Jak informowaliśmy w jednym z wpisów na naszym blogu, aktualnie prowadzone są prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o CIT. Opublikowany w dniu 28 czerwca projekt przewiduje między innymi znaczące przebudowanie obowiązków w zakresie tak zwanych bezpośrednich i pośrednich transakcji rajowych (dalej: Projekt).

Co istotne, projektodawca zakłada opcję retroaktywnego obowiązywania nowelizowanych regulacji, tym samym obowiązki dokumentacyjne w zakresie transakcji rajowych za rok 2021 mogą już ulec znacznej redukcji.

Progi istotności

Zgodnie z art. 1 pkt 5 Projektu, progi materialne skutkujące obowiązkiem dokumentacyjnym zostaną podniesione odpowiednio do wartości:

  1. 200 000 PLN w przypadku tak zwanych bezpośrednich transakcji rajowych,
  2. 2 500 000 PLN w przypadku tak zwanych pośrednich transakcji rajowych o charakterze towarowym lub finansowym.

Co wymaga jednak podkreślenia próg 500 000 PLN dla pośrednich transakcji rajowych w dalszym ciągu będzie miał zastosowanie do transakcji o charakterze innym, niż transakcje towarowe czy też finansowe. Tym samym w świetle projektowanych zmian, dotychczasowy próg pół miliona złotych będzie miał zastosowanie chociażby do pośrednich transakcji rajowych o charakterze usługowym.

Ograniczenie obowiązków dokumentacyjnych dla pośrednich transakcji rajowych

W Projekcie zaproponowano doprecyzowanie, że przepis dotyczy rzeczywistego właściciela należności z tytułu transakcji. Oznacza to, że badanie transakcji pod kątem istnienia rzeczywistego właściciela w raju podatkowym lub rozliczeń z podmiotem rajowym, dotyczy jedynie podmiotu otrzymującego należność.

W konsekwencji powyższego, nowo projektowany art. 11o ust. 2 CIT ma na celu ograniczenie podmiotowe obowiązków dokumentacyjnych dla tak zwanych pośrednich transakcji rajowych, o charakterze krajowym.

W projekcie zaproponowano, że dla transakcji krajowej, czyli tam, gdzie wypłacający oraz otrzymujący należność podlegają krajowej jurysdykcji, obowiązek dokumentacyjny w zakresie pośrednich transakcji rajowych będzie ciążył jedynie na podmiocie otrzymującym należność. Zgodnie z dalszą treścią uzasadnienia, podmiot ten posiada bowiem wiedzę czy jest rzeczywistym właścicielem otrzymanej należności czy też, jaki podmiot jest jej rzeczywistym właścicielem.

Odejście od konstrukcji domniemania oraz standardu należytej staranności

Aktualne brzmienie przepisów dotyczących pośrednich transakcji rajowych przewiduje domniemanie rezydencji rzeczywistego właściciela w raju podatkowym, jeżeli druga strona transakcji dokonuje w roku podatkowym lub roku obrotowym rozliczeń z podmiotem rajowym. W Projekcie zaproponowano odejście od konstrukcji domniemania na rzecz wyłączenia obowiązku dokumentacyjnego w przypadku, gdy:

  1. podmiot otrzymujący należność wynikającą z transakcji kontrolowanej lub transakcji innej niż transakcja kontrolowana, nie dokonuje w roku podatkowym lub roku obrotowym związanych z otrzymaną należnością rozliczeń z podmiotem rajowym lub
  2. nie jest powiązany z podmiotem rajowym.

Projektodawca planuje również odejść od wynikającego z aktualnego brzmienia art. 11 ust. 1b CIT obowiązku dochowania standardu należytej staranności. W świetle projektowanych zmian, spełnienie przesłanek wyłączenia dotyczących rozliczeń lub powiązań z podmiotem rajowym, będzie mogło być uznane m.in. w przypadku, gdy zostaną one wykazane oświadczeniem podmiotu otrzymującego należność (chyba, że podatnik lub spółka niebędąca osobą prawną wiedział lub mógł wiedzieć, że treść oświadczenia jest niezgodna z rzeczywistością).

Retroaktywny charakter projektowanych zmian

W projekcie ustawy przewidziano przepis przejściowy, który zezwalałby na wybór retroaktywnego stosowania zaproponowanych rozwiązań, do transakcji rozpoczętych i niezakończonych przed 1 stycznia 2021 r. oraz transakcji zawartych po 31 grudnia 2020 r.

Z pewnością utrzymywany przez Resort Finansów kurs na redukcję wprowadzonych z dniem 1 stycznia 2021 r. obowiązków rajowych powinien cieszyć, choć pytanie o ich dysproporcję względem zakładanego celu pozostaje nadal aktualne. Odnosząc się natomiast wprost do projektowanych zmian, kontrowersje wzbudza pozostawienie progu 500 000 PLN dla pośrednich transakcji rajowych o charakterze innym niż towarowe i finansowe, czy też posługiwanie się dla potrzeb nowelizacji semantycznie nieostrym pojęciem rozliczeń „związanych” z należnością.

Jako CRIDO bierzemy udział w procesie legislacyjnym poprzez zgłaszanie uwag do Projektu a za pośrednictwem bloga będziemy informować o ich przebiegu.

WARTO DOCZYTAĆ: