniu 2017 r. Szef KAS wydał ostrzeżenie w zakresie stosowania przepisów dotyczących GAAR w kontekście programów motywacyjnych dostrzegając korzyść podatkową wynikającą z kwalifikacji przychodów z realizacji ww. programów do źródła kapitałów pieniężnych w PIT

Ponadto, od 1 stycznia 2018 r. obowiązują znowelizowane przepisy ustawy o PIT, w świetle których przychody z realizacji praw z papierów wartościowych lub z pochodnych instrumentów finansowych, uzyskane w następstwie objęcia lub nabycia tych praw jako świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie, są zaliczane do tego źródła przychodów, w ramach którego świadczenie to zostało uzyskane (w większości przypadków będzie to przychód ze stosunku pracy bądź przychód z działalności wykonywanej osobiście, obydwa opodatkowane progresywnie).

Należy zauważyć, że do tej pory Szef KAS odmawiał wydawania opinii zabezpieczających, niemniej dotyczyły one podatkowych skutków planowanych reorganizacji spółek (w tym zakresie Szef KAS za każdym razem uznawał, że przedstawione przez wnioskodawców schematy reorganizacji mogą nosić znamiona unikania opodatkowania). Wydana opinia zabezpieczająca jest zatem pierwszym przypadkiem, w którym Szef KAS zgodził się ze stanowiskiem zaprezentowanym przez podatnika i uznał, że w omawianej sprawnie nie znajdą zastosowania przepisy o GAAR.