Inny sok – inna stawka VAT. Wyrok WSA w Gliwicach dotyczący stawki VAT na napoje z dodatkiem soku roślinnego.

W dniu 5 listopada WSA w Gliwicach wydał wyrok wskazujący, iż napoje z dodatkiem soku aloesowego nie mogą korzystać z opodatkowania 5% stawki VAT (sygn. III SA/Gl 273/18; wyrok nieprawomocny). Jak wskazał Sąd, aloes nie jest owocem ani warzywem – a tylko napoje z dodatkiem soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego mogą korzystać z preferencyjnej stawki VAT.

To nie pierwsza taka sprawa

Wyrok WSA w Gliwicach wpisuje się w linię interpretacyjną prezentowaną dotychczas przez organy podatkowe w zakresie napojów zawierających soki roślinne (z aloesu, brzozy, itd.).

U podstaw stanowiska kwestionującego możliwość stosowania 5% stawki VAT do takich produktów leży brzmienie poz. 31 załącznika nr 10 do ustawy o VAT. Przedmiotowa regulacja wymienia soki, których dodatek umożliwia stosowanie 5% stawki VAT do napojów – wśród nich znajduje się sok z owoców, sok z warzyw oraz sok owocowo-warzywny. Ustawodawca nie wskazuje jednak soku z roślin, a to właśnie za roślinę (inną niż owoc lub warzywo) uważane są aloes lub brzoza. Stąd też, WSA w Gliwicach, podobnie jak organy podatkowe, stwierdził, że napój z dodatkiem soku z aloesu nie może korzystać z 5% stawki VAT.

Wykładnia dokonywana przez Sąd i organy podatkowe, odnosząca się do samego językowego brzmienia poz. 31 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, nie budzi większych wątpliwości. Powtarzające się próby podatników potwierdzenia możliwości stosowania 5% stawki VAT w odniesieniu do napojów z dodatkiem soku roślinnego pozostają jednak zrozumiałe.

Nie sposób bowiem przejść całkowicie obojętnie obok podobieństwa powyższych produktów do napojów zawierających sok owocowy, warzywny lub owocowo-warzywny.

Otwarte pozostaje jednak pytanie czy przedmiotowe podobieństwo jest na tyle istotne, że odmienne traktowanie tych produktów narusza zasadę neutralności VAT (poprzez stworzenie preferencji wyłącznie dla selektywnie wybranych towarów). Powyższa kwestia nie została rozstrzygnięta przez WSA w Gliwicach, który uznał, że zagadnienie to nie powinno podlegać ocenie w trybie kontroli interpretacji indywidualnej. W ustnych motywach rozstrzygnięcia, Sąd podkreślił również, że pełniąc władzę sądowniczą, nie może zastępować prawodawcy w tworzeniu prawa.

Reakcja prawodawcy

Rozstrzygane przez organy podatkowe i sądy sprawy dają asumpt do stwierdzenia, iż regulacja ustanawiająca 5% stawkę VAT dla napojów jest wadliwa, a brak wskazania soku roślinnego jako dodatku umożliwiającego korzystanie z preferencji jest raczej efektem przeoczenia, a nie celowego zabiegu legislacyjnego.

Dotychczas Minister Finansów nie skorzystał z posiadanej kompetencji do obniżania stawek VAT na wybrane produkty w drodze rozporządzenia – w celu wyeliminowania powyższej niedokładności.

Wydaje się, że dobrą okazją do ograniczenia liczby wątpliwych rozwiązań w zakresie stawek VAT mogą być prace nad nową matrycą stawek VAT, mającą opierać się na Nomenklaturze Scalonej (CN) w zakresie towarów. Przede wszystkim będzie to okazja dla organów prawodawczych, niemniej – przy czynnym udziale w procesie legislacyjnym – może to być również okazja dla podatników i ich organizacji.