Sejm uchwalił w czwartek, 25 czerwca 2015 r., ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego. Ma ona uchronić Polskę m.in. przed wykupem gruntów rolnych przez obcokrajowców.

Sejm uchwalił w czwartek, 25 czerwca 2015 r., ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego. Ma ona uchronić Polskę m.in. przed wykupem gruntów rolnych przez obcokrajowców.

Za niecały rok tj. 1 maja 2016 r. skończy się, nałożony na Polskę przez UE, obowiązujący od 2004 r. okres ochronny gruntów rolnych, czego konsekwencją będzie możliwość nabycia w Polsce przez obcokrajowców ziemi rolnej bez specjalnego pozwolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Uchwalone przez Sejm 25 czerwca przepisy mają wprowadzić szereg istotnych ograniczeń w celu zapobiegania wykupowaniu ziemi przez bogatych rolników lub przedsiębiorstwa z zachodniej Europy, a także spekulowaniu obrotem ziemią.

Nowe przepisy nie zabraniają wprost cudzoziemcom i spółkom z kapitałem zagranicznym kupować gruntów rolnych w Polsce, ale wprowadzają szereg istotnych ograniczeń w zakresie ich nabywania.

Zgodnie z ustawą, ziemię rolną będą mogły kupić tylko te osoby, które faktycznie będą ja uprawiać oraz te, które równocześnie będą od 5 lat zameldowane w gminie lokalizacji ziemi lub gminie sąsiadującej. Warunek ten dotyczy zarówno obywateli polskich jak i cudzoziemców.

Ponadto, według nowych przepisów cudzoziemiec chcąc nabyć ziemię na terytorium Polski będzie mógł tego dokonać dopiero, gdy na daną ziemię nie znajdzie się chętny nabywca spośród członków rodziny sprzedawcy lub  rolników zarejestrowanych w  miejscowej izbie rolniczej.

Ustawa stwarza mechanizm uprzywilejowania sprzedaży ziemi osobom uprawiającym ziemię, które chcą powiększyć gospodarstwo rodzinne, osobom bliskim sprzedającemu, członkom spółdzielni rolniczej, samorządom lub Skarbowi Państwa. Gdy sprzedawca znajdzie nabywcę spośród w/w osób, może dokonać transakcji bez konieczności informowania o tym fakcie Agencji Nieruchomości Rolnych („ANR”). W innych przypadkach, przed skierowaniem oferty na zakup ziemi cudzoziemcowi, sprzedawca zobowiązany będzie do przedstawienia oferty sprzedaży ANR, której przysługuje prawo pierwszeństwa nabycia ziemi. Jeżeli ANR nie zdecyduję się na zakup, ziemię będzie mogła nabyć  osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego. 

Ustawa ponadto ma  przeciwdziałać koncentracji gruntów w rękach jednego właściciela
i powstawaniu wielkich latyfundiów rolnych. Dlatego cudzoziemcy jak i obywatele polscy podlegają m.in. zakazowi nabywania gruntów dla osób i firm posiadających łącznie powyżej 300 ha oraz 10-letniemu zakazowi obrotu ziemią zakupioną z zasobów państwa pod rygorem wysokich kar. 

Wszystkie te mechanizmy mają m.in. za zadanie zminimalizować ryzyko sprzedaży ziemi rolnej obywatelom innych państw.